Thời gian qua, dù ĐT Việt Nam có nhiều thay đổi nhờ chính sách nhập tịch, nhưng quá trình nhập tịch của chúng ta vẫn diễn ra khá chậm. Sau khi có vài cái tên nhập tịch là Việt kiều, ĐT Việt Nam bị dàn sao nhập tịch của Indonesia liên tục đả bại, thậm chí thua 0-3 tại SVĐ Mỹ Đình. Từ thất bại này, chúng ta nhập tịch Xuân Son rồi vô địch AFF Cup 2024.
Nhưng khi Xuân Son chấn thương, ĐT Việt Nam làm khách trước một Malaysia nhập tịch táo bạo hơn cả Indonesia - có nhiều cầu thủ ngoại. Thầy trò HLV Kim Sang-sik vì thế thua đậm 0-4.
Liên tiếp thất bại trước Indonesia và Malaysia khiến bóng đá Việt Nam đánh rơi niềm tin vào phương hướng phát triển. Đúng lúc này, luật nhập tịch mới - được nới lỏng ra, như một phương thuốc tiên. BLV Quang Huy nhận định:
"Cách đây vài ngày, Quốc hội đã thông qua Luật Quốc tịch mới. Đây là một luật được mở rộng hơn so với trước, tạo điều kiện cho nhiều lĩnh vực, trong đó rõ ràng nhất là bóng đá. Luật này có thể rút ngắn thời gian nhập tịch cho các cầu thủ, giúp họ sớm cống hiến cho bóng đá Việt Nam, đặc biệt là đội tuyển quốc gia. Sau khi Luật Quốc tịch được sửa đổi, nhiều người đặt ra câu hỏi: Chúng ta sẽ phát triển đội tuyển như thế nào để mạnh hơn? Theo tôi, vẫn có ba nguồn lực chính.
Thứ nhất là đào tạo trẻ trong nước, phải được chú trọng. Thứ hai, là mở rộng vòng tay đón nhận cầu thủ Việt kiều. Dù hiện nay đã mở, nhưng sắp tới có thể còn mở hơn nữa, bằng việc VFF thành lập một ban chuyên trách tìm kiếm cầu thủ gốc Việt đang sinh sống và thi đấu ở nước ngoài để không bỏ sót nhân tài. Thứ ba là nhóm cầu thủ nước ngoài thi đấu tại Việt Nam và có mong muốn cống hiến, nếu đáp ứng đủ điều kiện thì nên tạo điều kiện để họ nhập tịch sớm.
Việc cho phép họ nhập tịch sớm hơn trước đây sẽ tăng cường sức mạnh đội tuyển. Nếu không, chúng ta có nguy cơ tụt lại phía sau so với Indonesia hay Malaysia, những đội đã đẩy mạnh việc nhập tịch cầu thủ. Thực tế, hầu hết các nền bóng đá hiện nay đều có cầu thủ nhập tịch. Nếu chúng ta chỉ dựa vào nội lực, sẽ rất khó cạnh tranh".
Điểm lại câu chuyện nhập tịch ở Việt Nam, BLV Quang Huy chỉ ra những người đã và sắp về với bóng đá Việt Nam:
"Vậy sau những trận đấu gần đây, đâu là những cái tên đã nhập tịch hoặc đang trong quá trình? Hãy cùng điểm qua để có cái nhìn toàn cảnh.
Ở vị trí thủ môn, đội tuyển Việt Nam hiện có hai thủ môn Việt kiều: Đặng Văn Lâm và Nguyễn Filip. Đặng Văn Lâm đã góp mặt từ lâu, từ thời HLV Hữu Thắng năm 2017. Anh là thủ môn số 1 của đội tuyển vô địch AFF Cup 2018 dưới thời HLV Park Hang-seo. Tuy nhiên gần đây, do thi đấu tại giải Hạng Nhất, nơi không có ngoại binh và mức độ đối kháng thấp nên HLV Kim Sang-sik chưa gọi anh. Tuy vậy, Lâm vẫn được đánh giá cao và hiện đã quay lại V.League, nhiều khả năng sẽ sớm được bổ sung trở lại.
