“Đây là vinh dự lớn đối với tôi khi chấp nhận (đọc Thông điệp Liên bang),” Tổng thống Trump đã viết trong một bức thư gửi đến Chủ tịch Hạ viện vào thứ Hai vừa qua (28/1), “Chúng ta có những câu chuyện tuyệt vời để kể và những mục tiêu để đạt được.”
Bài phát biểu theo thông lệ của Tổng thống Mỹ, vốn được ấn định vào hôm thứ Ba ngày 29 tháng 1, đã phải hoãn lại do Chính phủ Mỹ bị đóng cửa, điều mà nghị sĩ Pelosi đã nhắc đến trong thư mời của bà tới Tổng thống Trump.
“Khi viết thư cho ngài vào ngày 29 tháng 1 vừa qua, tôi đã nhấn mạnh rằng chúng ta phải cùng hợp tác để tìm ra một ngày có thể làm đôi bên đồng ý, ngày mà Chính phủ có thể mở cửa trở lại để ấn định thời điểm đọc Thông điệp Liên bang của năm nay. Trong cuộc trao đổi diễn ra vào hôm nay, chúng tôi đã nhất trí chọn ngày 5 tháng 2.” Bà Pelosi đã viết.
Thời điểm mới này là một dịp quan trọng để Tổng thống có thể nói chuyện với người dân Mỹ, trong bối cảnh những mâu thuẫn với Quốc hội về vấn đề chi tiêu đang tạm thời được hòa hoãn vào ngày thứ Sáu vừa qua (25/1), sau khi Tổng thống Trump cho biết sẽ mở cửa Chính phủ trở lại trong vòng 3 tuần, đồng thời tranh thủ thời gian để tiếp tục các cuộc đối thoại về vấn đề an ninh biên giới.
Động thái này được coi như một bước nhượng bộ của Tổng thống Trump, người từng đề xuất cấp 5,7 tỉ Đô la Mỹ để xây tường biên giới, nhưng đã bị đảng Dân chủ phản đối, dẫn đến tình trạng đóng cửa Chính phủ kéo dài nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Trong suốt khoảng thời gian đóng cửa kéo dài 35 ngày, nhiều bộ phận của Chính phủ Liên bang đã không được cấp tiền. Gần 800.000 nhân viên Chính phủ bị buộc phải nghỉ việc hoặc đi làm không lương, dẫn đến hậu quả lực lượng lao động này bị lỡ 2 đợt trả lương liên tiếp, trong khi thiệt hại kinh tế cho toàn nước Mỹ ước tính lên tới 11 tỉ Đô la, theo như một báo cáo cho biết vào hôm thứ Hai vừa qua.
Với tư cách người đứng đầu Hạ viện, nghị sĩ Pelosi sẽ chọn ra ngày để đọc Thông điệp Liên bang. Sau đó cả hai viện của Quốc hội phải đồng thời thông qua một nghị quyết để ấn định thời điểm và chính thức mời Tổng thống đến phát biểu.
Khoảng 3 tuần sau khi thời điểm đóng cửa diễn ra, Nghị sĩ Pelosi, vào ngày 16 tháng 1 vừa qua, từng đề xuất Tổng thống Trump hoặc phải trì hoãn thời điểm phát biểu, hoặc phải gửi bản viết tay của Thông điệp Liên bang. Bà Pelosi đã viện dẫn do các gánh nặng an ninh nên việc đọc một phát biểu hàng năm trong một phiên họp chung của Quốc hội sẽ vẫn phải diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Liên bang bị đóng cửa một phần.
Tổng thống Trump sau đó đã cấm Chủ tịch Hạ viện cùng phái đoàn của mình sử dụng máy bay quân sự cho các chuyến viếng thăm tới Thủ đô Brussels, Bỉ, và Afghanistan, nhưng vẫn cho phép bà Pelosi được đi bằng máy bay dân dụng nếu muốn. Sau cùng, Tổng thống Trump đã quyết định hoãn thời điểm đọc Thông điệp Liên bang cho đến khi tình trạng đóng cửa chấm dứt.
Lần cuối cùng một thời điểm đọc Thông điệp Liên bang bị lên lịch lại đã diễn ra từ năm 1986, khi Tổng thống Ronald Reagan đã phải lựa chọn dời thời điểm phát biểu theo dự kiến vào ngày 28 tháng 1, do tàu con thoi Challenger phát nổ vào buổi sáng cùng ngày. Tổng thống Reagan, thay vào đó, đã đọc thông báo trước toàn quốc tại Phòng Bầu dục vào buổi tối, và phải dời thời điểm đọc Thông điệp Liên bang tới ngày 4 tháng 2 cùng năm.
Theo Việt Anh (Tiền Phong)