Cú bẻ lái bất ngờ: Thỏa thuận Mỹ - Trung châm ngòi biến động toàn cầu, vàng trong nước vẫn 'lạc nhịp'

Thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu vừa trải qua một phiên giao dịch đầy kịch tính sau khi Mỹ và Trung Quốc bất ngờ công bố thỏa thuận tạm thời giảm mạnh thuế quan đối ứng trong 90 ngày. Thông tin phát đi từ Geneva (Thụy Sĩ) chiều 12/5 (giờ Việt Nam) đã ngay lập tức tạo nên một cơn địa chấn, đảo chiều hàng loạt tài sản, từ vàng, ngoại hối đến chứng khoán.

Vàng tháo chạy, USD bứt phá, chứng khoán hân hoan

Vốn được coi là "hầm trú ẩn an toàn" giữa bão căng thẳng thương mại, vàng đã hứng chịu một đợt bán tháo mạnh mẽ. Đến 15h30 ngày 12/5, giá vàng giao ngay sụt hơn 100 USD, tương đương hơn 3%, xuống chỉ còn 3.225 USD/ounce (khoảng 102,6 triệu đồng/lượng). Đây được xem là phiên tồi tệ nhất của kim loại quý này từ đầu năm. Tính chung, giá vàng thế giới đã bốc hơi hơn 3,4 triệu đồng/lượng, quy đổi chỉ còn khoảng 101,3 triệu đồng/lượng. So với mức đỉnh kỷ lục mọi thời đại trên 3.500 USD/ounce hồi tháng 4, giá vàng thế giới hiện đã giảm tới 7,8%. Nguyên nhân rõ ràng: thỏa thuận tạm thời làm dịu căng thẳng, giảm nhu cầu phòng ngừa rủi ro.

Trái ngược hoàn toàn, đồng USD có một phiên bứt phá ngoạn mục. Chỉ số DXY, thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh, tăng vọt hơn 1,4% lên 101,75 điểm, phục hồi từ đáy 3 năm. Giới đầu tư kỳ vọng vị thế thương mại và kinh tế Mỹ sẽ được củng cố, cùng dự đoán Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể duy trì chính sách lãi suất ổn định.

Không khí lạc quan bao trùm thị trường chứng khoán. Tại Mỹ, các chỉ số tương lai đồng loạt взлет: S&P 500 tăng 2,8%, Nasdaq 100 vọt 3,6%, DJIA cũng cộng 2,3% ngay sau phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent. Làn sóng xanh lan tỏa sang châu Á, với VN-Index của Việt Nam tăng gần 16 điểm (1,26%) lên 1.283,26 điểm cùng thanh khoản tăng mạnh. Các thị trường lớn khác như Nikkei (Nhật Bản) và Hang Seng (Hồng Kông) cũng tăng từ 1,5% đến 2%, phản ánh hy vọng chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ hưởng lợi.

Các mặt hàng khác cũng không đứng ngoài cuộc chơi. Giá dầu thô WTI tăng gần 2,5% lên trên 62,5 USD/thùng do kỳ vọng nhu cầu từ Mỹ và Trung Quốc cải thiện. Trong khi đó, giá thép và nhôm ổn định hơn khi Mỹ hé lộ kế hoạch tìm nguồn cung độc lập từ đồng minh.

Giải mã "Thỏa thuận 90 ngày": Bước ngoặt hay chỉ là tạm lắng?

Thỏa thuận vừa đạt được đánh dấu một bước ngoặt sau hơn 100 ngày căng thẳng leo thang kể từ khi ông Donald Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ hai. Cụ thể:

• Mỹ đồng ý giảm thuế với hàng Trung Quốc từ 145% xuống 30% trong 90 ngày.
• Trung Quốc giảm thuế với hàng Mỹ từ 125% xuống 10% trong 90 ngày.
• Các mức thuế này chỉ áp dụng cho các khoản thuế đối ứng có hiệu lực từ ngày 2/4. Thuế riêng lẻ (như 20% của Mỹ về fentanyl) vẫn giữ nguyên.
• Hai bên cam kết đàm phán một thỏa thuận thương mại lâu dài, hướng tới "thương mại cân bằng".
• 5-6 ngành công nghiệp chiến lược (gồm dược phẩm, thép) được xác định để tái cơ cấu chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc.
• Trung Quốc cam kết hoãn/gỡ bỏ rào cản phi thuế quan áp đặt từ 2/4.
• Thỏa thuận không đề cập vấn đề tỷ giá hay thao túng tiền tệ.

Dù được xem là bước tiến tích cực, giới chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng về khả năng đạt được một hiệp định toàn diện trong 90 ngày tới. Nhiều ý kiến cho rằng cả hai bên khó lòng nhượng bộ các ưu tiên chiến lược, khiến việc tái hiện "Thỏa thuận thương mại giai đoạn một" thời cựu Tổng thống Trump là không dễ dàng.

Trước mắt, thỏa thuận này sẽ mang lại lợi ích cho các chuỗi cung ứng, đặc biệt trong ngành điện tử, ô tô, dược phẩm, giúp hạ giá thành sản phẩm. Tuy nhiên, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc (361 tỷ USD năm 2024) vẫn là bài toán khó. Về dài hạn, cục diện thương mại có thể phân cực rõ hơn: Mỹ đẩy mạnh "tái cân bằng" chuỗi cung ứng với đồng minh, trong khi Trung Quốc củng cố vị thế ở các thị trường mới nổi.

Nghịch Lý Vàng Việt Nam: Thế Giới Lao Dốc, Trong Nước Vẫn Cao Ngất Ngưởng

Một diễn biến đáng chú ý là giá vàng trong nước dường như "miễn nhiễm" với cú lao dốc của thế giới. Dù giá vàng thế giới đã giảm mạnh, giá vàng miếng SJC cuối ngày 12/5 vẫn bán ra ở mức 120 triệu đồng/lượng (mua vào 118 triệu đồng/lượng), chỉ giảm 2 triệu đồng so với cuối tuần trước. Vàng nhẫn 9999 cũng chỉ giảm về 115 triệu đồng/lượng (bán ra).

Điều này tạo ra một sự chênh lệch "vô lý": giá vàng SJC đang cao hơn thế giới tới 18,7 triệu đồng/lượng, còn vàng nhẫn cao hơn 13,7 triệu đồng/lượng. Bên cạnh đó, chênh lệch giá mua – bán trong nước cũng rất cao, từ 2 triệu đồng/lượng (vàng miếng SJC) đến 3,5 triệu đồng/lượng (vàng nhẫn tại một số cửa hàng).

Tương lai khó đoán

Thỏa thuận tạm thời Mỹ - Trung mang lại hy vọng, nhưng tương lai thương mại toàn cầu vẫn phụ thuộc vào các cuộc đàm phán cam go sắp tới. Các thị trường tài chính và hàng hóa chắc chắn sẽ còn nhiều biến động, nơi cơ hội và rủi ro luôn song hành. Nhà đầu tư cần hết sức thận trọng và theo dõi sát sao mọi diễn biến.

Minh Ngọc (SHTT)