Những bữa ăn thịnh soạn, khoái khẩu đang 'phá nát' lá gan của người Việt

Theo PGS.TS Trịnh Thị Ngọc, Phó chủ tịch Hội gan mật Việt Nam, cả xã hội đang tập trung quá nhiều cho việc ăn uống. Những bữa ăn thịnh soạn, những bàn tiệc sang trọng đều là những món ăn có chứa nhiều chất đạm và giàu năng lượng. Khi con người ăn quá nhiều chất đạm không biết kiềm chế sẽ dễ dẫn tới tổn thương lá gan.

"Gan được ví như một nhà máy xử lý hóa chất của cơ thể. Nhưng gan chỉ chuyển hóa được một phần đồ ăn con người đưa vào cơ thể. Nếu như số lượng thức ăn quá nhiều khiến cho gan không chuyển hóa kịp sẽ biến thành các "chất độc" gây tổn thương gan", PGS Ngọc nói trên Trí Thức Trẻ.

"Kẻ thù" số 1 của gan: Rượu - bia

Thủ phạm gây hại nhất cho gan đối với người Việt hiện nay được PGS Ngọc đề cập tới chính là rượu – bia. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá mức tiêu thụ rượu bia của người Việt ở bậc cao so với các quốc gia khác trong khu vực.

Uống rượu bia với số lượng lớn khiến cho gan không thể chuyển hóa được sẽ tạo ra những chất độc gây ra hoại tử tế bào gan. Hoại tử tế bào gan kéo dài sẽ dẫn tới xơ gan và ung thư tế bào gan.

Nhiều người hiện nay cho rằng, uống bia cho vui và làm mát cơ thể không độc như rượu. Nhưng trên thực tế rượu – bia là độc như nhau đều gây tổn thương cho gan. Khi rượu bia qua đường miệng vào đường tiêu hóa 95% sẽ được chuyển hóa tại gan.

"Nếu nhất thiết phải uống rượu – bia thì chỉ uống với số ít và thời gian giải rượu là trong 7 ngày. Tuyệt đối không uống số lượng nhiều trong một ngày sẽ gây ra tổn thương gan rất nặng.

Trào lưu ngâm rượu thuốc: hoa quả lạ, con vật, rễ cây… cũng rất nguy hiểm. Nhiều trường hợp uống rượu thuốc đã bị ngộ độc hỏng gan, thận và tử vong", PGS Ngọc khuyến cáo.

Kẻ thù số 2: Đồ chiên rán và nội tạng động vật

Những món ăn khoái khẩu như: nội tạng động vật vẫn luôn được quý ông yêu thích trên bàn nhậu, lại là những món ăn âm thầm làm hỏng gan.

PGS Ngọc cho hay, sau rượu – bia "thủ phạm" thứ hai làm tăng các bệnh lý về gan là do ăn uống nhiều đồ ăn dầu mỡ, thịt, lục phủ ngũ tạng (động vật). Những đồ ăn này gây ra căn bệnh gan nhiễm mỡ.

Bình thường trong gan luôn có lượng mỡ nhất định, dưới 10%. Nếu như số lượng mỡ trong gan ở mức trên 10% đã rơi vào tình trạng gan nhiễm mỡ. Thời gian gần đây căn bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, có liên quan tới ăn uống tại Việt Nam tăng lên nhanh chóng.

Hiện nay, điều trị gan nhiễm mỡ rất phức tạp không kém gì viêm gan virus. Điều trị gan nhiễm mỡ ngoài thuốc việc thay đổi chế độ ăn có vai trò rất quan trọng, ưu tiên chế độ ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước, tập thể dục và hạn chế đồ ăn rán, nhiều dầu mỡ.

PGS Ngọc khuyến cáo: "Khi gan tích tụ mới tới 25-30% sẽ dẫn tới tình trạng xơ gan và ung thư tế bào gan".

Ngoài ra, các thức phẩm không an toàn (tồn dư thuốc trừ sâu, tồn dư thuốc kháng sinh) đều có thể gây ra tổn thương tế bào gan.

