Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Hà Nội đã kết thúc sớm hôm 28/2 sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un không đạt được thỏa thuận, hủy bỏ bữa trưa cũng như lễ ký kết tuyên bố chung.
Trong 35 phút họp báo diễn ra tại khách sạn JW Marriott ở Hà Nội, ông Trump đã giải thích khá cặn kẽ lý do ông và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un không đạt được thỏa thuận và tại sao ông vẫn lạc quan về tương lai của mối quan hệ.
"Cảm ơn Thủ tướng và Chủ tịch nước Việt Nam. Chúng ta đã ở Hà Nội, một thành phố đáng kinh ngạc, và những gì xảy ra trong vòng 25 năm qua thật khó tưởng tượng với người dân Việt Nam, những gì họ đã đạt được, sự phát triển kinh tế. Thật là một điều đặc biệt", ông mở đầu cuộc họp báo.
"Vì vậy tôi muốn cảm ơn tất cả người dân Việt Nam vì đã đối xử với chúng tôi thật tuyệt vời", tổng thống Mỹ bày tỏ lòng biết ơn với nước chủ nhà tổ chức hội nghị.
"Về vấn đề Triều Tiên, chúng tôi vừa từ biệt chủ tịch Kim sau thời gian làm việc mà tôi cho rằng rất hiệu quả. Chúng tôi thấy rằng đây không phải thời điểm tốt để ký kết bất cứ thứ gì. Chúng tôi đã dành khá nhiều thời gian trong cả ngày hôm nay với Kim Jong Un, một người đàn ông khá cá tính. Và tôi nghĩ mối quan hệ của chúng tôi rất bền chặt".
"Tại thời điểm này, chúng tôi đã có một số lựa chọn nhưng chúng tôi quyết định không thực hiện bất kỳ lựa chọn nào và chúng ta sẽ xem nó đi đến đâu. Nhưng đó là hai ngày rất thú vị. Tôi nghĩ rằng thực sự đó là hai ngày rất năng suất. Nhưng đôi khi bạn phải rời đi. Và đây chỉ là một trong những lần đó. Tôi sẽ để Mike nói chuyện đó trong vài phút".
"Đó là vì các lệnh cấm vận"
Ngoại trưởng Mike Pompeo tiếp lời ông Trump: "Xin cảm ơn ngài, ngài tổng thống. Các đội của chúng tôi, bao gồm phái đoàn do tôi dẫn đầu cũng như đoàn Triều Tiên, đã làm việc trong nhiều tuần để có thể tiến một bước lớn trên con đường mà hai nhà lãnh đạo đã đồng thuận ở Singapore vào tháng 6 năm ngoái".
"Chúng tôi đã đạt được tiến bộ lớn và thực sự chúng tôi thậm chí còn tiến bộ hơn nữa khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau trong 24, 36 giờ qua. Thật không may, cuối cùng chúng tôi đã không đạt được bất kỳ điều gì mà Mỹ cảm thấy hợp lý".
"Tôi nghĩ chủ tịch Kim đã hy vọng rằng chúng ta sẽ làm được. Chúng tôi yêu cầu ông ấy làm nhiều hơn. Ông ấy chưa sẵn sàng để làm điều đó nhưng tôi vẫn lạc quan. Tôi hy vọng các phái đoàn của chúng tôi sẽ gặp nhau trong những ngày và tuần tới và đạt được hiệu quả. Nó là một vấn đề rất phức tạp".
"Chúng tôi đã nói từ đầu rằng điều này sẽ mất thời gian. Các đội của chúng tôi đã hiểu nhau hơn. Chúng tôi nhận thức được một số giới hạn và thách thức và tôi nghĩ trong những ngày và tuần tới, chúng tôi có thể đạt được tiến bộ để cuối cùng có thể đạt được những gì thế giới muốn".
"Tôi ước chúng ta có thể tiến xa hơn một chút nhưng tôi rất lạc quan rằng sự tiến bộ mà chúng ta đã đạt được trong cuộc đua tới hội nghị thượng đỉnh này cũng như tiến trình mà hai nhà lãnh đạo đã đạt được trong hai ngày qua đã đặt chúng ta vào vị thế để có được một kết quả thực sự tốt".
