Lễ hoán thần hồng là lễ gì mà được coi trọng như lễ cúng Táo quân ngày 23 tháng Chạp?

Trong tháng Chạp có 3 ngày lễ cúng quan trọng ai ai cũng tỏ tường, là lễ cúng Rằm tháng Chạp, lễ cúng ngày 23 tháng Chạp ông Công ông Táo và lễ cúng Giao thừa.

Nhưng bạn có biết trong tháng Chạp còn có một lễ cúng khác không kém phần quan trọng nhưng dần dà theo thời gian đã bị phai mờ trong tâm trí mọi người. Đó chính là lễ hoán thần hồng, hay còn gọi là lễ hóa thần hồng, lễ tạ thần.

1. Lễ hoán thần hồng là gì?

Theo phong tục dân gian, lễ hoán thần hồng còn được gọi là lễ cúng Dâng lễ Thần, lễ hóa mã trên ban thờ hay lễ Tạ thần. Đây là lễ cúng tạ ơn các vị thần linh trong năm cũ đã phù hộ cho mọi người trong gia đình tấn tài tấn lộc, gặp dữ hóa lành, gia đạo an yên, sức khỏe thịnh vượng.

Nếu như trong gia đình bạn có các loại tranh ảnh hay bài vị của các vị thần theo niên vận năm cũ chẳng hạn như Thái Tuế phù, các kim bài thái tuế, các chữ xin đầu năm, lệnh phù, bài vị, bùa chú bình an, tài lộc thì đó người ta gọi là “Thần hồng”. Nhờ có nó mà cả nhà mới có trấn trạch hổ phù đều hóa trong dịp lễ.

2. Cúng lễ hoán thần hồng vào ngày nào?

Theo lệ xưa truyền, người ta thường làm lễ hóa thần hồng vào một ngày nhất định trong tháng Chạp. Nhưng lâu dần sau này thì lễ này có thể bắt đầu từ ngày ngày mùng 10 hoặc ngày 13, 19, 21 tháng Chạp và thay đổi theo từng năm phụ thuộc vào điều kiện và hoàn cảnh gia đình.

Ngày nay, do cuộc sống ngày càng bận rộn, cho nên người ta đã giản tiện bớt lễ để thuận tiện trong việc cúng kính nên làm lễ tạ Thần hồng kết hợp với lễ Táo quân vào ngày 23 tháng Chạp. Cũng chính vì làm chung vào ngày này mà lễ tạ thần hồng đã phai nhạt trong tâm trí của nhiều người.

Tuy nhiên, vào ngày 23 tháng Chạp nhiều gia đình vẫn có nhiều hoạt động như dọn bàn thờ, tỉa chân nhang là một trong những phong tục còn sót lại trong ngày lễ tạ thần hồng này.

Ngày, giờ đẹp cúng lễ tạ thần hồng trong tháng Chạp năm Quý Mão

Theo Lịch vạn niên, tháng Chạp năm Quý Mão 2023 có những ngày, giờ đẹp sau để làm lễ hoán thần hồng:

3. Cách thức thực hiện lễ hoán thần hồng

Trong ngày lễ này, người ta sẽ thu dọn hết tất cả những đồ mã thỉnh về hoặc được ban lộc, phát lộc, được biếu tặng như vàng mã cúng thần, lá ngọc cành vàng, tranh ảnh thờ cúng hay bùa chú, phù trấn trạch, lệnh bài, những tranh ảnh, bài vị của các vị thần theo niên vận như Thái Tuế phù hay các chữ xin đầu năm có ghi niên vận…

Nói chung tất cả những thứ có ghi niên hiệu của năm cũ dù bằng giấy hay kim loại cũng sẽ đều được mang ra hóa hết để đón năm mới, xua tan những xui xẻo của năm cũ, đón chào những điều tốt lành, may mắn trong năm mới.

