Ngày 15/11, trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN tại Singapore, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã cảnh báo các quốc gia Đông Nam Á có thể sẽ buộc phải lựa chọn giữa Trung Quốc và Mỹ.
“Nếu bạn là bạn bè với hai quốc gia đang đối đầu nhau, đôi khi không thể nào hòa hợp được với cả hai và sẽ rất khó xử nếu bạn cố gắng để làm vậy. Tôi nghĩ rằng chẳng ai trong chúng ta muốn phải chọn theo bên nào, nhưng tình huống đó có thể xảy ra khi ASEAN phải lựa chọn một trong hai. Tôi hy vọng điều đó sẽ không diễn ra quá sớm”, ông Lý nói.
Theo South China Morning Post, bài phát biểu của thủ tướng Singapore phần nào phản ánh cảm giác không mấy dễ chịu của các quốc gia trong khu vực giữa bối cảnh chiến tranh thương mại và an ninh đang leo thang giữa hai cường quốc Mỹ - Trung.
Việc Tổng thống Donald Trump vắng mặt trong hai hội nghị thượng đỉnh châu Á và tại kỳ họp APEC tại Papua New Guinea trong tuần này đã làm dấy lên câu hỏi liệu Trung Quốc có đang thay thế vai trò lãnh đạo của Mỹ trong khu vực.
Tuy nhiên, trong bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh ở Singapore, Phó tổng thống Mike Pence nói rằng Mỹ coi các nước châu Á như “đối tác chiến lược không thể thay thế”.
“Tất cả chúng ta đều nhất trí rằng bá quyền và xâm lược sẽ không có chỗ đứng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Rõ ràng mà nói, tầm nhìn của chúng tôi đối với khu vực này không loại trừ bất cứ quốc gia nào. Các nước phải tôn trọng quốc gia láng giềng, tôn trọng chủ quyền, luật pháp và trật tự quốc tế”, ông Pence nói.
Trong khi đó, hải quân Mỹ cho biết hai lực lượng Ronald Reagan Carrier Strike và John C Stennis Carrier Strike của nước này đang tiến hành các cuộc tập trận ở vùng biển Philippines để thể hiện cam kết của Mỹ đối với khu vực.
Trung Quốc từ lâu đã phản đối các cuộc tập trận này và cho rằng đây là mối đe dọa đối với sự ổn định trong khu vực. Tại hội nghị, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cố gắng trấn an các nước láng giềng Đông Nam Á về sự ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Bắc Kinh, tuyên bố rằng nước này cam kết sẽ hoàn thành bộ quy tắc ứng xử trong các vùng biển tranh chấp trong vòng 3 năm.
Theo South China Morning Post, ông Lý Khắc Cường cũng thúc giục các nước thành viên ASEAN cùng hợp tác để đẩy lùi chính sách thương mại của Mỹ và đàm phán về thỏa thuận Hợp tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa 10 thành viên ASEAN và 6 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương khác.
Trung Quốc và Mỹ dự kiến sẽ tiếp tục cạnh tranh để mở rộng tầm ảnh hưởng tại hội nghị cấp cao APEC ở Papua New Guinea vào ngày 17/11.
Theo Hương Ly (Tri Thức Trực Tuyến)