“Một dấu hiệu tích cực (việc Trung Quốc để ngư dân Philippines vào đánh bắt) đang diễn ra”, Giáo sư Rommel Banlaoi, giám đốc Trung tâm tình báo và nghiên cứu an ninh quốc gia, một tổ chức phi chính phủ của Philippines, phát biểu bên lề Đối thoại Shangri-La vừa kết thúc hôm 5.6.
Ông Banlaoi cho biết Bắc Kinh tỏ ra nhượng bộ không phải vì cảm thấy yếu thế trong việc ngăn cấm tàu tuần tra và ngư dân nước khác hoạt động trong vùng Biển Đông mà vì muốn lấy lòng Tổng thống tân cử Rodrigo Duterte của Philippines. “Tổng thống tân cử cũng đã gặp Đại sứ Trung Quốc ở Manila”, giáo sư Banlaoi nói.
Ông Duterte là người cứng rắn đối với vấn đề Biển Đông nhưng vẫn mềm dẻo so với người tiền nhiệm trong việc đối phó với Trung Quốc; ông tuyên bố sẵn sàng đối thoại với Bắc Kinh, điều mà người tiền nhiệm của ông luôn từ chối thực hiện.
Ông Banlaoi còn cho biết Hải quân Philippines đã đưa tàu đến bãi Cỏ Mây và không bị tàu hải cảnh của Trung Quốc ngăn cản. Bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Trung Quốc lâu nay gia tăng tuần tra ở Biển Đông, ngăn cản tàu cảnh sát biển của nước khác hoạt động và không cho ngư dân nước khác đánh bắt cá.
 Quân đội Philippines tại một tiền đồn là chiếc tàu há mồm rỉ sét ở bãi Cỏ Mây, trên Biển Đông REUTERS |
Một nguồn tin thân cận với hải quân Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh đang muốn “xuống giọng, tử tế” với Manila trong khi chờ đợi phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế (trụ sở ở The Hague, Hà Lan) đối với vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông.
Trong khi đó, Andrei Chang, người sáng lập tạp chí quân sự Kanwa Asian Defence có cái nhìn khác, cho biết Trung Quốc trở nên thận trọng hơn đối với Scarborough kể từ khi Lầu Năm Góc cảnh cáo sẽ "hành động" nếu Bắc Kinh tiếp tục cải tạo và lấn chiếm thêm khu vực Scarborough.
"Scarborough có vị thế đặc biệt so với những bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa vì nó rất gần với các căn cứ quân sự của Mỹ tại Philippines", ông Chang nói. Hồi đầu năm 2016, Manila tuyên bố mở cửa ít nhất 8 căn cứ quân sự cho Mỹ thuê, trong đó có 2 căn cứ không quân ở Pampanga, cách Scarborough 330 km.
Theo Minh Quang (Thanh Niên Online)