Kẻ thủ số 3: Đồ ngọt và thức ăn có màu sắc

Theo PGS Ngọc, hiện nay chúng ta đang tiêu thụ đồ ngọt quá nhiều. Việc ăn nhiều đồ ngọt sẽ làm gia tăng lượng đường trong máu dẫn tới bệnh đái tháo đường và gan thoái hóa mỡ rất cao.

Một số loại thức ăn có màu sắc bắt mắt theo chuyên gia thường có chứa các loại phẩm màu sẽ gây ra tổn thương gan.

PGS Ngọc cho hay: "Ngày nay khi mà con người có quá ít thời gian đi chợ chọn đồ tươi sống hàng ngày. Phương án tối ưu được nhiều ra đình lựa chọn chính là trữ đông đồ ăn. Một số thức ăn bảo quản quá lâu trong tủ lạnh cũng sinh ra các độc tố gây hại cho tế bào gan".

Kẻ thù số 4: Cảnh giác với các loại hạt và đồ ăn sống

Khí hậu tại Việt Nam có điều kiện rất thuận lợi để các loại nấm mốc phát triển. Nấm mốc thường tồn tại trong các loại hạt ngũ cốc.

Việc ăn phải các loại thức ăn có nấm mốc chứa độc tố aflatoxin sẽ tích tụ và âm thầm tổn thương tế bào gan không hồi phục.

PGS Ngọc cho biết thêm, lưu ý nguy cơ nhiễm sán ký sinh trùng từ đồ ăn sống có thể gây tổn thường cho gan. Để tránh nguyên nhân tổn thương gan này nên thực hiện ăn chín – uống chín.

PGS Ngọc cho biết, hiện nay hơn một nửa dân số Việt Nam chưa biết bảo vệ lá gan ngay từ sớm. Chỉ khi có bệnh mọi người mới quan tâm chạy chữa.

Bảo vệ gan bằng cách tốt nhất là ngừng uống rượu bia; Thay đổi cách ăn uống tập trung quá nhiều vào thịt, xây dựng chế độ ăn khoa học (ăn nhiều rau xanh, hạn chế ăn thức ăn nhiều đạm, mỡ, dầu, đồ ngọt...); Thường xuyên tập thể dục để có một lá gan tốt.

Những thực phẩm tốt cho gan 

Yến mạch

Thực phẩm nhiều chất xơ như yến mạch có thể giúp gan hoạt động tốt. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng yến mạch có thể giúp giảm cân và mỡ thừa, nhờ đó, giảm nguy cơ mắc bệnh gan.

Bông cải xanh

Hãy ăn thật nhiều rau nếu bạn muốn có lá gan khỏe mạnh. Đặc biệt, bông cải xanh là 'dũng sĩ' bảo vệ gan rất tốt. Nhiều nghiên cứu cho thấy bông cải xanh có thể giúp bạn phòng bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Cà phê

Nếu bạn thích uống cà phê, bạn chắc hẳn sẽ vui mừng khi biết cà phê có thể giúp lá gan khỏe mạnh hơn. Theo một số nghiên cứu, việc uống 2-3 cốc cà phê mỗi ngày có thể giúp bảo vệ lá gan khỏi những tổn thương gây ra bởi uống rượu hoặc ăn uống không lành mạnh. Nghiên cứu khác thậm chí còn cho thấy cà phê có khả năng giảm nguy cơ ung thư gan.

Trà xanh

Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa được gọi là catechin. Nghiên cứu cho thấy nó có thể bảo vệ bạn khỏi một số loại ung thư, bao gồm ung thư gan. Bạn sẽ nhận được nhiều catechin hơn nếu uống trà xanh nóng.

Nước lọc

Một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho lá gan của mình là giữ cân nặng vừa phải. Uống nước lọc thay vì nước ngọt là một thói quen tốt.

Uống nước đầy đủ không chỉ giúp cơ thể luôn ở tươi mới mà còn giúp ích rất nhiều trong quá trình thải độc, làm giảm gánh nặng của gan.

PN (Nguoiduatin.vn)