Kiểm soát thu nhập của nhau có nên coi là hành vi bạo lực gia đình?

Ngày 8/9, cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) cho rằng, cần rà soát nội dung thực hiện công việc cộng đồng, đảm bảo tương thích với công ước, điều ước quốc tế mà Việt Nam có tham gia.

Về việc bổ sung biện pháp thực hiện công việc cộng đồng, đại biểu viện dẫn Điều 33 của dự thảo Luật, quy định: Thực hiện công việc phục vụ cộng đồng không phải là biện pháp xử lý vi phạm hành chính, được áp dụng với người từ đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ trừ phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, người già yếu, người bị bệnh hiểm nghèo…

Dự thảo cũng quy định Chủ tịch UBND cấp xã nơi xảy ra vụ việc bạo lực gia đình quyết định và tổ chức thực hiện biện pháp thực hiện công việc phục vụ cộng đồng theo đề nghị của người được phân công xử lý vụ việc bạo lực gia đình và theo nhu cầu của cộng đồng.

Theo ông Cường, công việc này không phải là tự nguyện, dễ bị quy kết là cưỡng bức lao động. Do vậy, ông đề nghị cân nhắc kỹ quy định này để đảm bảo tương thích với công ước, điều ước quốc tế mà Việt Nam có tham gia.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) đề nghị dự thảo làm rõ về các hành vi bạo lực gia đình cùng 15 nhóm quy định chung với toàn bộ các chế tài như: tố giác, báo tin, cưỡng chế... Bởi nếu không làm rõ thì có thể tạo nên hiệu ứng phức tạp, ngược tác dụng. Với 15 nhóm quy định hành vi bạo lực gia đình thì phải quy định rất rõ tính chất, mức độ, hành vi và đề nghị Chính phủ quy định chi tiết.

Theo đó, có thể xếp các hành vi bạo lực gia đình theo nhóm: bạo lực về thể xác, bạo lực tinh thần, bạo lực tình dục và các hành vi bạo lực khác cũng như xác định mức độ của các hành vi bạo lực này để cơ quan chức năng áp dụng các loại chế tài phù hợp.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai (Tiền Giang) cho rằng, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình không hạn chế việc xử lý vi phạm hành chính và xử lý hình sự với các vi phạm pháp luật xảy ra trong gia đình. Tất cả các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong gia đình đều có thể xử lý hành chính và hình sự theo quy định của pháp luật liên quan.

Đại biểu phân tích, cùng một hành vi gây thương tích cho người trong gia đình nhưng nếu vô ý gây thương tích thì không thể cách ly họ, mà chỉ cần giáo dục, thuyết phục để xử lý vấn đề, vì mục tiêu chính là bảo vệ gia đình. Đặc biệt, quan hệ sau ly hôn rất phức tạp, là quan hệ đặc biệt. Nếu trường hợp đối tượng vẫn tiếp tục đe dọa, hành hạ người đã ly hôn rồi thì có thể áp dụng biện pháp cách ly, lệnh cấm tiếp xúc. Đây là các biện pháp đặc thù để bảo vệ nạn nhân bị bạo lực gia đình.

Quy định rõ hơn khái niệm về bạo lực gia đình

Đại biểu Nguyễn Minh Đức (TP HCM) cho rằng, nếu so sánh với toàn bộ các quy định về hành vi bạo lực gia đình, có rất nhiều hành vi bao gồm cả những hành vi sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực để gây tổn hại đến về cả thể chất, tinh thần, làm sang chấn tâm lý của các thành viên trong gia đình mình… Do vậy, nếu chỉ quy định khái niệm như dự thảo Luật là chưa rõ.

Trên cơ sở đó, ông Đức đề nghị quy định rõ hơn về khái niệm về bạo lực gia đình, theo hướng quy định bao hàm trọn vẹn, toàn bộ những hành vi, đảm bảo thống nhất với tất cả các hành vi quy định trong Bộ Luật hình sự về những tội danh hành hạ, ngược đãi cha mẹ, vợ chồng, con cái, ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cái, tội làm nhục người khác…

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) viện dẫn điểm O, Khoản 1, Điều 3 có quy định “Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính”. Đại biểu cho rằng cơ quan soạn thảo cần phải rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng quy định này để đảm bảo với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình về quyền và nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục con cái của cha mẹ. Đồng thời cũng làm rõ khái niệm như thế nào là lao động quá sức, học tập quá sức và hậu quả của việc ép buộc này cụ thể như thế nào.

Tán thành các nội dung về trách nhiệm của thành viên gia đình về phòng, chống bạo lực gia đình, đại biểu chỉ ra rằng, bên cạnh việc giáo dục, nhắc nhở thành viên gia đình thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình, hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới; hòa giải mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên gia đình; yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình chấm dứt ngay hành vi bạo lực; chăm sóc người bị bạo lực gia đình…thì cần bổ sung các quy định về trách nhiệm báo tin về vụ việc bạo lực gia đình, giám sát các biện pháp nhằm bảo vệ thành viên trong gia đình.

Bên cạnh đó, đại biểu bày tỏ tán thành cao khi dự Luật bổ sung quy định Chủ tịch UBND cấp xã nơi xảy ra vụ việc bạo lực gia đình quyết định áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc khi có căn cứ hành vi bạo lực gia đình đe dọa tính mạng của người bị bạo lực gia đình trừ trường hợp người bị bạo lực gia đình từ chối. Theo đại biểu việc quy định như vậy có ý nghĩa quan trọng trong việc kịp thời chấm dứt, khắc phục các vụ việc về bạo lực gia đình.

Theo Luân Dũng (Tiền Phong)