Vi khuẩn "ác mộng" xuất hiện tại Mỹ

Bác sĩ Beth Bell của Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC) giải thích: “Bạn hãy tưởng tượng một bức tranh ghép khổng lồ. Hiện vẫn còn thiếu một mảnh ghép để tạo ra siêu phẩm có thể chống lại tất cả các dòng kháng sinh. Ở Mỹ, gien MCR-1 chính là mảnh ghép đó”.

Có thể giết 10 triệu người/năm

Từ lâu, các chuyên gia đã cảnh báo rằng tình trạng lạm dụng kháng sinh sẽ dẫn đến sự xuất hiện của các loại “siêu vi khuẩn”. Khi các nhà khoa học Ernest Duchesne và Alexander Fleming phát hiện được chất kháng sinh do các loại nấm tiết ra lần lượt vào năm 1897 và 1928, có lẽ họ không thể ngờ rằng thành tựu y học khi ấy sẽ có ngày trở thành một mối hiểm họa thật sự chỉ vì bị lạm dụng.

Mới đây, ngày 19.5, báo cáo của chính phủ Anh cảnh báo nếu không có biện pháp hữu hiệu được thực hiện đồng bộ trên toàn thế giới để “xoay chuyển tình hình”, đến năm 2050, hằng năm sẽ có khoảng 10 triệu người tử vong vì nhiễm các loại vi khuẩn siêu kháng thuốc.

Hiện nay, những dòng kháng sinh đã từng cứu sống nhiều triệu người trong suốt thế kỷ 20 đang trở nên ngày càng kém hiệu quả. Nếu tình trạng này trở nên ngày càng tồi tệ - tức tiến đến giai đoạn như khi con người chưa tìm ra kháng sinh - thì hậu quả sẽ thế nào? Theo tờ Le Figaro, khi ấy, một ca nhiễm trùng nhẹ, chẳng hạn nhiễm trùng tiết niệu, có thể nhanh chóng chuyển sang nhiễm trùng huyết. Những thủ thuật y khoa cần đến kháng sinh như ghép nội tạng, hóa trị, mổ tim… cũng sẽ khó thực hiện vì quá nhiều rủi ro.

Chuyên gia Yves Millemann cho biết: “Khả năng chống lại các loại kháng sinh vốn đã tồn tại ở các loại vi khuẩn trong thiên nhiên. Giữa các chủng vi khuẩn với nhau hoặc giữa nấm với vi khuẩn, vẫn có những loài thiên địch. Do đó, một chủng vi khuẩn này có thể tự sản xuất ra kháng sinh để vô hiệu hóa hoặc tiêu diệt địch thủ. Và đương nhiên, chúng phải có gien giúp chống lại chất kháng sinh này để tránh… tự đầu độc”.

Khi kháng sinh bị lạm dụng, sẽ tạo cơ hội cho những vi khuẩn mang gien chống lại kháng sinh “trỗi dậy” mạnh mẽ theo quy luật tiến hóa. Con người càng dùng kháng sinh vô tội vạ, càng dễ sinh ra các loại vi khuẩn “lì lợm”. Và khi những chủng vi khuẩn có khả năng chống lại các kháng sinh khác nhau xuất hiện dày đặc, khả năng chúng lai qua lại để tạo nên vi khuẩn siêu kháng thuốc là cực cao.

Điểm đáng chú ý là với mạng lưới kinh tế “toàn cầu hóa” hiện nay, “siêu vi khuẩn” cũng có thể chu du khắp thế giới. Nhiều loại thực phẩm được xuất/nhập khẩu phổ biến như sữa, phô mai, trứng, thịt... không thể đảm bảo hoàn toàn vô trùng. Theo các nhà khoa học, nếu các nước siết chặt quy định về sử dụng kháng sinh, tình hình có thể khả quan hơn. Các gien chống kháng sinh cũng ảnh hưởng xấu đến hoạt động của vi khuẩn nên nếu ít có dịp dùng tới, chúng sẽ dần tự thải loại các gien này.

Theo Lan Chi (Thanh Niên Online)