Người kế tiếp là Nguyễn Filip, một thủ môn đẳng cấp, từng thi đấu ở Europa League và được đào tạo bài bản tại châu Âu. Anh đến Việt Nam và ban đầu còn bỡ ngỡ, nhưng sau đó nhanh chóng bắt nhịp. Ở AFF Cup 2024, Filip và Đình Triệu được đánh giá là hai thủ môn số 1 và 1 phẩy. Tuy nhiên, ở bốn trận cuối giải, Đình Triệu bắt chính và chơi rất tốt.
Dù vậy, Filip đã cải thiện được điểm yếu về giao tiếp và gần đây có những trận đấu xuất sắc. Trong trận thua Malaysia vừa rồi, dù tỷ số cách biệt, Filip vẫn thể hiện năng lực. Nếu không có anh, có thể chúng ta đã thủng lưới đến 6–7 bàn. Hiện tại, anh được coi là thủ môn số 1 của đội tuyển. Một trường hợp Việt kiều khác là Patrick Lê Giang, thi đấu ấn tượng cho cả Công an Hà Nội và TP.HCM. Tuy nhiên, việc nhập tịch của anh vẫn chưa thể thực hiện do thiếu giấy tờ xác nhận mẹ anh là người Việt.
Luật mới có thể bỏ qua rào cản giấy tờ này. Trước đây, dù nhìn rõ là người Việt nhưng không có giấy tờ thì vẫn không được nhập tịch. Giờ đây, những căn cứ khác ngoài giấy tờ có thể được chấp nhận, nên hy vọng Lê Giang sẽ sớm được nhập quốc tịch Việt Nam.
Hiện nay, đội tuyển có hai nguồn cầu thủ nhập tịch cơ bản. Thứ nhất, cầu thủ Việt kiều như Nguyễn Filip và Pendant Quang Vinh, người mới nhập tịch đã được gọi ngay lên tuyển. Thứ hai, cầu thủ nước ngoài thi đấu tại Việt Nam lâu năm như Nguyễn Xuân Son – tên cũ là Rafaelson. Trường hợp Xuân Son mở ra cánh cửa nhập tịch kiểu mới sau khi chúng ta liên tiếp thua Indonesia".
Phân tích ở từng khâu của ĐTQG, BLV Quang Huy chỉ rõ những cái tên có thể nhập tịch, để tăng cường sức mạnh đội bóng. Đầu tiên là ở hàng thủ:
"Ở hàng phòng ngự, bộ ba ưa thích của HLV Kim gồm Duy Mạnh – Thành Chung – Tiến Dũng. Tuy nhiên, chấn thương khiến đội hình sứt mẻ, và chúng ta cần thêm lực lượng dự phòng. Pendant Quang Vinh có thể đá hậu vệ trái hoặc trung vệ lệch trái. Bên cạnh đó, có những gương mặt nổi bật như Adou Minh (Hồng Lĩnh Hà Tĩnh) – đã đá 22 trận, ghi một bàn, được đánh giá cao bởi HLV Thành Công.
Adou Minh sinh năm 1997, từng thi đấu ở giải hạng dưới Pháp. Anh có khả năng tì đè, cắt bóng và không chiến tốt, nhưng chiều cao chỉ 1m78 – khá khiêm tốn với vị trí trung vệ. Anh cần thể hiện rõ rệt hơn để có cơ hội vào đội tuyển. Một cầu thủ khác là Kevin Phạm Ba – hậu vệ phải của Thép Xanh Nam Định, từng thi đấu 10 trận lượt về và ghi 2 bàn. Phạm Ba trưởng thành từ lò đào tạo ở Pháp, có tốc độ, kỹ thuật và đang hoàn tất thủ tục nhập tịch.
