"Tám danh hiệu giải VĐQG kể từ lần cuối nâng cao chức vô địch Champions League, với ba Bundesliga và năm Ngoại hạng Anh. Không có gì ngạc nhiên khi nói Champions League là nỗi ám ảnh của Guardiola. 12 năm trôi qua và cuối cùng Guardiola cũng được ăn mừng vinh quang châu Âu một lần nữa", Sky Sports bình luận.
Cuộc thảo luận đã bị chi phối bởi những so sánh với cú ăn ba của Man Utd năm 1999, nhưng chính sự so sánh với tập thể Barca vĩ đại của Guardiola năm 2011 mới mang lại cảm giác rõ ràng hơn. Một HLV đôi khi được cho là cố chấp đã trải qua một hành trình thú vị.
Nếu chiến thắng của Barca ở chung kết tại Wembley cho thấy sự áp đảo của thứ bóng đá tiki-taka đỉnh cao, thì chiến thắng năm 2023 còn hơn cả trận chiến khốc liệt. Cách mà Man City lên ngôi vô địch là sự tương phản với thứ bóng đá tự do của hàng chục năm trước, với nửa sau mùa giải này cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Guardiola.
Sau đêm chung kết tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, như thường làm trước đây, Guardiola cho rằng các trận đấu Cup như thế này là trò tung đồng xu, chỉ được định đoạt bằng những chi tiết nhỏ và bác bỏ ý kiến cho rằng Man City vượt trội so với đối thủ. Năm 2019, Man City là CLB ghi nhiều bàn nhất tại Champions League dù bị Tottenham loại ở tứ kết. Năm 2021, họ là CLB có chỉ số bàn thua kỳ vọng (xG) ít nhất, bất chấp việc thi đấu trọn 13 trận.
Nhưng có điều gì đó khác biệt ở mùa 2022-2023, với tập thể dường như mạnh mẽ nhất dưới thời Guardiola. Bề ngoài, Man City thi đấu với bộ ba hậu vệ, nhưng bộ ba đó không bao gồm Rodri hay John Stones - hai người đã chơi trung vệ tại World Cup 2022. "Tôi nghĩ Man City phòng ngự tốt hơn một chút trong vòng cấm", HLV Tây Ban Nha nói khi được yêu cầu chỉ ra sự khác biệt. "Chúng tôi có ba trung vệ cộng với Kyle Walker. Họ đều là những hậu vệ đúng nghĩa. Ngay cả khi phạm sai lầm, chúng tôi có cảm giác rằng mình đã vững chắc hơn".
Ở chung kết 2 năm trước, Man City thua Chelsea bởi Oleksandr Zinchenko để sổng Kai Havertz. Không lâu sau, hậu vệ Ukraine rời đi. Joao Cancelo - một cầu thủ có khả năng kiểm soát bóng và tấn công tuyệt vời khác - cũng chia tay Man City khi không còn được Guardiola tin tưởng ở nhiệm vụ phòng ngự. Với những quyết định này, Man City hiện không có điểm yếu rõ ràng và khó bị đánh bại hơn.
Ban đầu, HLV Tây Ban Nha thử nghiệm Rico Lewis và thậm chí Bernardo Silva ở vị trí hậu vệ biên bó vào trung lộ. Nhưng sau đó Guardiola giải quyết lỗ hổng phòng thủ chỉ bằng những trung vệ. HLV Tây Ban Nha sử dụng bộ tứ Kyle Walker, Ruben Dias, Manuel Akanji và Nathan Ake trong trận thắng Newcastle 2-0 vào đầu tháng 3, rồi thay thế Walker bằng John Stones để "trình làng" hàng thủ với cả bốn người đều có sở trường đá trung vệ trong trận thắng Crystal Palace 1-0 một tuần sau đó. Trận thắng Leipzig 7-0 ở lượt về vòng 1/8 Champions League như bước ngoặt, khi đây là lần đầu tiên Guardiola sử dụng bộ khung như vậy để rồi giữ nguyên 11 cầu thủ xuất phát ở chung kết trên sân Ataturk.
Guardiola tiếp tục sử dụng bộ khung này cho cả hai lượt trận tứ kết với Bayern, và chỉ đi chệch kế hoạch khi Nathan Ake chấn thương và được thay thế bằng Walker. Trong bốn trận quan trọng nhất mùa giải trước thềm chung kết Champions League, đây luôn là bộ khung của Man City. Guardiola giữ nguyên mười cầu thủ đá chính, trừ thủ môn, ở trận định đoạt ngôi vô địch Ngoại hạng Anh với Arsenal, hai lượt bán kết Champions League gặp Real và chung kết Cup FA với Man Utd.