"Ngài tổng thống và chủ tịch Kim đều cảm thấy tốt vì họ đã đạt được tiến bộ đó nhưng chưa thể hoàn toàn đồng thuận với nhau để thực hiện một thỏa thuận lớn hơn vào thời điểm này. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ làm như vậy trong những tuần tới. Xin cảm ơn ngài, ngài tổng thống".
Tiếp đó, phóng viên bắt đầu đặt câu hỏi.
- Phóng viên: Tiến trình đàm phán này có khó khăn hơn ông nghĩ? Có phải việc Triều Tiên đòi dỡ bỏ một số cấm vận là mấu chốt vấn đề?
- Ông Trump: Đó là vì các lệnh cấm vận.
- Sẽ có thượng đỉnh lần ba không thưa tổng thống?
- Về cơ bản, họ muốn các lệnh cấm vận được dỡ bỏ hoàn toàn và chúng ta không thể làm vậy. Họ sẵn sàng phi hạt nhân một phần lớn những khu vực chúng ta muốn, nhưng chúng ta không thể dỡ bỏ toàn bộ cấm vận vì điều này. Vậy nên chúng ta sẽ tiếp tục làm việc và xem xét. Tuy nhiên, chúng tôi buộc phải khước từ đề xuất của họ. Chúng tôi buộc phải bỏ ngang.
- Tất cả các lệnh cấm vận hiện nay vẫn được giữ phải không?
- Tất cả đều được duy trì. Tôi đã nghe nhiều người trong vài tuần qua nói rằng chúng ta đã chịu thua. Chúng ta không nhượng bộ điều gì cả. Bên cạnh đó, tôi thẳng thắn nghĩ rằng chúng ta sẽ là bạn tốt với Chủ tịch Kim và Triều Tiên. Và tôi nghĩ họ có tiềm năng rất lớn. Tôi đã nói với mọi người rằng họ có rất nhiều tiềm năng, ngoài sức tưởng tượng. Chúng ta sẽ thấy điều đó. Họ muốn lệnh trừng phạt được tháo dỡ nhưng không muốn thực hiện một số yêu cầu của chúng ta. Họ sẵn sàng phi hạt nhân hóa nhiều khu vực nhưng không phải những nơi chúng ta muốn.
- Theo tôi biết, có hàng loạt vấn đề phức tạp được thảo luận liên quan đến dỡ bỏ cấm vận và định nghĩa phi hạt nhân hóa. Ông có gặp sự phản kháng trong bất kỳ vấn đề nào không. Có nhận định rằng ông Kim muốn giữ lại một số vũ khí hạt nhân. Ông có cho phép điều đó không?
- Tôi không muốn bình luận trực tiếp về vấn đề này. Tuy nhiên, ông ấy có những tầm nhìn riêng và không hẳn là trùng với tầm nhìn của chúng ta. Dù vậy, cả hai đã gần nhau hơn so với một năm trước. Tôi nghĩ rằng, cuối cùng chúng ta sẽ đến đích. Nhưng riêng với cuộc gặp này, chúng ta buộc phải quay lưng bước đi. Chúng ta sẽ theo dõi điều gì diễn ra tiếp theo.
Ở đây chúng ta có một quý ông mà các bạn chưa được nghe. Sean Hannity, ông ở đây làm gì ấy nhỉ? Chúng ta cho ông ấy đặt câu hỏi nhé. Thôi John trước nhé.
- Nếu ông ấy muốn dỡ bỏ toàn bộ lệnh trừng phạt còn ông muốn phi hạt nhân hóa nhiều hơn, làm sao để tạo cầu nối cho khoảng cách này?
- Với thời gian, tôi nghĩ rằng bất đồng sẽ được hàn gắn ở một mức nào đó, nhưng vẫn có khoảng cách. Chúng ta phải giữ các lệnh cấm vận và ông ấy cũng muốn phi hạt nhân hóa. Tuy nhiên, ông ấy chỉ muốn thực hiện ở những khu vực kém quan trọng hơn những đề xuất của chúng tôi.Chúng tôi biết rất rõ đất nước này, tin hay không tùy bạn. Chúng tôi biết rõ từng cm của nước họ, và chúng tôi phải đạt được những thứ chúng tôi thấy buộc phải có. Bởi vì chúng tôi sẽ cho đi rất nhiều. Nào, Sean.
