Tiểu Lưu năm nay 21 tuổi, đang làm lập trình viên tại Hồ Nam, Trung Quốc. Đặc thù công việc rất bận rộn, phải tăng ca thường xuyên. Hơn nữa, mới ra trường chưa bao lâu nên Tiểu Lưu luôn nỗ lực gấp đôi, gấp 3 người khác. Anh không ngại khó, ngại khổ, chỉ mong chứng tỏ được năng lực với cấp trên.
Nghỉ Tết xong, công ty rơi vào tình trạng thiếu nhân lực trong khi có thêm nhiều dự án mới. Tiểu Lưu phải tăng ca liên tục trong nhiều ngày, có hôm khuya muộn mới trở về nhà rồi lại ngồi trước máy tính đến gần sáng.
Cách đây mấy ngày, đang tranh thủ giờ nghỉ để gọi video call với anh trai thì Tiểu Lưu đột nhiên ngất xỉu. Đồng nghiệp thấy vậy vội vàng gọi xe cấp cứu đưa anh đến bệnh viện. Khi tới nơi, anh vẫn trong trạng thái hôn mê, lượng đường trong máu đo được lên đến 123,10 mmol/L, cao gấp 20 lần so với thông thường.
Lúc được chuyển vào phòng cấp cứu, tình trạng của anh đã chuyển biến xấu nhanh chóng khi có dấu hiệu sốc, co giật nhẹ, rối loạn đa chức năng. Đặc biệt, chỉ số nhiễm trùng tăng nhanh, có khả năng bị hoại tử ruột non và suy thận. Một nhóm bác sĩ hội chẩn đa khoa đã ngay lập tức được triệu tập.
May mắn là nhờ những nỗ lực trong nhiều giờ liên tục, đội ngũ y bác sĩ đã giành lại được mạng sống của Tiểu Lưu từ tay tử thần. Khi tỉnh lại trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU), anh cho biết sát Tết nhiều việc nên đã phải làm thêm giờ nhiều ngày. Sau Tết lại càng bận rộn hơn, khiến anh ăn uống, ngủ nghỉ đều không tử tế.
Mỗi khi mệt mỏi, nhanh đói, hay chóng mặt anh sẽ pha 1 cốc nước đường để uống. Đây là mẹo Tiểu Lưu học được từ khi còn nhỏ, quả thật có tác dụng rất nhanh, giúp anh chống đỡ được với núi công việc hằng ngày.
Tuy nhiên, vào hôm xảy ra sự việc, anh đã thiếu ngủ trầm trọng nhiều ngày và thấy cơ thể mình yếu ớt bất thường. Như thường lệ, anh đi pha 1 cốc nước đường, nhưng cho nhiều đường hơn hẳn mọi khi. Sau đó, khi đang nói chuyện với anh trai thì đột nhiên thấy hoa mắt, chóng mặt rồi ngất đi lúc nào không hay.
Bác sĩ điều trị chính của Tiểu Lưu cho biết, anh vốn bị bệnh tiểu đường nhưng không hề biết. Sau khi uống nước đường khiến đường huyết tăng quá cao, dẫn đến bị nhiễm toan ceton, một biến chứng cấp tính của bệnh tiểu đường. Vì vậy nên mới bị viêm ruột hoại tử, kèm theo sốc nhiễm trùng, tiêu cơ vân và rối loạn nhịp tim, suy gan, thận. Trong y khoa thường gọi chung là suy đa tạng, rất dễ gây tử vong.
Điều tra bệnh sử kỹ hơn cho thấy, bệnh tiểu đường của Tiểu Lưu cũng 1 phần lớn đến từ thói quen xấu này của anh. Ngoài ra, anh cũng hay ăn nhiều muối, thường xuyên gọi đồ ăn nhanh, thích đồ chiên rán, ăn khuya và ăn nhiều thịt, nhất là thịt đóng hộp sẵn.
Về sinh hoạt, anh có thói quen thức khuya từ thời sinh viên, đến khi đi làm lại càng trở nên trầm trọng. Anh cũng hay ngồi lâu 1 chỗ, lười vận động dẫn đến thể trạng lên tới hơn 90kg. Hơn nữa, công việc hiện tại khiến anh luôn căng thẳng, tăng ca quá nhiều dẫn đến quá sức.
Sau 4 ngày tiếp tục điều trị, tình trạng của Tiểu Lưu cũng dần ổn định, các cơ quan nội tạng đều trở về trạng thái bình thường. Sau đó anh được chuyển đến Khoa Tim mạch và các bệnh chuyển hóa để điều chỉnh lượng đường trong máu. Anh cho biết vô cùng hối hận vì sự thiếu hiểu biết và chủ quan với sức khỏe của mình.
Cách kiểm soát đường huyết không dùng thuốc
Lợi ích của việc tự kiểm soát đường huyết là rất lớn nên làm thế nào để kiểm soát đường huyết an toàn và hiệu quả là câu hỏi của nhiều bệnh nhân đái tháo đường. Dưới đây là một số gợi ý để mọi người tham khảo và áp dụng trong đời sống hàng ngày:
Uống nhiều nước hàng ngày
Trong cơ thể người bị đái tháo đường, lượng đường huyết tăng dẫn đến quá trình đào thải nước tiểu gia tăng với mục đích đưa lượng đường ra ngoài cơ thể. Lượng nước tiểu bài tiết ra ngoài nhiều có thể dẫn tới mất nước cơ thể.