Với bộ khung đã được định hình, Man City không để thủng lưới nhiều hơn một bàn trong một trận kể từ trận thắng ngược Tottenham 4-2 hồi tháng 1/2023. Đó là buổi tối mà Guardiola chê cầu thủ thiếu nhiệt huyết, còn người hâm mộ không ủng hộ CLB, đồng thời ám chỉ khả năng từ chức HLV trưởng. Kể từ đó, Man City thay đổi với lối đá chắc chắn, hạn chế tối đa rủi ro.
"Thật thú vị khi nghe Guardiola nói về việc sử dụng bốn trung vệ bởi ông ấy đã thay suy nghĩ của tất cả mọi người. Ý tưởng về CLB thi đấu với bốn trung vệ rất khác với phong cách thông thường của Guardiola", cựu hậu vệ Gary Neville nói với Sky Sports.
Chủ nghĩa thực dụng được định nghĩa là lối hành xử dựa trên tình hình thực tế, do đó hành động thiết thực được đặt trên lý lẽ có tính lý thuyết. Trong bóng đá, nó có nghĩa là ném bóng và chuyền dài hơn - một cách tiếp cận thô sơ khác hẳn với lối chơi phóng khoáng thường thấy của Guardiola.
Nhưng Guardiola không phải là người theo chủ nghĩa thuần túy. Ông ưu chuộng phong cách giữ vị trí, kiểm soát bóng, không phải vì tính thẩm mỹ mà vì sự hiệu quả. Vì thế, sự thay đổi trong việc lựa chọn hàng thủ, chẳng hạn như sự điều chỉnh để phù hợp với Erling Haaland, phản ánh điều đó.
Guardiola từng muốn tập thể gồm các tiền vệ, những người giúp ông thắng các trận chung kết Champions League trước đó với Yaya Toure và Javier Mascherano ở trung tâm hàng thủ. Giờ đây, ông thay đổi với sự xuất hiện của các hậu vệ ở khu trung tuyến. Và Man City chưa bao giờ trông ít bị tổn thương hơn, với khả năng tìm ra cách để chiến thắng ngay cả khi không có nhịp điệu.
Chính các cầu thủ Man City cũng nhận thức được sự thiếu nhuần nhuyễn trong lối chơi ở chung kết Champions League. "Chúng tôi đã không thể hiện phong độ tốt nhất", đội trưởng Ilkay Gundogan bày tỏ. "Tôi thi đấu thật tệ hại", Jack Grealish thừa nhận. Rodri thì chỉ ra việc Man City chỉ có bảy pha dứt điểm, bằng một nửa Inter.
Nhưng quan trọng là Man City đã tìm ra công thức chiến thắng trong các trận đấu lớn. Ở chung kết Cup FA tại Wembley, đoàn quân dưới trướng Guardiola cũng thi đấu không áp đảo, thiếu thuyết phục, khi dứt điểm 11 lần với năm cú trúng đích - so với 13 và 3 của Man Utd. Dù vậy, họ vẫn thắng nhờ cú đúp chớp nhoáng của Gundogan ở đầu mỗi hiệp.
Đó là sự khác biệt quan trọng nhất. Man City giành 89 điểm tại Ngoại hạng Anh mùa này - thấp hơn số điểm trung bình của họ trong bảy mùa giải dưới thời Guardiola. Tương tự, tổng số bàn thắng 94 thấp hơn số bàn thắng trung bình của họ trong bảy mùa giải mà HLV Tây Ban Nha nắm quyền tại sân Etihad.
Một HLV chuyên giành các chức vô địch quốc gia, người có thứ bóng đá thường xuyên giành chiến thắng mùa giải dài nhưng thường gục ngã ở những thời điểm quan trọng ở đấu trường châu lục, đã thay đổi và phá vỡ mọi định kiến. Guardiola có thể lại tạo ra xu hướng mới trong bóng đá hiện đại.
Một Guardiola đang ăn mừng, với phong thái nói lên sự nhẹ nhõm, như trút được gánh nặng, không có tâm trạng để thảo luận về những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Có lẽ, sau khi Guardiola giải cơn khát Champions League, một Man City biểu cảm hơn sẽ xuất hiện.
Hồng Duy (SHTT)