"Tôi tin ông ấy"
- Cảm ơn tổng thống. Cảm ơn ngoại trưởng. Thưa tổng thống, mong ông hãy nói rõ hơn. Lịch sử từng xảy ra tương tự. Tổng thống Reagan từng bỏ ngang thượng đỉnh, chịu nhiều lên án vào thời điểm đó. Cuối cùng thì cách đó mang lại kết quả tốt cho nước Mỹ. Có phải quyết định này phần lớn là do ông đưa ra? Ông muốn gửi thông điệp nào cho Chủ tịch Kim về tương lai và quan hệ giữa hai người nếu ông ấy đang nghe buổi họp báo này?
- Sean à, tôi không muốn nói đây là quyết định của riêng tôi. Nói vậy thì được gì. Tôi muốn giữ tốt mối quan hệ và sẽ giữ tốt mối quan hệ với ông ấy. Chúng tôi sẽ xem xét những diễn biến trong giai đoạn tới.
Tuy nhiên, chúng ta đã đưa được con tin về nước. Việc thử nghiệm vũ khí cũng không còn. Một trong những điều quan trọng mà Chủ tịch Kim hứa với tôi đêm qua là ông ấy sẽ không thử nghiệm thêm tên lửa và hạt nhân. Ông ấy sẽ không thử nghiệm nữa. Tôi tin ông ấy, xem trọng lời hứa của ông ấy. Tôi hy vọng lời hứa đó là thật.
Trong thời điểm này, chúng ta tiếp tục đối thoại. Ngoại trưởng Mike sẽ trao đổi với nhân viên của mình. Ông ấy cũng tạo được mối quan hệ rất tốt với những người đại diện của Triều Tiên. Tôi vẫn chưa nói chuyện với Thủ tướng Abe. Tôi cũng chưa trao đổi với Tổng thống Moon của Hàn Quốc. Chúng tôi sẽ sớm liên lạc.
Chúng tôi sẽ giải thích rằng đây là cả một quá trình và mọi thứ đang diễn ra đúng cách. Tuy nhiên, chúng tôi cảm thấy việc ký kết một thỏa thuận ngày hôm nay là không phù hợp. Chúng tôi có thể ký kết đấy, nhưng tôi cảm thấy như vậy không đúng, Johnathan?
- Tổng thống, ông đã thảo luận khả năng thanh sát các địa điểm hạt nhân của Triều Tiên trong quá trình đàm phán...
- Anh nói lớn hơn chút được không? Anh từ báo nào?
- Ông có thảo luận khả năng thanh sát các địa điểm hạt nhân của Triều Tiên trong quá trình đàm phán không?
- À, việc thanh sát Triều Tiên.
- Vâng, thanh sát.
- Chúng ta sẽ dễ dàng thực hiện điều đó. Chúng tôi đã có sự chuẩn bị trước để tiến hành điều đó một cách dễ dàng. Việc thanh sát sẽ được tiến hành. Khi đó, chúng tôi đã có một kịch bản được xây dựng sẵn.Chúng tôi biết nhiều điều về một số địa điểm và một số khu vực. Có nhiều cơ sở hạt nhân mọi người không ngờ rằng chúng tôi biết. Chúng tôi có đủ khả năng tiến hành thanh sát cực kỳ hiệu quả.
- Bầu không khí như thế nào khi ông bỏ đi khỏi bàn đàm phán?
- Tôi nghĩ nó rất tốt, rất thân thiện. Đây không phải là kiểu bỏ đi như khi bạn đứng dậy và đi ra ngoài. Không, điều này rất thân thiện. Chúng tôi đã bắt tay nhau. Có một sự ấm áp giữa chúng tôi và tôi hy vọng điều đó sẽ được duy trì. Nhưng chúng tôi đang dự định làm một điều gì đó rất đặc biệt. Điều này đã diễn ra trong nhiều thập kỷ.
