Toàn cảnh dịch Covid-19 tại Bệnh viện Bạch Mai trong 10 ngày qua: Từ 2 ca đầu tiên đến 'ổ dịch' phức tạp nhất cả nước

Trong ngày 29/3, Bộ Y tế xác định thêm 14 trường hợp nhiễm Covid-19 mới, trong đó có 6 ca liên quan tới Bệnh viện Bạch Mai. 

Như vậy, chỉ trong 10 ngày, BV Bạch Mai đã ghi nhận 18 ca bệnh liên quan. Chính quyền Hà Nội xác định đây là ổ dịch lớn nhất và phức tạp nhất hiện nay trên cả nước. 

18 ca bệnh Covid-19 liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai

Tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới thuộc Bệnh viện Bạch Mai ngày 20/3 ghi nhận 2 trường hợp nhiễm Covid-19. Đây là những nhân viên y tế đầu tiên của Việt Nam mắc Covid-19.

Bệnh nhân 86, là điều dưỡng của Phòng khám ngoại trú HIV - Trung tâm Bệnh nhiệt đới thuộc Bệnh viện Bạch Mai. Ngày 8/3, sau kì nghỉ tại Côn Đảo, bệnh nhân cùng gia đình bay ra Hà Nội. Hôm sau, cô đi làm bình thường, không có biểu hiện lâm sàng. 

Ngày 11/3, cô có triệu chứng tức ngực, không ho, không sốt và nhập viện Viện Tim mạch thuộc Bệnh viện Bạch Mai điều trị trong 4 ngày. Sáng 19/3, cô xuất viện, tiếp xúc nhiều lần với BN87 (gặp ở thang máy, ăn trưa cùng, ngủ trưa cùng…).

Cô được lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc ngày 19/3, kết quả dương tính với nCoV, được đưa đi cách ly tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2. 

Bệnh nhân 87, là điều dưỡng tiếp đón bệnh nhân tại khu cách ly Trung tâm Bệnh Nhiệt đới thuộc Bệnh viện Bạch Mai. Ngày 18/3, cô có các triệu chứng mệt, ho, sốt, xét nghiệm tại Khoa Vi sinh Bệnh viện Bạch Mai kết quả dương tính với nCoV. Cô được chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 Đông Anh cách ly.

Ngày 22/3, nhân viên thiết kế đồ họa - con gái BN86, được xác định là ca bệnh thứ 3 liên quan tới BV Bạch Mai, đồng thời là BN107 trên cả nước.

Tại Khoa Thần Kinh - BV Bạch Mai: Ngày 24/3, bệnh nhân nữ 66 tuổi (BN133), trong tháng 3 có đến BV Bạch Mai điều trị bệnh tại khoa Thần Kinh, cho kết quả dương tính với SARS-CoV-2. 

Con dâu của BN133 chăm sóc mẹ 23 ngày, đến nay được xác định là BN172 mắc Covid-19.

BN161 nằm cùng phòng với BN133, cùng con dâu (BN162), cháu gái (BN163), cũng đã nhiễm Covid-19.

Cũng tại khoa Thần kinh, tối 29/3 xác nhận thêm một bệnh nhân dương tính là BN185.

Bên cạnh đó, ngày 28/3, Bộ Y tế công bố BN170, đưa bố đi khám và điều trị tại BV Bạch Mai. Từ ngày 20-22/3, anh này đến mua và ăn cơm 5 lần tại căng tin bệnh viện. 

Ngoài ra, 8 bệnh nhân khác đều là nhân viên của công ty Trường Sinh, chuyên cung cấp dịch vụ cho BV Bạch Mai. Cụ thể, BN168, 169, 174, 175, 176, 177, 178, 188 đều tiếp xúc với nhiều người.

Trong số họ, BN178 hiện đang được cách ly, điều trị tại Đại Từ, Thái Nguyên. Người này đưa cơm đến các khoa phòng ở BV Bạch Mai suốt 2 tháng, nhưng khi về Thái Nguyên khai báo vòng vo, khiến nhiều người phải cách ly. 

