Dự kiến chi 116.314 tỷ đồng phổ cập mầm non và đề xuất mở rộng diện miễn học phí

Sáng nay (22/5), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi. Dự thảo nghị quyết sẽ áp dụng cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi tại các cơ sở giáo dục mầm non trong nước (không bao gồm các cơ sở có vốn đầu tư nước ngoài).

Để hiện thực hóa mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non, Chính phủ cam kết đảm bảo nguồn lực tài chính, trong đó ngân sách nhà nước sẽ bổ sung tăng thêm ngoài 20% tổng chi cho giáo dục, đào tạo theo Luật Giáo dục. Bên cạnh đó, nguồn vốn xã hội hóa giáo dục và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác cũng được kỳ vọng sẽ đóng góp đáng kể.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội, cơ quan thẩm tra dự thảo nghị quyết, vẫn có những băn khoăn về tính khả thi và cần làm rõ một số vấn đề. Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh sự cần thiết của nguồn lực tài chính và nhân lực rất lớn để hoàn thành mục tiêu vào năm 2030. Riêng về đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổng dự toán kinh phí cho giai đoạn 2026-2030 là 116.314,1 tỷ đồng. Ông Vinh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần xác định rõ lộ trình và phương án đề xuất để cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Ngoài ra, Ủy ban cũng đề nghị xác định rõ số biên chế giáo viên mầm non cần bổ sung trong giai đoạn này và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét. Một số ý kiến cũng kiến nghị bổ sung giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục nhằm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất. Cơ quan thẩm tra cũng đặc biệt quan tâm đến việc đánh giá kỹ lưỡng nguồn kinh phí, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước, đặc biệt là các địa phương khó khăn.

Đề xuất mở rộng diện miễn, hỗ trợ học phí: Hướng tới công bằng giáo dục

Cũng trong sáng 22/5, một đề xuất quan trọng khác được đưa ra là mở rộng diện miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ mầm non và học sinh trường tư thục. Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục.

Theo dự thảo, ngoài các diện đã được miễn, giảm, hỗ trợ học phí theo quy định hiện hành, Nghị quyết sẽ bổ sung trẻ em mầm non dưới 5 tuổi và học sinh trung học phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng việc mở rộng diện miễn, hỗ trợ học phí thể hiện sự ưu việt của chế độ, đảm bảo tính thực thi thống nhất trong chính sách và công bằng trong tiếp cận giáo dục, phù hợp với Hiến pháp, Luật Giáo dục và chủ trương của Bộ Chính trị.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa - Xã hội cũng chỉ ra rằng pháp luật hiện hành chưa quy định miễn học phí cho người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục thường xuyên, trẻ em mầm non trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục ở địa bàn đủ trường công lập, và học sinh THCS, THPT trong cơ sở giáo dục tư thục. Do đó, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát các diện thụ hưởng chính sách và trong trường hợp mở rộng thêm, Chính phủ cần báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến kết luận để Quốc hội có căn cứ thể chế hóa và quyết định.

Theo số liệu thống kê năm học 2023-2024, cả nước có 23,2 triệu học sinh, trong đó có 1,7 triệu học sinh ngoài công lập. Hiện nay, ngân sách nhà nước đã và sẽ thực hiện nhiều chính sách miễn, không thu, hỗ trợ học phí với tổng số 22.400 tỷ đồng. Dự kiến, số ngân sách nhà nước cần bổ sung thêm khi Nghị quyết của Quốc hội được ban hành là 8.200 tỷ đồng.

Cuối tháng 2 vừa qua, Bộ Chính trị đã quyết định học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên toàn quốc sẽ được miễn học phí từ năm học 2025-2026. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định chính sách phổ cập giáo dục của Nhà nước hướng tới mục tiêu đảm bảo mọi trẻ em đều được đến trường và có cơ hội học tập, đồng thời hướng tới hỗ trợ tài chính như miễn giảm học phí và cung cấp suất ăn miễn phí.

Với những cam kết mạnh mẽ về tài chính và chính sách, Việt Nam đang tiến từng bước vững chắc trong việc xây dựng một nền giáo dục toàn diện và công bằng cho thế hệ tương lai.

PN (SHTT)