Mới đây, nhà sáng lập 79 tuổi Zong Qinghou của tập đoàn đồ uống Hangzhou Wahaha Group qua đời đã tạo nên một làn sóng chỉ trích mạnh mẽ đến đối thủ Zhong Shanshan của Nongfu Spring, người được mệnh danh là tỷ phú giàu nhất Trung Quốc.
Theo ước tính của Bloomberg Billionaires Index, tổng giá trị tài sản của Zhong Shan Shan lên đến 63 tỷ USD và trở thành người giàu nhất xứ sở 1,4 tỷ dân, đứng thứ 23 thế giới.
Thế nhưng trong những ngày này, cư dân mạng xã hội đã chỉ trích ông này vô ơn khi chơi xấu ân nhân cũ của mình để rồi mới có thể lập nên đế chế tỷ USD.
Vô ơn?
Cụ thể, tạp chí Forbes cho hay nhiều bài đăng trên mạng xã hội Trung Quốc đã tố cáo Zhong Shanshan từng làm nhân viên đại lý bán nước uống cho ông chủ Zong Qinghou khi còn hàn vi.
Thế nhưng ông Shanshan sau đó bị sa thải vì vi phạm các quy định không được phép kinh doanh vượt giới hạn tỉnh nhằm tránh cạnh tranh không lành mạnh giữa các đại lý.
Bài đăng trên mạng xã hội Trung Quốc cho hay ông Shanshan đã thành lập hãng kinh doanh đồ uống Nongfu để cạnh tranh với chính ân nhân của mình, đồng thời sử dụng các chiêu trò tiếp thị cạnh tranh sai sự thật dẫn đến kiện cáo.
Cuối cùng, Nongfu ngày một lớn mạnh nhờ chiếm đoạt thị phần của Wahaha. Thậm chí chính Zhong Shanshan đã thay thế Zong Qinghou để trở thành người giàu nhất Trung Quốc.
Người sáng lập Zong Qinghou và là chủ tịch của Wahaha đã qua đời vào Chủ nhật tuần trước ở tuổi 79.
Bản thân ông Zong Qinghou từng là người giàu nhất Trung Quốc vào đầu những năm 2010 nhưng tài sản của ông sụt giảm trong những năm qua khi Nongfu và các đối thủ khác làm mất đi vị trí thống trị của Wahaha.
Năm ngoái, ông Zong Qinghou chỉ đứng thứ 53 trong danh sách 100 người giàu nhất Trung Quốc với tài sản ròng trị giá 5,9 tỷ USD, kém xa hơn nhiều so với tỷ phú Zhong Shanshan.
Tuy nhiên, vị tỷ phú giàu nhất Trung Quốc đã cực lực phản đối lời tố cáo trên mạng xã hội.
"Đối với tôi, ông Zong Qinghou luôn là một doanh nhân đáng được kính trọng. Chúng tôi vừa là người kinh doanh cùng ngành, vừa là bạn bè của nhau và tất nhiên cũng là đối thủ cạnh tranh. Trong suốt cuộc đời mình, ông Zong luôn coi thường các cuộc tấn công trực tuyến trên mạng về đời tư. Tuy nhiên tôi không bao giờ ngờ rằng sau khi ông Zong qua đời lại có nhiều người lời phỉ báng tôi và Nongfu Spring trên mạng xã hội. Đây chắc chắn không phải là điều tỷ phú quá cố Zong muốn thấy", ông Zhong Shanshan cho hay.
Tạp chí Forbes đã liên hệ với Nongfu Spring và Wahaha để yêu cầu bình luận nhưng cả 2 đều không phản hồi yêu cầu.
Chỉ vì 28.000 USD
Những lời chỉ trích trên mạng xã hội đã khiến giá cổ phiếu của Nongfu giảm khoảng 7% trong tuần qua, đồng thời làm dấy lên lời kêu gọi tẩy chay nước đóng chai của Nongfu từ người tiêu dùng.
Phía tỷ phú Zhong Shanshan đã cố gắng bác bỏ các tin đồn khi chúng ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh doanh của Nongfu cũng như hình ảnh nhà sáng lập và thương hiệu tập đoàn trong mắt người tiêu dùng.
Trong tuyên bố của mình, ông Zhong bác bỏ tin đồn rằng mình từng làm việc cho Wahaha, thay vào đó nhờ kinh doanh hãng rèm do chính mình thành lập mà ông mới có vốn tiếp cận thị trường nước đóng chai.
