Học phí đại học trung bình 2.500 USD/năm, đừng để sinh viên phải gánh tất cả

Trong câu chuyện nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng mục tiêu của Nghị quyết 57 đề ra, tại tọa đàm Đào tạo nhân lực chất lượng cao: Xung lực từ nghị quyết 57 do báo Đại biểu Nhân dân tổ chức, TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học FPT cho rằng, mô hình tài chính sinh viên là vấn đề ít được quan tâm đúng mức. 

“Ai cũng hiểu 'có thực mới vực được đạo'. Không đủ chi phí giáo dục đại học hoặc chi phí thấp thì rất khó đạt chất lượng như mong muốn”, TS Tùng khẳng định.

Ông Tùng cho rằng, hiện tại mức học phí trung bình của giáo dục đại học Việt Nam đang ở phân khúc thấp nhất thế giới. Nếu xem giáo dục đại học như một dịch vụ thì chúng ta đang có một dịch vụ với giá rất thấp và không xuất khẩu được. Trong khi giáo dục đại học đối với nhiều nước đang là 1 trong top 5 lĩnh vực xuất khẩu.

Vì vậy, trong quy hoạch phải nói đến chuyện nguồn lực để phát triển giáo dục đại học như thế nào, và một trong những chỉ tiêu quan trọng là chi phí trung bình để đào tạo một sinh viên. 

Chi phí này từ nhiều nguồn góp, chứ không phải học phí. Chúng ta phải so sánh chi phí đào tạo một sinh viên của Việt Nam hiện nay so với các nước trong khu vực.

"Mục tiêu trong 5-10 năm nữa con số này sẽ ở mức nào, có những giải pháp gì để đạt được con số đó, bao nhiêu phần trăm là người học đóng góp, Nhà nước sẽ tham gia như thế nào và đặc biệt quan trọng là cơ chế tín dụng sẽ ra sao…”, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học FPT đặt vấn đề.

Theo ông Tùng, tín dụng sinh viên tức là tận dụng nguồn lực của tương lai để đầu tư cho thời điểm hiện tại. Các em sẽ trả bằng chính tiền kiếm được của các em sau này, tức là mình vay của tương lai để chi cho hiện tại.

"Tôi tin trong tương lai đa số các em ổn và có thể giải quyết được chuyện này. Tuy nhiên, hiện tại tín dụng sinh viên đang rất nhỏ, quy mô cũng nhỏ, số tiền cũng nhỏ nếu so sánh với các nước khác", ông phân tích.

Chi phí đầu tư để đào tạo một sinh viên phải được giải quyết bằng tín dụng, mà tín dụng thì phải đi theo đường của Nhà nước. Các trường đại học chỉ có những chính sách nhất định về cấp học bổng hay chính sách học trước, trả sau. 

“Như Trường Đại học FPT đang làm và chúng tôi làm bởi vì Nhà nước chưa đáp ứng được chuyện này. Chúng tôi mong muốn Nhà nước sẽ giải quyết vấn đề này một cách bài bản”, ông Tùng nói.

Ngoài ra, ông cũng mong muốn phụ huynh Việt Nam thay đổi quan niệm về việc đầu tư cho giáo dục đại học. Bởi có một bộ phận lớn phụ huynh không quan tâm tới chi phí dành cho giáo dục. Đó là do từ xưa đến nay chúng ta vẫn có tâm lý đi học không tốn phí hoặc học phí chỉ mang tính chất tượng trưng. 

Còn đối với những nước đang phát triển, thậm chí từ khi bắt đầu sinh con,cha mẹ đã phải có kế hoạch tiết kiệm cho quỹ giáo dục để sau này con cái có thể học ở trường tốt hơn, mặc dù những nước đó cơ chế tín dụng cũng rất tốt. 

“Vậy như thế nào là đắt, như thế nào là rẻ? Mức học phí trung bình ở nhiều nước thường được so sánh với mức lương trung bình - theo quy tắc sẽ là đi làm 1 năm trả được 2 năm học phí. Tức là nếu học 4 năm, sẽ mất 2 năm đi làm để trả khoản vay học phí. Cơ cấu học phí hiện nay ở Australia, Mỹ đều như thế. Tất nhiên đối với một số trường đầu tư cao hơn hoặc chất lượng cao hơn, học phí có thể cao hơn”, ông Tùng so sánh.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, trên thế giới có 2 cách tính học phí trung bình của sinh viên. Cách 1 như TS Lê Trường Tùng đã nói, cách 2 tính học phí trung bình bằng 50% GDP bình quân đầu người tại thời điểm học. 

GDP bình quân đầu người của Việt Nam hiện tại gần 5.000 USD. Nếu tính theo quy tắc đó thì 1 năm học phí là gần 2.500 USD. 

“Nếu dồn chi phí đó vào vai người học thì rất khó khăn, vì vậy chúng tôi rất mong muốn thời gian tới Chính phủ có nhiều đầu tư cho các trường, đặc biệt là xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hành. Các trường tư có nhiều thuận lợi, nhưng trường công chúng tôi thì khó nên Nhà nước phải có chính sách chứ đừng để học sinh phải gánh tất cả. Tự chủ không có nghĩa phải tự chủ tất cả mọi thứ mà là tự chủ trong điều kiện nhất định”, ông Trình nói.

Trước “tâm tư” của đại diện các cơ sở giáo dục đại học, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học Nguyễn Anh Dũng cho biết, Bộ GD-ĐT đang xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học, trong đó rất nhiều nội dung liên quan đến vấn đề về tài chính được đưa ra trong dự thảo.

Bộ cũng mong muốn nhận được các ý kiến, kiến nghị từ phía trường đại học, các doanh nghiệp để tham mưu các cấp có thẩm quyền, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục đại học đạt kỳ vọng của doanh nghiệp cũng như đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước. 

Theo Nguyễn Thảo (VietNamNet)