Giang mai là bệnh được gây nên do xoắn khuẩn Treponema pallidum, và là căn bệnh lây chủ yếu qua đường quan hệ tình dục (STD). Tuy nhiên, tình dục không chỉ là con đường duy nhất có thể lây bệnh, mà người mẹ mắc bệnh giang mai cũng có thể truyền bệnh sang cho thai nhi.
Căn bệnh này được con người đặt cho một biệt danh khá ấn tượng: "Kẻ bắt chước vĩ đại". Nguyên do là vì triệu chứng nó gây ra tương tự với nhiều căn bệnh không mấy nguy hiểm khác, vì thế rất dễ khiến người bệnh chủ quan mà không điều trị, để rồi khi phát hiện ra thì mọi chuyện cũng không còn dễ dàng nữa.
Quá trình phát triển của giang mai
Quá trình tiến triển của giang mai được chia ra làm 4 giai đoạn là: sơ cấp, thứ cấp, tiềm ẩn, và biến chứng.
Sơ cấp
Sau khi nhiễm khuẩn trong 3 -90 ngày, cơ thể sẽ xuất hiện các vết loét ngay tại điểm tiếp xúc. Chúng thường cứng, tròn, không đau và sẽ tự biến mất sau 3-6 tuần, khiến người bệnh nghĩ rằng mình chỉ mắc các chứng da liễu thông thường và đã khỏi bệnh.
Nhưng thực chất sau giai đoạn này thì vi khuẩn giang mai đã đi vào máu, và hoàn toàn có thể lây nhiễm cho người khác.
Thứ cấp
4-10 tuần sau nhiễm trùng sơ cấp, người bệnh sẽ bị lở tại các vùng niêm mạc như miệng, âm đạo, hậu môn... Ngoài ra các vết phát ban màu đỏ hoặc nâu sẽ xuất hiện trên khắp cơ thể.
Tuy nhiên chúng không gây đau hay ngứa, và đi kèm có thể là các triệu chứng sưng hạch bạch huyết, sốt, đau họng, rụng tóc, nhức đầu, đau cơ, mệt mỏi.
Những triệu chứng này cũng thường tự biến mất sau 3-6 tuần dù có được điều trị hay không. Nhưng nếu cứ tiếp tục bỏ qua không điều trị đúng cách thì bệnh sẽ càng tiến vào các giai đoạn sâu hơn.
Tiềm ẩn
Thời kỳ này bệnh nhân giang mai không có bất kỳ biểu hiện gì rõ rệt, và có thể kéo dài trong nhiều năm. Nhưng điều đáng sợ nhất là trong giai đoạn tưởng như bình thường này, vi khuẩn từ người bệnh có thể lây lan sang bạn tình của họ.
Có hai kiểu giai đoạn tiềm ẩn là sớm (kéo dài dưới 1 năm ) và muộn (trên 1 năm). Trong đó kiểu tiềm ẩn sớm sẽ dễ lây hơn tiềm ẩn muộn.
Biến chứng
Đối với những người mắc bệnh mà không được điều trị sẽ tạo ra những biến chứng rất nguy hiểm, và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể tạo nên các vết loét hoại tử thành sẹo, phình động mạch chủ, nhiễm trùng mắt có thể dẫn đến mù lòa, viêm màng não, thoái hóa não dẫn đến rối loạn tâm thần, trầm cảm, đau đầu dữ dội, tê liệt một số phần cơ thể.
Khi các biến chứng tiến triển ngày càng nặng, thì cái kết cuối cùng là người bệnh có thể tử vong với một cơ thể bị tàn phá nặng nề.
Tóm lại, giang mai là một căn bệnh có thể tàn phá cơ thể một cách cực kỳ nặng nề. Nhưng câu chuyện quan trọng hơn là khả năng lây lan của nó là cực kỳ lớn đối với những người có lối sống phóng túng. Bởi lẽ, dù có dùng bao cao su cũng chưa chắc đã miễn nhiễm được với căn bệnh này.
Căn bệnh mà dù có dùng bao cao su cũng chưa chắc an toàn
Trước tiên, cần phải biết rằng giang mai có thể lây bệnh qua việc tiếp xúc với các vết loét, và các vết này thì xuất hiện ở toàn thân - bao gồm cả môi và miệng.
Trong khi đó, bao cao su chỉ có tác dụng che chắn ở ngay bộ phận sinh dục thôi. Nếu tiếp xúc với các vết loét ở các vị trí không được bảo vệ, bạn vẫn có thể nhiễm bệnh như thường. Xét trên một số tiêu chí, giang mai có rủi ro lây nhiễm còn cao hơn HIV rất nhiều.
Theo thống kê của WHO năm 2015, có tới 45,4 triệu người trên thế giới bị nhiễm giang mai, trong đó có hơn 100 ngàn trường hợp tử vong. Trẻ sơ sinh khi nhiễm bệnh từ mẹ thường dễ bị chết non, hoặc nếu có sống sót cũng lớn lên với một cơ thể dị dạng.
Biện pháp điều trị
Tuy bệnh giang mai có thể gây ra những tác hại đáng sợ đối với con người, nhưng với sự ra đời của kháng sinh vào giữa thế kỉ 20 thì giang mai không còn là căn bệnh quá nguy hiểm nữa. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách bằng các loại kháng sinh phù hợp như penicillin, tetracycline thì tỉ lệ khỏi bệnh khá cao.
Đến giai đoạn biến chứng, vẫn có thể dùng kháng sinh liều cao để chữa trị. Tuy nhiên ở giai đoạn này, bạn chỉ có thể hạn chế sự tiến triển hơn nữa của bệnh, chứ không thể phục hồi lại được các tổn thương đã xuất hiện.
Nói cách khác, nếu để bệnh phát triển đến giai đoạn cuối, bệnh sẽ để lại những thương tổn vĩnh viễn không thể phục hồi.
Phòng ngừa
Cách phòng ngừa giang mai hiệu quả nhất là lối sống chung thủy một vợ một chồng, dĩ nhiên là khi cả hai đều không mắc bệnh. Việc dùng bao cao su khi quan hệ tuy có thể làm giảm nhưng không ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh.
Tổ chức Y tế Thế giới WHO cũng khuyến cáo tất cả bà mẹ mang thai nên đi xét nghiệm giang mai ở lần khám thai đầu tiên, và một lần nữa trong ba tháng cuối thai kỳ để có thể được điều trị đúng cách ở giai đoạn sớm nếu dương tính với bệnh.
Theo K (Helino)