Vụ án hé lộ một đường dây tinh vi, lợi dụng kẽ hở chính sách để buôn lậu trót lọt lượng hàng hóa khổng lồ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước và ảnh hưởng đến công tác quản lý xuất nhập khẩu.
Theo cáo trạng, vụ án xoay quanh nhóm Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Quốc tế Tài Lộc do Nguyễn Tài Lộc (Giám đốc) và anh rể là Ngô Quang Tuyên (Kế toán trưởng) cầm trịch. Sau một thời gian xuất khẩu gỗ hợp pháp nhưng gặp khó khăn, Tuyên và Lộc đã chuyển hướng sang con đường phạm pháp từ khoảng cuối năm 2020, đầu năm 2021 đến đầu năm 2024.
Để thực hiện hành vi buôn lậu, nhóm này đã lập ra một mạng lưới phức tạp gồm 13 công ty mới, mượn pháp nhân và thậm chí mua, mượn thông tin căn cước công dân của người khác để tạo ra hàng loạt doanh nghiệp "ma". Nhóm Công ty Tài Lộc này được tổ chức bài bản, phân công bộ phận chuyên trách làm giả chứng từ, khai báo hải quan gian dối.
Ngô Quang Tuyên được xác định là kẻ chủ mưu, trực tiếp giao dịch với khách hàng Trung Quốc, thương lượng giá và chỉ đạo nhân viên lập hồ sơ khai báo hải quan sai sự thật về chủng loại, khối lượng, đơn giá không đúng thực tế, thậm chí lập khống các Bảng kê lâm sản đối với mặt hàng gỗ ván bóc từ các loại gỗ keo, bạch đàn, cao su, thông.
Bằng thủ đoạn này, nhóm của Tuyên và Lộc đã thông quan trót lọt lượng hàng hóa khổng lồ lên tới 13.376 container, tương đương 1.698 tờ khai hải quan. Tổng giá trị hàng buôn lậu theo cáo trạng xác định lên tới hơn 1.814 tỷ đồng.
Từ phi vụ này, các bị can đã thu về số tiền thu lợi bất chính đặc biệt lớn, lên tới hơn 210 tỷ đồng. Trong đó, Ngô Quang Tuyên hưởng phần lớn với 90% (hơn 189 tỷ đồng), Nguyễn Tài Lộc hưởng 10% (hơn 21 tỷ đồng).
Đáng chú ý, để các lô hàng trị giá hàng nghìn tỷ đồng này qua cửa hải quan một cách dễ dàng, nhóm Công ty Tài Lộc đã sử dụng chiêu trò "chi ngoài" tiền hối lộ cho các cán bộ hải quan. Ngô Quang Tuyên đã thuê Nguyễn Quang Long làm dịch vụ hải quan và giao Long trực tiếp chuyển tổng số tiền hơn 8,1 tỷ đồng cho các lãnh đạo, cán bộ tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Hải Phòng khu vực 2. Số tiền này được dùng để đổi lấy sự hỗ trợ thông quan nhanh, bỏ qua các bước kiểm tra theo quy định và làm ngơ trước các sai phạm.
Cáo trạng đã chỉ rõ trách nhiệm hình sự đối với nhiều cán bộ hải quan. Trong đó, bị can Trịnh Đăng Tài (cán bộ tiếp nhận hồ sơ) chịu trách nhiệm hình sự với tổng số tiền hơn 5,4 tỷ đồng nhận hối lộ. Bị can Tô Thị Thu Hương (cựu Phó Đội trưởng Đội Thủ tục) nhận và chịu trách nhiệm hình sự đối với hơn 2,4 tỷ đồng (một nguồn khác nói nhận hơn 4,4 tỷ đồng). Bị can Đặng Hoàng Lân (cựu Đội trưởng Đội Thủ tục) nhận và chịu trách nhiệm hình sự đối với hơn 3 tỷ đồng (một nguồn khác nói nhận hơn 864 triệu đồng). Một số cán bộ khác tại Chi cục Hải quan Cảng 2 cũng bị cáo buộc nhận hối lộ với số tiền từ hàng chục triệu đến hơn 800 triệu đồng.
Đặc biệt, cựu Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cảng 2 Nguyễn Thị Thu Hiền và cựu Phó Chi cục trưởng Vũ Ngân Châu bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn. Mặc dù biết cấp dưới có hành vi hỗ trợ thông quan nhanh và bỏ qua các bước kiểm tra đối với nhóm Tài Lộc, nhưng cả hai đã không có biện pháp ngăn chặn, chấn chỉnh kịp thời. Cả hai cũng nhiều lần nhận tiền từ nhóm Công ty Tài Lộc (mỗi người hơn 648 triệu đồng) để làm ngơ trước các vi phạm, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho nhà nước.
Bên cạnh các bị can chủ chốt, vụ án còn truy tố các giám đốc công ty khác liên quan đến hành vi buôn lậu như Nguyễn Văn Khang (Công ty Bảo Linh), Hà Thị Oanh (Công ty Tân Việt). Bị can Nguyễn Quang Long (nhân viên Công ty Tài Lộc) bị truy tố tội Đưa hối lộ với vai trò trung gian chuyển tiền "chi ngoài".
Với việc cáo trạng đã được ban hành, "siêu vụ án" buôn lậu gỗ rúng động này sẽ sớm được đưa ra xét xử, hứa hẹn làm rõ hơn những thủ đoạn tinh vi và sự móc nối giữa doanh nghiệp và cán bộ công quyền để trục lợi bất chính trên khối lượng tài sản nhà nước khổng lồ.
PV (SHTT)