Trong lễ tạ thần hồng, còn có thể mang những đồ thờ cúng không dùng đến đem ra hóa, thả ra sông hồ và thay bằng những đồ mới.

Trước khi thu dọn những thứ để hóa trong lễ tạ thần hồng, cần có lễ tạ thần với lễ vật tùy tâm như hương hoa, oản khảo… để xin phép chư vị thần linh cùng gia tiên cho con cháu được thu dọn đồ mã cũ, thay thế đồ mới để chuẩn bị đón Tết đến xuân về.

Lưu ý: Sau khi cúng lễ xong thì khấn cầu những điều dễ thực hiện, vái tạ rồi đem những đồ đã thu dọn đem thiêu hóa hết. Nếu sau lễ hoán thần hồng mà kiểm tra vẫn thấy còn sót lại những thứ cần hóa thì chờ tới lễ tạ Táo quân đem ra hóa nốt (với trường hợp làm 2 nghi lễ này tách biệt).

4. Văn khấn lễ tạ thần hồng

Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần).

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy ngài đương niên Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần. Con kính lạy ngài Thành Hoàng Bản Thổ, chư vị đại vương. Con kính lạy đức Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần. Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân. Con kính lạy ngài Bản Gia Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần. Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc Đức Tôn Thần.

Con kính lạy các ngài Tiền Hậu Địa Chủ Tài Thần.
Con kính lạy các bậc Tiên gia và chư vị Tôn Thần cai quản trong đất này xứ này.
Con kính lạy hội đồng Gia tiên họ..................

Hôm nay là ngày......tháng......năm....... (âm lịch)
Tên con là:... Sinh năm:... cùng các các thành viên gia đình: (Họ tên...........Năm sinh..........) cư ngụ tại: ....

Nhân ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con thành tâm sắm sửa phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ chư vị Tôn Thần cuối năm.

Gia đình chúng con nhờ có duyên lành mà đến an cư lạc nghiệp xứ này, đội ơn Thành Hoàng Bản Thổ, Thần Linh, Thổ Địa cùng các Tôn Thần nơi đây che chở, ban ân đất này được phong thủy yên lành, khí sung, mạch vượng, bốn mùa không hạn ách tai bay, tám tiết có điềm lành tiếp ứng, trong ngoài ấm êm, toàn gia mạnh khỏe.

Hôm nay, nhằm ngày lành tháng tốt cuối năm mãn khí, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ ơn mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Cúi xin chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức, chứng giám lòng thành của gia đình chúng con.

Cung kính mong chư vị Tôn Thần Ngài Đương Niên Thái Tuế, Ngài Thành Hoàng Bản Cảnh, ngài Thần Linh, Thổ Địa, Ngũ Phương, Ngũ Thổ các chư vị Tôn Thần cai quản trong xứ này, đất này phù hộ cho gia đình chúng con được an cư, đạt được những điều mong ước, nhà cao cửa rộng, tăng tài tiến lộc, nhân, vật hưng long, sang năm khí lành tiếp ứng, quý nhân phù trợ, công thành danh toại, gia đạo hưng vượng, tám tiết bình an hanh thông lợi lạc.

Chúng con cũng xin đội ơn các ngài là Thiên Tướng, Thiên Quan năm nay, các vị Tôn Thần đã phù hộ độ trì cho chúng con được sức khỏe, thành đạt và nhiều sự thuận may.

Chúng con kính thỉnh hội đồng Gia tiên họ.............. đồng lâm án tiền đồng lai hâm hưởng, chứng giám lòng thành tiếp dẫn lễ vật của gia đình chúng con đến chư vị Tôn Thần, chúng con cúi xin phù hộ độ trì.

Âm dữ dương đồng, dốc lòng cầu khấn, cúi xin soi tận, ý khẩn tâm thành, cúi xin phù hộ. Gia đình chúng con cúi lạy tạ ơn!
Kính xin cẩn cáo!

Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần).

NT (SHTT)