"Tôi chưa bao giờ nhận lương từ Wahaha chứ đừng nói đến chuyện bị sa thải", tỷ phú Zhong Shanshan đính chính.
Theo ông Zhong, sự cạnh tranh giữa Nongfu với Wahaha bắt đầu từ 20 năm trước khi tập đoàn của tỷ phú giàu nhất Trung Quốc phát động một chiến dịch quảng cáo khẳng định nước của họ được lấy từ các nguồn tự nhiên như suối và hồ, qua đó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe hơn nước được lọc trong các nhà máy.
Ngay lập tức, một nhóm các hãng đồ uống mà đứng đầu là Wahaha đã tố cáo lên các cơ quan quản lý Trung Quốc để cáo buộc Nongfu quảng cáo sai sự thật.
Hậu quả là ông Zhong Shanshan bị phạt 200.000 Nhân dân tệ (28.000 USD), qua đó tạo nên "mối thâm thù" giữa 2 tập đoàn nước đóng chai Trung Quốc.
"Chúng tôi đã kiện cáo nhau nhưng cuối cùng cả ông Zong Qinghou và tôi đã đạt được thỏa thuận hòa giải trước sự chứng kiến của các quan chức thành phố Hangzhou vào thời điểm đó", tỷ phú Zhoang Shanshan giải thích.
Tuy nhiên, hiện cư dân mạng Trung Quốc vẫn đang phản ứng trái chiều về thông tin này và rõ ràng Nongfu lẫn tỷ phú Zhong Shanshan đang lâm vào một cuộc khủng hoảng truyền thông toàn diện.
Vị ân nhân thoát nghèo vượt khó
Sau khi qua đời, ông Zong Qinghou đã để lại cả một đế chế khổng lồ về thực phẩm và đồ uống với doanh thu hàng tỷ USD mỗi năm. Nhà sáng lập này được giới khởi nghiệp cực kỳ kính nể vì ý chí thoát nghèo vượt khó.
Dù chưa học xong cấp 3 đã phải về nông thôn làm việc nhưng ông Zong Qinghou vẫn nắm bắt được thời cơ mở cửa kinh tế để làm giàu.
Điều đặc biệt là khi Trung Quốc mở cửa thập niên 1980 thì ông Zong Qinghou mới dấn thân vào lĩnh vực kinh doanh ở tuổi 40.
Ban đầu nhà sáng lập này chỉ bán đồ ăn vặt trong căng tin trường học ở quê hương Hangzhou rồi mở rộng dần sang kinh doanh nước đóng chai, đồ uống dinh dưỡng cho trẻ em...
Bản thân cái tên Wahaha của đế chế do Zong Qinghou sáng lập cũng mang ý nghĩa bắt chiếc tiếng cười của trẻ con.
Sau khi mua lại một nhà máy quốc doanh để đẩy mạnh sản xuất, ông Zong Qinghou còn xây dựng mạng lưới hàng nghìn nhà phân phối giúp bán hàng khắp cả nước.
Năm 2010, tổng tài sản của Zong Qinghou đạt 8 tỷ USD và trở thành người giàu nhất Trung Quốc.
Sau khi mua lại thương hiệu đồ uống Danone của Pháp năm 2007 với tổng giá trị ước tính 380 triệu USD cho 51% cổ phần, Wahaha tiếp tục giữ vị thế tập đoàn nước đóng chai số 1 tại Trung Quốc.
Tuy nhiên kể từ sau năm 2012 khi Zong Qinghou dẫn đầu trong bảng xếp hạng người giàu Trung Quốc của Forbes với 10 tỷ USD, tình hình trở nên xấu đi trước sự cạnh tranh từ Nongfu.
Với nhiều chiến dịch tiếp thị sáng tạo và mới lạ, tỷ phú Zhong Shanshan đã thay thế được Zong Qinghou để trở thành người giàu nhất Trung Quốc.
Ngoài ra, việc Wahaha ban đầu không sẵn sàng thử nghiệm mảng bán hàng trực tuyến để rồi chậm chân trong thời kỳ bùng nổ Internet và thương mại điện tử cũng là một phần nguyên nhân.
"Mọi người cần tận hưởng cuộc sống và để tận hưởng cuộc sống, họ cần phải ra ngoài thay vì ở nhà chăm chú vào điện thoại thông minh", tỷ phú quá cố Zhong Qinghou nói năm 2019 về mảng bán hàng trực tuyến.