Kỷ luật nữ giáo viên vì sinh con thứ 3: Luật sư nói gì?

Theo nguồn tin của VietNamNet, sau khi bị khiển trách vì sinh con thứ 3, cô giáo Nguyễn Minh Nhi, công tác tại Trường Tiểu học Hải Ninh 2 (xã Hải Ninh, huyện Bắc Bình, Bình Thuận) đã gửi đơn khiếu nại tới Hội đồng kỷ luật nhà trường. Theo bà Nhi, Quyết định số 21 ngày 14/4/2025 do hiệu trưởng trường ký là không phù hợp với các quy định hiện hành.

Trong đơn khiếu nại ngày 20/5/2025, bà Nhi cho rằng quyết định kỷ luật không đúng với quy định hiện hành theo Hướng dẫn số 15 ngày 20/3/2025 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Hướng dẫn này được ban hành để sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn số 05 trước đó, liên quan đến việc thi hành Quy định số 69 ngày 6/7/2022 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm.

Bà Nhi khẳng việc sinh con thứ 3 không còn là cơ sở để bị kỷ luật như trước, và yêu cầu nhà trường hủy bỏ quyết định khiển trách.

Luật sư nói gì?

Trao đổi với PV VietNamNet, Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết, hiện tại Nghị định 112/2020/NĐ-CP về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 71/2023/NĐ-CP đang có hiệu lực thi hành, không có điều khoản cụ thể nào quy định viên chức sinh con thứ 3 sẽ bị xử lý kỷ luật.

Tuy nhiên, khoản 9 Điều 16 của Nghị định này cho phép áp dụng hình thức kỷ luật khiển trách đối với hành vi “vi phạm quy định pháp luật về dân số, hôn nhân và gia đình”, nếu hành vi này gây hậu quả ít nghiêm trọng và vi phạm lần đầu.

Luật sư Bình thông tin thêm, Pháp lệnh Dân số (sửa đổi năm 2008) quy định mỗi cặp vợ chồng, cá nhân có quyền quyết định số con, nhưng khuyến khích sinh 1 hoặc 2 con, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.

Như vậy, nếu giáo viên là viên chức sinh con thứ 3 mà không thuộc diện miễn trừ (như sinh đôi, con đầu mất, đã cho con nuôi...) thì có thể bị coi là vi phạm chính sách dân số và bị xử lý kỷ luật ở mức khiển trách.

Đối với viên chức đồng thời là đảng viên, việc sinh con thứ 3 cũng có thể bị xem xét xử lý theo Quy định 69-QĐ/TW về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm (năm 2022), với hình thức kỷ luật thấp nhất là khiển trách.

Tuy nhiên, từ ngày 20/3/2025, theo Hướng dẫn số 15-HD/UBKTTW của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, từ 20/3, Đảng viên sinh con thứ ba không còn bị xử lý kỷ luật.

Ngoài ra, theo Quy định 05 (năm 2018) của Ban chấp hành Trung ương, một số trường hợp sinh con thứ 3 trở lên không bị coi là vi phạm chính sách dân số, chẳng hạn: sinh 3 trong lần sinh đầu, sinh đôi trong lần sinh thứ 2, hoặc chỉ còn 1 con sống... Tuy nhiên, quy định này không áp dụng nếu hai vợ chồng đã có 2 con chung và các con vẫn còn sống.

Do đó, việc xem xét kỷ luật với giáo viên sinh con thứ 3 phải dựa trên hoàn cảnh cụ thể, thời điểm sinh con, cũng như đối chiếu với các quy định pháp luật và hướng dẫn liên quan.

Trước đó, về trường hợp của bà Nhi và các trường hợp tương tự, Bộ Nội vụ cho biết:

Tại khoản 4 Điều 2 Nghị định số 112/2020/NĐ-CP ngày 18/9/2020 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức quy định rõ nguyên tắc xử lý kỷ luật: "Việc xử lý kỷ luật phải căn cứ vào nội dung, động cơ, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm, hoàn cảnh cụ thể; các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ; thái độ tiếp thu và sửa chữa; việc khắc phục khuyết điểm, vi phạm, hậu quả; các trường hợp khác theo quy định của Đảng và của pháp luật".

Ngoài ra, căn cứ Điều 65 và Điều 66 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 85/2023/NĐ-CP, Bộ Nội vụ đề nghị bà Nguyễn Minh Nhi trực tiếp liên hệ với cơ quan quản lý viên chức nơi đang công tác để được hướng dẫn, xem xét cụ thể căn cứ vào từng trường hợp.

Bà Lê Thị Sinh, Hiệu trưởng Trường tiểu học Hải Sinh 2, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng kỷ luật trường, cho biết Hướng dẫn số 15 không nêu rõ thời điểm sinh con thứ 3 sẽ không bị kỷ luật. Do đó, nhà trường vẫn áp dụng các quy định hiện hành của pháp luật.

Cũng theo bà Sinh, căn cứ vào Nghị định 112/2020/NĐ-CP của Chính phủ, đặc biệt là các Điều 31, 32, sau khi xem xét hồ sơ và tiến hành bỏ phiếu, Hội đồng kỷ luật khẳng định việc xử lý kỷ luật đối với bà Nguyễn Minh Nhi là đúng quy định pháp luật.

Vì vậy, Hội đồng kỷ luật Trường tiểu học Hải Ninh 2 quyết định giữ nguyên hình thức kỷ luật khiển trách đối với bà Nhi vì sinh con thứ 3.

Theo Vũ Điệp (VietNamNet)