Chúng ta thường nghĩ đến bạo lực gia đình qua những vết bầm, tiếng quát tháo. Nhưng bi kịch không phải lúc nào cũng hữu hình như thế. Câu chuyện của một người đàn ông 38 tuổi tại Hà Nội là minh chứng rõ nét cho thấy, bạo hành tinh thần – thứ bạo lực không cần dùng đến vũ lực – có thể tàn phá tâm hồn nặng nề và dai dẳng đến mức nào.
Cuộc hôn nhân chóng vánh bắt đầu qua mai mối và nhanh chóng kết thúc sau 6 tháng quen biết đã đẩy người đàn ông này vào vòng xoáy của sự kiểm soát và đòi hỏi. Người vợ cũ, không có công việc ổn định, hoàn toàn phụ thuộc kinh tế nhưng liên tục đặt ra những yêu sách vật chất như nhà lầu, xe hơi, hàng hiệu. Kèm theo đó là những lời lẽ miệt thị, so sánh, khiến không khí gia đình luôn trong trạng thái ngột ngạt, đầy áp lực.
Căng thẳng ngày càng leo thang, biến cuộc sống vợ chồng thành những chuỗi ngày đối mặt với cãi vã, bạo hành tinh thần đỉnh điểm với hành vi đập phá đồ đạc và những lời lẽ thô tục từ phía người vợ. Nỗ lực cứu vãn, thậm chí bằng việc sinh con, cuối cùng cũng không thể hàn gắn rạn nứt, buộc cả hai phải đi đến quyết định ly hôn.
Tưởng chừng sự giày vò đã kết thúc, nhưng ngay cả sau ly hôn gần 2 năm, người đàn ông vẫn không thoát khỏi ám ảnh. Lấy lý do chu cấp cho con, người vợ cũ vẫn liên tục liên lạc nhưng kèm theo những lời đe dọa, mắng nhiếc cũ. Quá khứ đầy tổn thương như đeo bám, khiến anh thường xuyên nhớ lại những tình huống bị lăng mạ, gặp khó khăn trong việc tập trung làm việc và suy giảm trí nhớ rõ rệt. Chính người bạn gái mới đã tinh ý nhận ra những dấu hiệu bất ổn này và động viên anh tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp.
Theo thông tin trên VTC News, khi đến thăm khám tại Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương, tình trạng của anh rất đáng báo động: mất ngủ triền miên, luôn căng thẳng, dễ giật mình và gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc, đặc biệt là mỗi khi nhìn thấy số điện thoại của vợ cũ. Bác sĩ Nguyễn Khắc Dũng, người trực tiếp điều trị, đã chẩn đoán anh mắc đồng thời các chứng trầm cảm, rối loạn lo âu và rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).
Trường hợp này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về tác động hủy diệt của các mối quan hệ độc hại, đặc biệt là hôn nhân. Bác sĩ Dũng nhấn mạnh: “Chúng ta thường chỉ chú ý đến bạo lực thể chất, nhưng bạo hành tinh thần, nhất là bạo hành bằng lời nói, có thể gây ra những tổn thương tâm lý sâu sắc không kém. Hậu quả của nó có thể kéo dài rất lâu, thậm chí nhiều năm sau khi mối quan hệ đã chấm dứt.”
Để phục hồi, ngoài việc điều trị bằng thuốc, bệnh nhân cần kết hợp các phương pháp trị liệu tâm lý chuyên sâu như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và trị liệu sang chấn. Mục tiêu không chỉ là xoa dịu vết thương mà còn giúp anh xây dựng lại lòng tự trọng đã bị tổn thương và dần hòa nhập lại cuộc sống bình thường.
Rối loạn lo âu và trầm cảm là những vấn đề sức khỏe tâm thần rất phổ biến nhưng lại thường bị xem nhẹ hoặc hiểu sai, nhất là khi chúng xuất phát từ những sang chấn cảm xúc kéo dài như bạo lực tinh thần trong gia đình. Biểu hiện của rối loạn lo âu rất đa dạng, từ cảm giác bồn chồn không rõ nguyên nhân, tim đập nhanh, khó thở, đổ mồ hôi đến run rẩy chân tay.
Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, rối loạn lo âu không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn làm suy kiệt sức khỏe thể chất. Người bệnh có thể bị mất ngủ kinh niên, kiệt sức, chán ăn, sụt cân, giảm khả năng tập trung và dần mất hứng thú với mọi thứ xung quanh. Tình trạng này thậm chí có thể tiến triển nặng hơn thành trầm cảm với những dấu hiệu nghiêm trọng như buồn bã kéo dài, cảm giác tuyệt vọng, mất hết ý nghĩa cuộc sống và đáng sợ hơn cả là nảy sinh ý nghĩ tự sát.
Một trong những "hung thủ" thầm lặng dẫn đến những rối loạn này chính là bạo lực tinh thần – hình thức bạo hành không để lại vết thương ngoài da. Quan niệm truyền thống thường chỉ coi đánh đập, quát mắng là bạo lực gia đình. Tuy nhiên, thực tế cho thấy bạo lực trong gia đình có thể ẩn mình dưới nhiều hình thức tinh vi hơn: sự ghẻ lạnh, kiểm soát chặt chẽ, ép buộc người khác làm những điều họ không muốn, hay dùng cảm xúc để thao túng, đe dọa, khiến nạn nhân luôn sống trong sợ hãi và căng thẳng triền miên.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, để ngăn chặn bạo lực tinh thần và những hậu quả tâm lý lâu dài, các cặp đôi cần trang bị cho mình kỹ năng đối thoại, học cách lắng nghe và tôn trọng lẫn nhau để giải quyết mâu thuẫn. Khi gặp khó khăn trong đời sống vợ chồng, đặc biệt là các vấn đề nhạy cảm như tình dục hay lối sống, tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần hoặc bác sĩ chuyên khoa sức khỏe giới tính là vô cùng cần thiết.
Về lâu dài, việc giáo dục cho cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, về kỹ năng làm chủ cảm xúc, giải quyết xung đột một cách lành mạnh, biết lắng nghe và nuôi dưỡng sự thấu cảm là nền tảng vững chắc để xây dựng những mối quan hệ lành mạnh và bền vững trong tương lai.
Đáng chú ý, một báo cáo của Chính phủ năm 2023 đã ghi nhận hơn 3.240 vụ bạo lực gia đình. Trong đó, bạo lực tinh thần đứng thứ hai về mức độ phổ biến. Dù đa phần nạn nhân là nữ (chiếm 82,3%), nhưng con số 565 nam giới là nạn nhân (chiếm 17,7%) cũng là một thực tế không thể phủ nhận. Đặc biệt, tỷ lệ nam giới bị bạo lực trong gia đình đang có xu hướng gia tăng, cho thấy đây là vấn đề cần được xã hội quan tâm và nhìn nhận một cách nghiêm túc hơn.
PN (SHTT)
https://sohuutritue.net.vn/nguoi-dan-ha-noi-phai-vao-vien-tam-than-vi-vi-vo-cu-bao-hanh-d284243.html