Đề xuất mở rộng cao tốc Bắc - Nam lên 6 làn xe theo hình thức PPP

Theo tính toán của Đèo Cả, nếu đầu tư mở rộng toàn bộ tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông dài hơn 1.100 km theo phương thức PPP, ngân sách Nhà nước sẽ tiết kiệm khoảng 152.000 tỷ đồng so với phương án đầu tư công hoàn toàn.

Riêng việc mở rộng 5 đoạn cao tốc đã hoàn thành và đang khai thác nhưng chưa thu phí gồm: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây, cũng có thể tiết kiệm hơn 37.000 tỷ đồng nếu thực hiện bằng vốn ngoài ngân sách.

Doanh nghiệp này cho rằng hình thức PPP sẽ tối ưu hóa nguồn lực xã hội, giảm gánh nặng cho ngân sách trong bối cảnh vốn công cần dành cho nhiều mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội khác.

Trong văn bản gửi Thủ tướng và Phó Thủ tướng, Tập đoàn Đèo Cả đề xuất được chọn đoạn tuyến trong giai đoạn 2017-2020 để nghiên cứu và triển khai mở rộng. Doanh nghiệp cam kết tự thu xếp tài chính từ các nguồn vốn hợp pháp trong nước, không yêu cầu hỗ trợ ngân sách. Trong trường hợp được chấp thuận, Đèo Cả sẽ lập đề xuất dự án và kết nối với các doanh nghiệp trong nước để cùng triển khai.

Việc hoàn vốn sẽ thực hiện thông qua tổ chức thu phí các tuyến đường đã khai thác. Tập đoàn Đèo Cả sẽ tiếp nhận quản lý toàn bộ công trình hiện hữu, đảm bảo giao thông an toàn trong suốt quá trình thi công mở rộng và cam kết kiểm toán, minh bạch lưu lượng, doanh thu thực tế.

Đồng thời, doanh nghiệp sẽ đóng góp vào ngân sách Nhà nước từ hoạt động khai thác, trên cơ sở cân đối tài chính hợp lý và kiểm soát dòng tiền hiệu quả.

Để đẩy nhanh tiến độ, Đèo Cả đề xuất được áp dụng các cơ chế đặc thù trong công tác bồi thường, tái định cư, đổ thải và khai thác khoáng sản làm vật liệu. Doanh nghiệp cũng kiến nghị cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tạm thời sử dụng đất rừng phục vụ thi công, và áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư đối với các dự án cấp thiết.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đề xuất kết hợp giữa đầu tư công và PPP, trong đó phần vốn công chỉ tập trung cho các hạng mục như giải phóng mặt bằng hoặc hạ tầng phục vụ cộng đồng, còn phần xây dựng và khai thác do doanh nghiệp chịu trách nhiệm.

Tập đoàn Đèo Cả cho biết, phương thức PPP đã được triển khai thành công tại các dự án chuyển tiếp từ đầu tư công, như hầm đường bộ Hải Vân, và hiện nay là dự án mở rộng cao tốc TP HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận

Doanh nghiệp đánh giá việc đầu tư mở rộng tuyến kết hợp thu phí sẽ giúp tối ưu vốn, đảm bảo tính khả thi và minh bạch trong quản lý doanh thu. Đây cũng là mô hình đã được chứng minh hiệu quả trong thực tiễn.

Thời gian vừa qua, Chính phủ đã quyết liệt triển khai đầu tư dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông, trong đó, đã thực hiện phân kỳ đầu tư khoảng 1.375km với quy mô từ 2 đến 4 làn xe, bao gồm 654km (giai đoạn 2017-2020) đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, 721km (giai đoạn 2021-2025) đang được khẩn trương hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2025-2026.

Do nguồn vốn đầu tư công còn hạn chế, nhiều đoạn tuyến trong giai đoạn đầu chỉ phân kỳ từ 2 đến 4 làn xe, không đáp ứng nhu cầu lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc và mất an toàn giao thông. Trước thực trạng này, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu phương án mở rộng cao tốc Bắc Nam phía Đông lên 6 làn xe, phấn đấu khởi công một số dự án thành phần trong tháng 12/2025.

HL (SHTT)