Trong thời gian gần đây, nhiều người dân bày tỏ sự lo lắng khi vừa hoàn tất đặt hàng qua mạng, chỉ vài giờ sau đã nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là "shipper". Điều đáng nói, những đối tượng này lại nắm rất rõ các thông tin cá nhân như tên, địa chỉ, món hàng đã đặt và tổng số tiền. Chúng thường yêu cầu người mua chuyển khoản trước một phần tiền hàng với lý do "đơn hàng cần xác nhận".
Công an TP Hà Nội cho biết, đã tiếp nhận và giải quyết một số trường hợp tương tự. Các đối tượng lừa đảo không chỉ dừng lại ở việc yêu cầu chuyển khoản tiền cọc để giao hàng, mà còn có thể thông báo trúng thưởng không có thật, tất cả đều dựa trên thông tin đơn hàng bị lộ.
Việc lộ lọt thông tin này không chỉ dẫn đến các vụ lừa đảo trực tiếp mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng hơn. Thông tin đơn hàng có thể bị sử dụng cho các mục đích phức tạp như phân tích hành vi tiêu dùng trái phép, bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, gửi thư rác, tin nhắn quảng cáo không mong muốn. Nghiêm trọng hơn, chúng có thể trở thành cơ sở dữ liệu để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo có chủ đích (phishing) nhằm đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng, mạng xã hội và chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.
Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao CATP Hà Nội nhận định, nguyên nhân chủ yếu của việc lộ lọt thông tin là do việc thực hiện chưa đúng các biện pháp bảo mật an ninh an toàn thông tin của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Để bảo vệ người dân, cơ quan công an đã đưa ra một số khuyến cáo quan trọng:
Đối với các sàn thương mại điện tử (TMĐT) và đối tác:
Tăng cường bảo mật hệ thống: Cần thường xuyên rà soát, vá các lỗ hổng bảo mật, và mã hóa dữ liệu khách hàng, đặc biệt là các thông tin nhạy cảm liên quan đến đơn hàng.
Siết chặt quản lý đối tác: Yêu cầu các đối tác bán hàng và đơn vị vận chuyển tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật thông tin khách hàng và có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Nâng cao nhận thức cho nhân viên: Đào tạo và phổ biến quy định bảo mật thông tin cho toàn bộ nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giao hàng.
Minh bạch hóa chính sách: Công khai, rõ ràng các chính sách thu thập, sử dụng và bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng.
Hỗ trợ khách hàng: Xây dựng kênh tiếp nhận và xử lý nhanh chóng các phản ánh của khách hàng về việc lộ lọt thông tin.
Đối với người tiêu dùng:
Cẩn trọng khi nhận hàng: Luôn kiểm tra kỹ thông tin người giao, đối chiếu với thông tin đơn hàng trên ứng dụng. Không vội vàng thanh toán hay cung cấp thông tin cá nhân nếu có nghi ngờ. Hãy liên hệ trực tiếp với người bán hoặc tổng đài của sàn TMĐT để xác minh.
Bảo mật tài khoản: Sử dụng mật khẩu mạnh, phức tạp và khác nhau cho các tài khoản mua sắm. Kích hoạt các biện pháp xác thực hai yếu tố để tăng cường bảo mật.
Hạn chế chia sẻ công khai: Tuyệt đối không chia sẻ hình ảnh hoặc thông tin chi tiết đơn hàng lên mạng xã hội.
Xử lý bao bì cẩn thận: Xé nhỏ hoặc làm mờ thông tin cá nhân trên gói hàng trước khi vứt bỏ để tránh bị lợi dụng.
Cập nhật thông tin: Thường xuyên theo dõi các cảnh báo từ cơ quan chức năng và các chuyên gia an ninh mạng về các hình thức lừa đảo mới.
Thông báo khi có sự cố: Nếu nghi ngờ thông tin cá nhân bị lộ hoặc bị lừa đảo, cần nhanh chóng thông báo cho sàn TMĐT, đơn vị vận chuyển và trình báo cơ quan công an để được hỗ trợ kịp thời.
PV (SHTT)