Nó đáng lẽ phải được giải quyết trong nhiều đời tổng thống trước. Họ chưa bao giờ làm bất cứ điều gì. Nhiều người từ các chính quyền trong quá khứ nói với tôi việc thương lượng diễn ra thế nào khi họ ở đó trong 8 năm. Nhưng tôi nghĩ mối quan hệ này rất nồng ấm và khi chúng tôi bỏ đi thì đó là sự rời đi rất thân thiện. Mike, ông có thể muốn nói qua chuyện này.
- (Ngoại trưởng Pompeo): Tôi đồng ý. Tôi cũng đã nói chuyện với những người đồng cấp của tôi. Chúng tôi hy vọng sẽ làm được nhiều hơn nhưng mọi người rất tập trung vào cách chúng tôi tiếp tục xây dựng dựa trên điều này. Chúng tôi chắc chắn đã trở nên thân thiết hơn trong ngày hôm nay so với hơn 36 giờ trước hay so với một hai tháng trước đó. Vì vậy, tiến bộ thực sự đã được thực hiện.
Tôi nghĩ mọi người đã hy vọng chúng tôi có thể làm tốt hơn nhưng chúng tôi rời đi với thỏa thuận tiếp tục làm việc để giải quyết một vấn đề cực kỳ khó khăn. Mọi người rời đi trong tinh thần đó.
Tôi muốn nói thêm rằng ngài tổng thống và chủ tịch Kim đến từ những hệ thống chính trị khác nhau. Họ cũng có khác biệt thế hệ. Đó là một hệ thống rất khác. Đúng là như vậy. Chúng tôi quý mến nhau. Chúng tôi có quan hệ tốt. Đó là một hệ thống khác biệt nếu nói một cách nhẹ nhàng nhưng chúng tôi yêu quý nhau.
"Tôi thích làm đúng hơn là làm nhanh"
- Thưa ngài tổng thống, ông có nghĩ rằng còn sớm để tổ chức hội nghị thượng đỉnh khi tất cả vẫn chưa đâu vào đâu? Ý tôi là lịch trình của Nhà Trắng đêm qua cho biết thỏa thuận được ký vào ngày hôm nay. Câu hỏi tiếp theo là liệu ông có thể phác thảo ra những gì trong vài tháng tới sẽ như thế nào?
- Bạn luôn phải chuẩn bị rời đi. Tôi có thể đã ký một thỏa thuận ngày hôm nay và sau đó mọi người sẽ nói, ồ, thật là một thỏa thuận khủng khiếp, một điều khủng khiếp mà ông ấy đã làm. Không, bạn phải chuẩn bị bỏ đi. Nếu chúng ta có thể đã ký một cái gì đó thì tôi có thể đã ký 100% vào ngày hôm nay. Chúng tôi thực sự đã có giấy tờ sẵn sàng để ký nhưng nó không phù hợp. Tôi thích làm đúng hơn là làm nhanh.
- Tôi là một phóng viên từ Hàn Quốc và tôi đánh giá cao nỗ lực của ông trong việc thúc đẩy phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Ông có thể nói rõ hơn về các cách mà ông thảo luận với chủ tịch Kim để phi hạt nhân hóa không?
- Chúng tôi đã thảo luận nhiều cách và phi hạt nhân hóa là một từ rất quan trọng, nó đã trở thành một từ được sử dụng rất tốt. Rất nhiều người không biết ý nghĩa của nó, nhưng với tôi, điều đó khá rõ ràng, chúng ta phải loại bỏ hạt nhân.
Tôi nghĩ rằng ông ấy cũng sẽ có cơ hội để có một trong những quốc gia thành công nhanh nhất trên thế giới. Đất nước của họ có một bên là Nga và Trung Quốc, bên kia có Hàn Quốc và được biển bao quanh. Nó nằm trong số những bờ biển đẹp nhất thế giới. Có tiềm năng to lớn ở Triều Tiên và tôi nghĩ rằng ống ấy sẽ dẫn dắt đất nước đạt được thành quả rất quan trọng về mặt kinh tế. Tôi nghĩ đó chắc chắn sẽ là một cường quốc kinh tế.
Theo Quốc Thăng - Thanh Danh - Tuyết Mai (Tri Thức Trực Tuyến)