Long diên hương là một chất sáp màu xám được tạo ra trong hệ tiêu hóa của cá nhà táng. Trước đây, long diên hương được sử dụng trong ngành công nghiệp sản xuất nước hoa, nhưng ngày nay nó đã được thay thế phần lớn bằng vật liệu tổng hợp và chỉ còn được sử dụng trong một số loại nước hoa đắt tiền.
Long diên hương được tạo thành trong hệ tiêu hóa của cá nhà táng nhưng chính xác quá trình hình thành như thế nào thì chưa được khám phá. Khác với nhiều người tưởng, long diên hương không được nôn ra từ cá nhà táng mà được bài tiết ra cùng với phân và có mùi tương tự khi mới được thải ra.
Khi quá trình oxy hóa làm nước và không khí bốc hơi khỏi khối chất bài tiết, long diên hương tiết ra mùi tương tự như thuốc lá hoặc lớp phủ bên ngoài cây. Thời gian diễn ra quá trình oxy hóa quyết định chất lượng và giá trị của long diên hương. Nhà thu mua long diên hương nổi tiếng người Pháp Bernard Perrin ví nó như một loại rượu ngon, càng để lâu càng trở nên hảo hạng.
Theo ghi chép lịch sử, những người Trung Đông tán long diên hương thành bột và uống để cường dương, bồi bổ sức lực, chữa bệnh não và tim cũng như tăng thêm hương vị cho thức ăn, nước uống.
Một văn bản từ thời Trung Cổ khẳng định nguyên liệu này có thể giúp chữa trị cảm lạnh, đau đầu và cả chứng động kinh. Long diên hương quý đến mức nó thôi thúc người Bồ Đào Nha chiếm đóng quần đảo Maldives vào thế kỷ 16 để có thể tiếp cận nguồn long diên hương dồi dào.
Ambrein, một thành phần hóa học của long diên hương, được sử dụng trong ngành công nghiệp nước hoa nhằm kích thích khứu giác và kéo dài mùi hương. Đây cũng là nguyên liệu điều chế nước hoa Chanel số 5 nổi tiếng.
Nhà hóa học về mùi vị George Preti ở Trung tâm Giác quan Hóa học Monell, Mỹ, giải thích phân tử long diên hương cũng tương tự như phân tử nước hoa, đều bị chất béo thu hút, nhưng chúng nặng hơn và lớn hơn.
"Các phân tử mùi có độ kết dính cao với các phân tử thích chất béo khác, do đó chúng gắn liền với phân tử long diên hương và không tiến vào giai đoạn bay hơi cùng lúc", Preti nói.
Các chuyên gia vẫn chưa thể lý giải tại sao long diên hương phổ biến hơn ở nam bán cầu và tại sao chỉ cá nhà táng đực mới sản sinh ra nguyên liệu này. Điều khiến long diên hương trở nên ngày càng quý giá và khan hiếm là số lượng cá nhà táng sụt giảm mạnh, hiện nay chỉ còn khoảng 350.000 con so với 1,1 triệu con trước khi bị đánh bắt.
Dung (Nguoiduatin.vn)