Một phương án dạng Xuân Son là trung vệ Gustavo Santos – có lối chơi mạnh mẽ, thường xuyên dâng cao tấn công hiệu quả. Anh từng là vũ khí lợi hại của Thanh Hóa. Santos có thể hình vượt trội, chơi bóng ở Việt Nam từ năm 2019 cho nhiều đội: Viettel, Sài Gòn, SLNA, Quảng Ninh, rồi ra nước ngoài một mùa và quay lại Thanh Hóa. Dù đã ở Việt Nam hơn 5 năm, nhưng do không liên tục nên gặp khó khăn theo quy định cũ. Tuy nhiên, luật mới có thể giúp anh nhập tịch.
Santos đã giúp Thanh Hóa vô địch Cúp Quốc gia 2 năm liên tiếp, luôn nằm trong đội hình tiêu biểu. CLB Đông Á Thanh Hóa cũng rất muốn nhập tịch cho anh".
Với hàng tiền vệ, chúng ta cũng có cái tên rất đáng chờ đợi: "Ở tuyến giữa, một gương mặt nổi bật là Henrio – tiền vệ công tài hoa thuận chân trái, từng thi đấu cho Bình Định, Nam Định và nay là Hà Nội FC. Anh nói tiếng Việt tốt, chơi kỹ thuật, gợi nhớ Leandro ngày trước.
Henrio cùng Xuân Son từng là bộ đôi ăn ý ở V.League. Dự kiến nếu nhập tịch, Henrio sẽ mang tên Việt là Đỗ Hoàng Hen. Khi đó, đội tuyển sẽ có thêm một cặp "Người Việt gốc Brazil" đáng gờm".
Trên hàng tấn công, dù đã có Xuân Son nhưng BLV Quang Huy cho rằng chúng ta còn có thể bổ sung thêm nhân tố: "Tương tự là Rimario – tiền đạo gốc Jamaica, thi đấu tại Việt Nam đã lâu, rất khỏe, có khả năng gây đột biến. Dù bị xem là "ngựa chứng", nhưng nếu được huấn luyện tốt, anh là mũi nhọn nguy hiểm.
Rimario dính chấn thương nặng ở mùa vừa rồi, nhưng nếu hồi phục và nhập tịch, anh hoàn toàn có thể tạo nên khác biệt cho tuyển Việt Nam. Chủ tịch CLB Thanh Hóa, ông Cao Tiến Đoan, từng phát biểu sẵn sàng hỗ trợ nhập tịch cho Rimario. Nếu phong độ tốt, anh thậm chí còn nguy hiểm hơn cả Xuân Son".
Kết lại câu chuyện, BLV Quang Huy nói: "Tóm lại, với luật quốc tịch mới, nếu được vận dụng hợp lý, đội tuyển Việt Nam sẽ có thêm nhiều lựa chọn đáng giá. Chúng ta cần kết hợp ba yếu tố: đào tạo trẻ, thu hút Việt kiều, và nhập tịch cầu thủ ngoại phù hợp để tăng cường sức mạnh đội tuyển".
Quả thật là như vậy. Luật nhập tịch mới có thể giúp bóng đá Việt Nam sớm nhập tịch thêm nhiều cái tên chất lượng, bao gồm cả Việt kiều và cầu thủ ngoại.
Câu chuyện bây giờ là chúng ta cần phải phát triển song song 3 nguồn lực cho bóng đá Việt Nam, từ đào tạo trẻ, cầu thủ Việt kiều và cầu thủ ngoại. Với trường hợp cầu thủ ngoại, có lẽ chúng ta nên khống chế số lượng sử dụng cùng lúc dưới 4 người, tuy nhiên số được triệu tập lên ĐTQG thì đương nhiên sẽ cần cao hơn, để đáp ứng các yêu cầu khác nhau về chiến thuật với mỗi thời điểm, cũng như phòng rủi ro về thẻ phạt, chấn thương.