NASA hiện tại đang chuẩn bị cho một nhiệm vụ vũ trụ mới đầy tham vọng: Thử nghiệm phương pháp làm chệch quỹ đạo bay của thiên thạch có nguy cơ va chạm với Trái Đất bằng tàu vũ trụ. Thử nghiệm này được gọi tắt là DART (Double Asteroid Redirection Test).
Để kiểm nghiệm tính khả thi của dự án, NASA đã lựa chọn mục tiêu là hệ thiên thạch Dimorphos. Trong tiếng Hy Lạp, tên gọi Dimorphos có nghĩa là "sinh đôi". Theo đó, hệ thiên thạch được phát hiện lần đầu vào 2003 này có tới 2 thiên thạch, gồm Dimorphos A (đường kính 780m) và Dimorphos B (đường kính 160m), vốn có quỹ đạo quay xung quanh Dimorphos A.
Theo các nhà thiên văn học, Dimorphos nằm trong nhóm thiên thạch có khả năng gây nguy hiểm, vốn có thể san bằng một thành phố nếu va chạm với Trái Đất. Năm 2003, Dimorphos đã bay qua Trái Đất ở khoảng cách 7,18 triệu km. Theo tính toán, Dimorphos sẽ tới gần Trái Đất một lần nữa vào năm 2123 ở khoảng cách 5,9 triệu km. Do Dimorphos có kích thước lớn nhất trong số những thiên thạch có khả năng tiếp cận gần với Trái Đất, đây là lựa chọn hoàn hảo để thử nghiệm phương án làm chệch hướng của NASA.
Theo kế hoạch ban đầu, vào tháng 7/2021, NASA sẽ phóng tàu vũ trụ DART lên quỹ đạo nhằm tiếp cận Dimorphos vào tháng 9/2022 - khi thiên thạch này di chuyển giữa Trái Đất và sao Hỏa. Tuy nhiên, mới đây nhất, NASA cho biết sẽ lùi lịch phóng tới tháng 2/2022, muộn hơn 7 tháng so với kế hoạch.
Nguyên nhân của sự trì hoãn này là do các bộ phận chính của tàu DART như thiết bị thăm dò và điều hướng quang học và mảng pin năng lượng mặt trời có thiết kế cuộn gặp phải các vấn đề kỹ thuật. Cụ thể, thiết bị thăm dò cần được che chắn cẩn thận hơn để tránh bị hư hỏng trong quá trình phóng lên quỹ đạo. Trong khi đó, việc chế tạo các mảng pin năng lượng mặt trời chưa hoàn thành 100% do chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Được biết, sau khi tới đích, tàu DART được NASA phóng lên sẽ lao thẳng vào bề mặt thiên thạch Dimorphos B ở tốc độ cực nhanh, lên tới 23.760 km/giờ. Sau đó, vào tháng 10 năm 2024, Cơ quan hàng không vũ trụ Châu Âu (ESA) sẽ tiếp tục phóng tàu vũ trụ mang tên HERA tới Dimorphos để nghiên cứu hố va chạm gây ra bởi tàu DART và nghiên cứu sự thay đổi trong quỹ đạo của Dimorphos B. Dự kiến, tàu HERA sẽ tiếp cận hệ thiên thạch này vào khoảng cuối năm 2026 và tiến hành một khảo sát kéo dài 6 tháng.
Những dữ liệu thu được từ Hera sẽ được gửi về Trái Đất, giúp các nhà khoa học kiểm tra xem vụ va chạm này có thể làm chệch hướng bay của của thiên thạch hay không. Từ kết quả thử nghiệm này, các nhà khoa học sẽ cân nhắc sử dụng phương án tương tự để bảo vệ Trái đất khỏi nguy cơ va chạm với các thiên thạch trong vũ trụ trong tương lai không xa.
Theo Anh Việt (Pháp Luật & Bạn Đọc)