Kupi Khop – hay “kopi terbalik”, có nghĩa “cà phê úp ngược” – bắt nguồn từ thành phố Meulaboh (Indonesia), nổi tiếng với hình thức có một không hai. Đúng như tên gọi của mình, Kupi Khop sau khi hoàn thành quá trình pha chế sẽ được phục vụ trong một chiếc cốc… lộn ngược và đặt trên mặt đĩa.
Mỗi cốc Kupi Khop (bất kể nóng hay lạnh) đều đi kèm với một ống hút. Người uống sẽ dùng ống hút luồn qua kẽ hở miệng cốc ngược, thổi khí vào bên trong cốc. Chênh lệch áp suất sẽ đẩy cà phê tràn dần ra ngoài. Sau đó, họ sẽ tiếp tục dùng chính chiếc ống hút này (hoặc một chiếc khác nếu muốn) để hút cà phê trên mặt đĩa.
Cà phê Kupi Khop chủ yếu làm từ hạt Robusta, ủ và pha chế tương tự như cà phê đen đá truyền thống Việt Nam, cho thêm đường hoặc sữa. Bước cuối cùng là đặt một chiếc đĩa lên mặt cốc cho kín, sau đó lộn ngược toàn bộ.
Nguồn gốc tạo nên phong cách thưởng thức cafe ngược này đến từ thói quen của những ngư dân tỉnh Aceh nhiều năm trước. Họ thích nhâm nhi cà phê chậm rãi, nhưng tính chất nghề biển khiến họ ít có thời gian ngơi tay. Do vậy, cốc cà phê bị bỏ quên thường nguội rất nhanh, dãn đến ý tưởng lộn ngược cốc, đủ kín để giữ ấm và tránh bụi cho cà phê, rồi dùng ống hút từng ngụm nhỏ khi rảnh tay.
Ngoài cà phê úp ngược, ở Indonesia còn có một loại cà phê độc đáo, đó là cà phê than hồng. Đây cũng là một món đặc sản mà khách du lịch đến Indonesia luôn được thuyết phục trải nghiệm.
Bắt nguồn từ thành phố Yogyakarta, Kopi Joss nổi tiếng với cách chế biến cực kỳ hiếm thấy: Thả than hồng trực tiếp vào trong cốc cafe và giữ nguyên như vậy khi phục vụ khách.
Để thưởng thức Kopi Joss, bạn sẽ cần đợi vài phút để nhiệt độ than nguội dần đi. Sau khi than dần tắt, bỏ than ra ngoài và bắt đầu uống, tuyệt đối không giữ tàn than lâu trong cốc kẻo vị sẽ rất đắng và khét.
Nghe có vẻ phức tạp, nhưng cà phê than hồng Kopi Joss lại là món được bày bán phổ biến, xuất hiện ở nhiều sạp cà phê nhỏ lẻ trên đường phố Indonesia.
Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn vương vấn bởi một thắc mắc lớn: Liệu tàn than cho vào cốc cà phê có gây hại đến sức khỏe người uống, kể cả khi đã bỏ than ra ngoài trước khi uống?
Thực chất, những viên than thả vào Kopi Joss là than hoạt tính (activated charcoal), với đặc trưng và tác dụng như sau:
Được tạo ra từ việc đốt cháy hoàn toàn các nguyên liệu giàu carbon (gỗ, than đá, tre, mùn cưa…) ở nhiệt độ rất cao trong điều kiện yếm khí. Không mùi, không vị, có tác dụng cô lập chất bẩn hoặc độc tố rất hiệu quả
Ứng dụng phổ biến nhất của than hoạt tính là khử độc trong cơ thể. Khi vào tới ruột, than hoạt tính sẽ tự gắn kết và “bao bọc” các phân tử độc tố. Vì hệ tiêu hóa không thể hấp thụ tinh thể than, nên tất cả độc tố gắn kết với than hoạt tính sẽ được thải ra ngoài một cách tự nhiên theo đường bài tiết.
Nên nhớ rằng than đá thô hoặc tàn than đốt cháy các loại vật chất không giàu carbon sẽ không phải than hoạt tính, thậm chí còn chứa nhiều độc tố phức tạp. Vì vậy, không bao giờ nên tiêu thụ chúng qua đường ăn uống.
Công thức cà phê than hồng Kopi Joss ban đầu được nghĩ ra bởi một người gặp vấn đề về sức khỏe tiêu hóa nhưng vẫn thích uống cafe. Người này đã thử thêm than hoạt tính vào cốc, chứng minh được hiệu quả bất ngờ, sau đó đã làm thêm nhiều thử nghiệm an toàn trước khi phổ biến công thức, đưa nó trở thành đặc sản của thành phố Yogyakarta.
Theo nhận xét của dân địa phương, hương vị Kopi Joss mang một nét riêng biệt do than hoạt tính giúp trung hòa độ acid của cà phê. Ngoài ra, những ai nhạy cảm với triệu chứng đường ruột như trào ngược dạ dày cũng cảm thấy Kopi Joss dễ uống hơn rất nhiều.
NT (SHTT)