Vị phi tần sinh ra Hoàng tử cuối cùng của triều Thanh: Từng bị giáng làm cung nữ vì 2 tội 'tày trời' nhưng vẫn sống qua 4 đời vua

Mai Quý phi Từ Giai thị sinh vào năm Đạo Quang thứ 15 (1835), cha bà là Thành Ý, giữ một chức quan nhỏ là Lĩnh thúc trong quân đội Bát kỳ. Từ Giai thị vốn chỉ là cung nữ do gia tộc bà thuộc tầng lớp bao y của Chính Hoàng kỳ. 

Có thể nói, xuất thân của Từ Giai thị rất thấp kém, thế nhưng trong những năm đầu làm cung nữ bà đã may mắn được Hoàng đế nhìn trúng và nạp làm phi tần.

Từ cung nữ, Từ Giai thị được Hàm Phong đế sơ phong lên làm Thường tại, hiệu là Mai (tức hoa hồng), trực tiếp bỏ qua 2 cấp bậc là Đáp ứng và Quan nữ tử. Có thể thấy, Từ Giai thị hẳn phải có nhan sắc rung động lòng người mới khiến Hàm Phong đế chú ý đến bà giữa hàng trăm nghìn cung nữ trong cung.

Điều này càng được khẳng định hơn bởi khi ấy, nhóm phi tần đầu tiên trong cung của Hàm Phong đế đều có xuất thân cao quý, ví như Hiếu Trinh Hiển hoàng hậu (xuất thân Nữu Hỗ Lộc thị, sau là Từ An thái hậu), Lan Quý nhân (xuất thân Diệp Hách Na Lạp thị, sau là Từ Hi thái hậu), Lệ Quý nhân (xuất thân Tha Tha Lạp thị, sau là Trang Tĩnh Hoàng quý phi). 

Một phi tần có xuất thân cung nữ hèn kém như Từ Giai thị lại có thể san sẻ ân sủng đế vương với những quý nữ Bát kỳ như thế này là chuyện không hề đơn giản.

Ít lâu sau đó, Hàm Phong đế tấn phong bà từ Thường tại lên làm Mai Quý nhân. Những tưởng con đường trở thành phi tần đắc sủng của Từ Giai thị sẽ rộng mở nhưng không hiểu vì sao đến năm Hàm Phong thứ 5, bà bị Hàm Phong đế giáng xuống làm Thường tại, rồi tiếp tục giáng thẳng xuống làm Quan nữ nử (Quan nữ tử là bậc cung nữ thấp hơn cả Đáp ứng).

Đang yên đang lành sao lại Từ Giai thị lại từ thân phận chủ tử biến thành nô tì? Bà đã làm điều gì khiến Hàm Phong đế tức giận đến vậy?

Nguyên nhân giáng vị từ Thường tại xuống Đáp ứng năm đó được chiếu dụ của Hoàng thượng ghi rõ như sau:

"Mai Thường tại lăng nhục tì nữ, lại tùy tiện cười đùa với thái giám Tôn Lai Phúc. Lệnh cho bãi bỏ phân vị của nàng, trừng phạt nghiêm khắc, giáng xuống làm Quan nữ tử. Tôn Lai Phúc cũng phạt nặng và đuổi đi".

Từ chiếu dụ này cho thấy, Từ Giai thị đã phạm phải 2 điều tối kỵ của hoàng tộc: Một là ngược đãi cung nữ, hai là cười đùa giỡn hớt với thái giám. 

Không ít người cho rằng nửa đời còn lại của Từ Giai thị sẽ sống trong sự ghẻ lạnh và đơn côi từ đây. Ấy thế nhưng chỉ mấy ngày sau, có vẻ Hàm Phong đế đã nguôi giận nên phục vị Thường tại lại cho ái phi. Rất may là sau lần giáo huấn trước đó, Từ Giai thị đã an phận hơn, toàn tâm toàn ý phục vụ đế vương chứ không còn tùy tiện như trước.

Mai Thường tại tiếp tục đắc sủng, được tấn thăng lại làm Quý nhân. Đến năm Hàm Phong thứ 8 (1858), Mai Quý nhân hạ sinh Hoàng Nhị tử, nhưng cùng ngày hôm đó Hoàng tử chết yểu.

Đáng nói, đứa con trai của Mai Quý nhân thế mà lại là Hoàng tử cuối cùng trong lịch sử nhà Thanh. Một tháng sau đó, để an ủi ái phi vẫn đang đau lòng cực độ vì mất con, Hàm Phong đế tấn phong Mai Quý nhân lên làm Mai tần. 

Sau lần ấy, thể xác và tinh thần của Mai tần đều kiệt quệ nên bà cũng không sinh nở gì thêm nữa, phân vị cứ thế mà dừng ở Tần. 

Đến khi Hàm Phong đế qua đời, Mai tần tiếp tục sống qua hai đời vua nữa là Đồng Trị đế và Quang Tự đế, được tôn phong lên làm Mai phi, rồi Mai Quý phi. Năm Quang Tự thứ 16 (1890), Mai Quý phi qua đời do bệnh tật tại Tử Cấm Thành, thọ 55 tuổi. Ba năm sau đó, bà được đưa đi an táng tại Phi viên tẩm của Định lăng.

Như vậy, Mai Quý phi Từ Giai thị đã trải qua 4 đời vua: Đạo Quang, Hàm Phong, Đồng Trị, Quang Tự. Dù từng không ít lần long đong vì bị giáng phân vị nhưng nhìn chung, Từ Giai thị vẫn sống an ổn và đạt đến phi vị lúc cuối đời dù bà có xuất thân thấp kém lại không có con cái. Đây là một trường hợp rất hiếm có trong lịch sử nhà Thanh.

Theo Vivian (Pháp Luật & Bạn Đọc)