Khi cơ thể bệnh nhân tiểu đường mất nước có thể dẫn đến tình trạng cô đặc máu, tăng nồng độ chất hòa tan gây khó khăn cho việc đào thải lượng đường thừa và các chất cặn bã khác, dẫn đến nguy cơ hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu máu và nhiễm toan ceton.
Trung bình một người khỏe mạnh cần uống từ 1,5-2,5 lít nước mỗi ngày. Đối với bệnh nhân đái tháo đường cần uống nhiều hơn để bù lại lượng nước bị mất đi. Việc bổ sung lượng nước giúp làm tăng lưu lượng máu, cải thiện tốc độ tuần hoàn ngoại vi, ngăn sự phát sinh và phát triển các biến chứng do bệnh đái tháo đường gây ra.
Bổ sung nhiều chất xơ
Nhiều nghiên cứu cho rằng nếu ăn nhiều chất xơ sẽ giúp đường huyết ổn định hơn. Chất xơ không tạo năng lượng, làm mau no, giúp làm chậm hấp thu các chất bột đường trong ruột, kích thích hoạt động co bóp của ruột và tiêu hóa các thức ăn khác.
Chất xơ thường có nhiều trong các loại rau lá xanh, củ quả, trái cây có vỏ, các loại đậu, khoai, gạo lứt...Theo khuyến cáo của Hiệp hội đái tháo đường thế giới, những người mắc bệnh đái tháo đường nên bổ sung ít nhất 25g chất xơ hàng ngày, điều này giúp insulin hoạt động tốt hơn và làm thức ăn chậm xuống ruột hơn, giúp đường máu sau ăn không tăng nhanh.
Nếu chưa có thói quen ăn chất xơ thì nên khởi đầu bằng lượng nhỏ, sau đó tăng dần lượng kết hợp với uống nhiều nước (ít nhất 1,5-2 lít mỗi ngày) sẽ giảm đầy bụng, khó tiêu, giảm chỉ số HbA1c ngăn ngừa các biến chứng của bệnh đái tháo đường.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Trong việc điều trị đái tháo đường thì chế độ ăn giữ vai trò rất quan trọng. Nhiều bệnh nhân thường trải qua tình trạng mức đường huyết tăng cao sau bữa ăn, do vậy cần đặc biệt lưu ý:
Chia nhỏ các bữa ăn, tốt nhất nên chia thành 3 bữa chính, 1-3 bữa phụ với lượng calo phân bổ trong các bữa ăn hợp lý.
Duy trì ăn đúng giờ và đều đặn giữa các bữa, không bỏ ăn ngay cả khi bệnh nặng hoặc không muốn ăn.
Giữ lượng tinh bột ổn định ( chiếm 50-60% nhu cầu) và phù hợp bằng cách thay thế thức ăn giàu chất bột đường (gạo trắng, bánh mì, xôi, mì tôm..) bằng cách chọn dùng thức ăn có chỉ số đường huyết thấp như gạo lứt, khoai sọ, khoai tây, ngũ cốc thô.
Không dùng đồ ăn, đồ uống có đường hóa học như nước ngọt có gas, bánh kẹo, bia rượu, sữa chế biến, trái cây đóng hộp...
Nên ưu tiên bổ sung trái cây (chín ươm),rau xanh để cung cấp vitamin. Tuy nhiên nên tránh các loại hoa quả chin, mềm có độ ngọt quá cao như: xoài, nhãn, sầu riêng...
Hạn chế tối đa chất béo từ động vật, thay thế bằng dầu thực vật như dầu olive, dầu đậu nành, dầu mè...nên hạn chế đồ chiên xào, độ béo cao.
Theo nghiên cứu, nếu uống 1 cốc rượu vang đỏ khoảng 150ml mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim ở bệnh nhân tiểu đường type 2.
Thường xuyên vận động, thể dục
Việc rèn luyện thể lực, vận động giúp gia tăng sức chịu đựng cho tim và điều hòa đường huyết tốt hơn. Tùy vào khả năng và thể trạng từng người mà bác sĩ khuyến nghị nên hoạt động thể dục, thể thao tối thiểu 30 phút/ngày. Tập thể dục rất cần thiết cho bệnh nhân tiểu đường vì hoạt động này giúp cơ thể tiêu thụ glucose dễ dàng hơn, giảm lượng đường trong máu. Bệnh nhân có thể cân nhắc những bộ môn như: đi bộ, chạy chậm, đi xe đạp, bơi lội...tùy theo sở thích và khả năng của mình.
Kiểm soát tốt stress
Lượng đường huyết cũng bị tác động nếu có sự căng thẳng tâm lý, stress ở bệnh nhân đái tháo đường. Khi bị stress, cơ thể có xu hướng tăng tiết cortisol - 1 loại hormone đối kháng làm giảm nhạy insulin, dẫn tới đường huyết có xu hướng gia tăng.
Tình trạng stress cũng ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi người bệnh, dẫn tới những thói quen có hại như: tiêu thụ cafe, thuốc lá, rượu bia, đồ ăn nhanh, ngại tập thể dục vận động...càng khiến cơ thể khó ổn định đường huyết hơn.
Bệnh nhân đái tháo đường nên có lối sống lạc quan, thư giãn, vui chơi, giải trí lành mạnh, tập thể dục thường xuyên hoặc thiền để giúp cân bằng tâm lý, cảm xúc tốt hơn.
Theo PN (Nguoiduatin.vn)