Nhiều người lao động tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), tuy nhiên do cuộc sống khó khăn những người này đã làm hồ sơ rút BHXH 01 lần để có “một cục” chi tiêu. Hiện bây giờ, họ lại muốn đóng lại để có đồng lương hưu phòng thân khi tuổi già. Trong trường hợp này, người lao động sau đã rút BHXH 1 lần thì có đóng lại được không?
Trước hết, cần hiểu (BHXH) 01 lần là một hình thức hưởng trọn số tiền đã từng tham gia BHXH ở các đơn vị, cơ quan mà mình đã từng làm việc, qua đó có thể sử dụng số tiền này nhanh chóng và giải quyết một lần.
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, quy định BHXH là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.
Đối tượng rút BHXH 01 lần là ai?
Để được rút BHXH 01 lần thì người được hưởng phải thuộc đối tượng tại khoản 1 Điều 60 và khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13, NLĐ có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
- Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Mức hưởng BHXH 01 lần
Căn cứ theo khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
- Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Trường hợp này cần phải khai báo với công ty để yêu cầu người sử dụng lao động tham gia BHXH cho mình. Trường hợp nếu số sổ BHXH chưa bị xóa, thì cung cấp sổ BHXH cũ và tiếp tục đóng BHXH. Nếu số sổ BHXH đã bị xóa, thì sẽ được cấp sổ BHXH mới.
Người lao động đã rút BHXH 1 lần thì có đóng lại được không?
Khoản 3 Điều 5 Luật BHXH năm 2014 cũng nêu rõ, thời gian đóng BHXH của người lao động đã được tính hưởng BHXH 01 lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ BHXH.
Khi quay trở lại thị trường lao động, người lao động sẽ có cơ hội được đóng bảo hiểm để sau này hưởng các chế độ liên quan. Tuy nhiên không phải người lao động nào đi làm công ty cũng được đóng bảo hiểm bởi khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2014 đã nêu rõ:
Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
Theo quy định này, chỉ những người lao động đi làm mà có ký hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên mới thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH. Lúc này, công ty mới có trách nhiệm đóng BHXH cho họ.
Ngoài ra, Điều 23 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, việc khai thông tin tham gia BHXH không yêu cầu phải nộp lại sổ BHXH của NLĐ nên lúc này để làm thủ tục báo tăng và đóng BHXH cho NLĐ đã từng rút BHXH 01 lần thì doanh nghiệp chỉ cần nộp lại các giấy tờ có liên quan.
Như vậy, trường hợp người đã rút BHXH 01 lần khi tiếp tục tham gia BHXH ở đơn vị mới thì kê khai mã số BHXH (số sổ BHXH cũ đã cấp trước đó) vào Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS) nộp cho công ty mới để khi Công ty báo tăng, cơ quan BHXH sẽ cấp sổ BHXH mới theo mã số BHXH.
HL (SHTT)