Nguồn lây nhiễm chưa rõ ràng

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đánh giá BV Bạch Mai là một ổ dịch lớn, nguy hiểm. Bộ Y tế đã thành lập một tổ công tác đặc biệt, một tổ điều tra dịch tễ tại BV Bạch Mai. Hiện nay, tất cả y bác sỹ, nhân viên, bệnh nhân tại BV đã được cách ly, xét nghiệm. 

Tuy nhiên, BV Bạch Mai là cơ sở y tế lớn, mỗi ngày có từ 10.000 - 15.000 người qua lại, không loại trừ nguy cơ lây nhiễm không chỉ từ bệnh nhân, cán bộ y tế, mà còn cả từ người đến thăm, người đến khám bệnh. 

Về kết quả điều tra dịch tễ, PGS.TS Trần Đắc Phu (nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng) cho hay, từ 2 tuần nay, các chuyên gia dịch tễ học đã theo dõi rất sát và phân tích ngày đêm để cố tìm ra đường lây nhiễm ở BV Bạch Mai. 

Ban đầu, các chuyên gia tập trung vào hướng lây nhiễm từ nhân viên y tế nhưng sau khi xét nghiệm, tất cả nhân viên y tế đều âm tính cho thấy rất rõ sự lây nhiễm giữa bệnh nhân với bệnh nhân trong không gian phòng bệnh điều trị. Hướng thứ hai là dấu hiệu lây nhiễm từ bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.

Cụ thể, về dịch tễ, khi có thông tin BN133 ở Lai Châu nhiễm Covid-19, BV đã cho xét nghiệm ngay lập tức những người tiếp xúc gần, phát hiện BN161- người nằm cùng phòng và con dâu của người này (BN162) cũng dương tính. 

Trong khi người mẹ 88 tuổi (BN161) có kết quả dương tính ngay, rất rõ ràng thì người con dâu phải làm đi làm lại mới thấy dương tính, và dương tính "rất yếu ớt" do tải lượng virus thấp, chưa đủ cho kết quả dương tính nhanh.

Theo Phó GĐ Bệnh viện Bạch Mai - TS Dương Đức Hùng, có 2 nguyên nhân dẫn đến tình trạng này: Thứ nhất, do bệnh nhân mới nhiễm; thứ hai là đã nhiễm lâu, giờ là giai đoạn thoái trào. Từ đó, ông Hùng cho rằng ca bệnh này nhiễm ngoài cộng đồng chứ không phải nhiễm trong BV Bạch Mai. 

Ông cũng phán đoán sơ đồ dịch tễ là người con dâu nhiễm Covid-19 ở ngoài rồi lây cho mẹ 88 tuổi, sau đó mẹ lại nằm cùng giường với bệnh nhân số 133 ở Lai Châu nên cả 3 người cùng nhiễm virus.

Tuy nhiên, điều tra dịch tễ tiếp theo cho thấy có nguồn lây nguy hiểm hơn nữa là từ nhân viên của các công ty cung cấp dịch vụ ăn uống, hậu cần trong BV. 

Cụ thể, công ty cung cấp dịch vụ tại BV Bạch Mai đã có 8 người nhiễm. Công ty này với 23 phụ nữ trong độ tuổi từ 25 đến 57, hàng ngày đưa phích nước cho tất cả các khoa của bệnh viện. Bộ phận nấu cháo phở cung cấp theo yêu cầu cho bệnh nhân. Bộ phận nấu ăn hàng ngày cung cấp cho khoảng 5-6000 nhân viên trong bệnh viện Bạch Mai ăn tại tòa nhà tầng 2.

Đáng lo ngại nhất, là khu vực nhà ăn mở cửa cho tất cả mọi người ngoài xã hội vào ăn. Thông tin từ bệnh viện cho biết đã nắm được từ ngày 15-25/3, mỗi ngày đều có 600-700 người. Riêng ngày cuối tuần có khoảng 250 người. 

Ngoài ra, các chuyên gia dịch tễ đang tiếp tục điều tra nguồn lây bệnh từ những người chăm sóc bệnh nhân chuyên nghiệp.

Ông Trần Đắc Phu cho rằng nguy cơ lây nhiễm từ nhân viên các công ty cung cấp dịch vụ trong BV, đội ngũ chăm sóc bệnh nhân chuyên nghiệp là rất nguy hiểm vì những người này di chuyển qua nhiều BV. Tới đây, không chỉ BV Bạch Mai mà các BV khác phải đặc biệt chú ý hai nguồn này.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội, BV Bạch Mai có đầy đủ yếu tố phức tạp, nguy cơ lây nhiễm cao khi có rất nhiều bệnh nhân nặng. Hàng ngày có từ 5000-7000 người khám chữa bệnh. Đáng lo ngại nhất đó là sau ngày 20/3, BV đã chuyển 5.113 bệnh nhân về khắp các tỉnh; đã có lây nhiễm ra ngoài. Nguy cơ lây nhiễm đến từ gần 3.000 bệnh nhân HIV được BN86 phát thuốc từ ngày 9 -14/3 là rất lớn.

Cách ly toàn bộ BV, phun khử khuẩn, vận chuyển người nhà bệnh nhân đi cách ly tập trung 

Ngay khi phát hiện những ca bệnh đầu tiên, BV Bạch Mai đã tiến hành lấy mẫu xét nghiệm hơn 7.000 người, bao gồm nhân viên y tế, bệnh nhân và người lao động trong BV. Đến nay, trên 5.000 mẫu đã có kết quả xét nghiệm âm tính. Tất cả nhân viên y tế tại 3 khoa liên quan bệnh nhân Covid-19 (Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Khoa Thần kinh và Khoa Tim Mạch) đều âm tính.

Đồng thời, tầm soát 14.000 người khám ngoại trú ở BV trong 10 ngày qua, khuyến cáo các trường hợp này cần tự thực hiện cách ly ở nhà, có dấu hiệu ho sốt phải báo ngay cho cơ quan y tế.

Kể từ ngày 28/3, BV quyết định cách ly toàn bộ không gian, thực hiện "nội bất xuất, ngoại bất nhập" và không cho phép người vào hay ra khỏi BV. Gần 1.000 bệnh nhân đang điều trị tại đây cũng không được xuất viện về cộng đồng cho đến khi xét nghiệm âm tính. Hàng nghìn nhân viên y tế sau khi hết ca trực vẫn phải ở lại bệnh viện đủ 14 ngày.

BV tạm dừng đón tiếp bệnh nhân, đề nghị các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn miền Bắc, miền Trung tạm dừng chuyển tuyến người bệnh đến BV cho đến khi có thông báo mới, trường hợp cần thiết có thể hội chẩn trực tuyến. Trường hợp bất khả kháng đề nghị phải liên hệ trước.

Đồng thời, đóng cửa Nhà tang lễ, chỉ bố trí cổng vào BV tại đường Giải phóng, lập 2 chốt kiểm tra thân nhiệt, rửa tay tại cổng vào và các điểm trong khu vực khám bệnh.

Tối 28/3, Binh chủng Hóa học đã tiêu độc, khử trùng tất cả khu vực liên quan trong BV. Bên cạnh đó, Bộ Tư Lệnh Thủ đô đã vận chuyển ngay trong đêm 613 người nhà bệnh nhân lên Trường Đại học FPT (Khu CNC Hòa Lạc, Thạch Thất, Hà Nội) tổ chức cách ly an toàn.

Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện BV vẫn hoạt động trong trạng thái cách ly, huy động các y bác sĩ vừa điều trị vừa chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân, không để người nhà vào buồng bệnh chăm sóc trực tiếp, tránh nguy cơ lây nhiễm chéo giữa bệnh nhân và người nhà.

Trưa 29/3, Bộ Y tế đã phát đi thông báo khẩn số 9, đề nghị tất cả người dân đã đến BV Bạch Mai từ ngày 12/3 trở lại đây phải thực hiện nghiêm túc 3 việc sau:

- Gửi tin nhắn thông báo họ tên đầy đủ và địa chỉ nơi ở của mình vào số điện thoại 8889.

- Liên lạc với Trung tâm kiểm soát bệnh tật tại địa phương để được tư vấn.

- Thực hiện khai báo y tế trên ứng dụng NCOVI (ncovi.vn), hoặc khai trực tuyến tại tokhaiyte.vn, thường xuyên cập nhật tình trạng sức khỏe để được tư vấn và trợ giúp. 

Theo Minh Nhân (Tri Thức Trực Tuyến)