Phía tây bắc của Ả-rập Xê-út là một vùng đất cằn cỗi, đến nỗi nguồn tài nguyên dồi dào duy nhất mà một nhóm tư vấn có thể xác định là... ánh sáng mặt trời và "khả năng tiếp cận nước mặn không giới hạn".
Nhưng Thái tử Ả Rập Xê Út - Mohammed bin Salman - lại có cái nhìn khác về khu đất hoang này, khi ông đáp trực thăng của mình xuống đây vài năm trước. Đó là thời điểm ông vẽ ra cái gọi là Neom, kế hoạch về một thành phố khổng lồ, trị giá 500 tỷ USD, được hỗ trợ bởi AI, trên danh nghĩa độc lập về mặt pháp lý trong tương lai ở biên giới với Ai Cập và Jordan.
Tham vọng biến nó thành hiện thực đã khiến ông ủy thác các đề xuất - thông qua một bộ tài liệu khoảng 2.300 trang - cho Tập đoàn Tư vấn Boston, McKinsey & Co. và Oliver Wyman. Thành phố tự hào sẽ có các tiện nghi như giáo viên dạy học hình ảnh ba chiều, hệ thống "gieo hạt" vào mây để có thể tạo mưa, taxi bay, những bãi biển phát sáng trong bóng tối, một mặt trăng nhân tạo khổng lồ do NASA xây dựng và rất nhiều robot để giúp việc, các đấu trường cho máy bay chiến đấu và cả... khủng long.
Nhưng bây giờ, vị Thái tử Salman này có một ý tưởng mới táo bạo hơn. Đó là việc một trong những thành phố ở Neom sẽ là một đường thẳng. Một đường thẳng đúng nghĩa, dài khoảng 170 km dài và chiều rộng tính bằng "5 phút đi bộ". Và thành phố mang tên The Line này được đề xuất sẽ là một đường kéo dài xuyên suốt toàn bộ lãnh thổ Ả Rập Xê Út.
Trong một video quảng cáo từ Trung tâm Truyền thông Quốc tế do chính phủ Ả Rập Xê Út điều hành, được đăng vào chủ nhật tuần trước, Salman đã đưa ra các suy nghĩ về những vấn đề đang gây nhức nhối trên thế giới của chúng ta ngày nay: Tại sao mọi người dành nhiều năm cuộc đời để đi lại? Ước tính khoảng 1 tỷ người phải di dời do biến đổi khí hậu vào năm 2050 sẽ di dời tới đâu? Tại sao hàng triệu người chết vì ô nhiễm không khí và tai nạn xe hơi mỗi năm?
Và giải pháp duy nhất cho những vấn đề này là một thành phố thẳng tắp: The Line.
"Chúng ta cần chuyển đổi khái niệm về một thành phố thông thường thành một thành phố tương lai", Salman nói trong video. "Hôm nay, với tư cách là chủ tịch hội đồng quản trị của Neom, tôi xin giới thiệu với các bạn The Line. Một thành phố với một triệu cư dân với chiều dài 170 km và bảo tồn tới 95% môi trường thiên nhiên."
"Không có ô tô, không có đường phố và không có khí thải carbon, bạn có thể đáp ứng tất cả các yêu cầu hàng ngày của mình chỉ trong vòng năm phút đi bộ", thái tử tiếp tục. "Và bạn có thể đi từ đầu đến cuối trong vòng 20 phút."
Trong video, ông đề cập đến một số hình thức vận tải công cộng chưa từng tồn tại. Ví dụ như một hệ thống vận chuyển liên tuyến với tốc độ khoảng 510 km/giờ, nhanh hơn nhiều so với cả mạng lưới tàu Shinkansen nổi tiếng của Nhật Bản, đang bị giới hạn ở tốc độ 321 km/giờ.
"Với chi phí cơ sở hạ tầng ít hơn 30%, sản phẩm chất lượng tốt hơn 30% và năng lượng tái tạo 100%, The Line là một dự án mang tính cách mạng văn minh đặt con người lên hàng đầu. Sẽ có rất nhiều chi tiết sẽ được tiết lộ ở các giai đoạn sau, nhưng hôm nay chúng tôi xin giới thiệu với các bạn một video ngắn về dự án này", ông tiếp tục.
Video cũng giải thích rằng The Line sẽ bao gồm một "cột sống" trung tâm kết nối "các mô-đun thành phố" và không có đường hoặc ô tô. Thay vào đó, lớp trên cùng sẽ bao gồm các lối đi dành cho người đi bộ, sẽ kết nối các khu dân cư với mọi dịch vụ cần thiết chỉ trong năm phút đi bộ, trong khi các lớp dưới sẽ chứa cơ sở hạ tầng và giao thông. The Line cũng sẽ thay thế "các dịch vụ thành phố lỗi thời" bằng AI, một cách chắc chắn.
Theo Bloomberg, các quan chức Ả-rập Xê-út dự tính The Line sẽ tiêu tốn khoảng 100 - 200 tỷ USD trong số 500 tỷ USD dự kiến chi cho Neom và sẽ có dân số 1 triệu người cùng với 380.000 việc làm vào năm 2030. Nó cũng sẽ có một trong những sân bay lớn nhất trên thế giới, dù điều này có vẻ như là một sự bổ sung hơi "kỳ lạ" cho một thành phố được cho là thân thiện với khí hậu và môi trường.
Một trang web cho dự án chứa các video về Neom sử dụng những thuật ngữ mơ hồ nhưng đầy lạc quan về tiềm năng cách mạng của The Line. Trang web này cũng đưa ra nhiều tuyên bố mang tính chất mơ hồ, ví dụ như tất cả các doanh nghiệp và cộng đồng sẽ có hơn 90% dữ liệu của họ được xử lý bởi AI và robot.
"Tất cả các doanh nghiệp và cộng đồng trên THE LINE đều được siêu kết nối thông qua khuôn khổ kỹ thuật số kết hợp trí tuệ nhân tạo và robot liên tục học hỏi và phát triển - hơn 90% dữ liệu trong NEOM sẽ được phân tích để cung cấp một hệ thống dự đoán với các dịch vụ ngày càng cải thiện cho người dân và các doanh nghiệp", trang web tuyên bố.
Bỏ qua vấn đề thiết kế này có thực tế hay không, các chuyên gia lại lo ngại về các vấn đề khác có thể ảnh hưởng tới dự án. Ví dụ như các cuộc chiến tranh hiện hữu của Ả Rập Xê út tại nhiều khu vực xung quanh như Yemen. Ngoài ra, dù bỏ qua những trở ngại phải đối mặt về vấn đề ngân sách, dự án nếu tiến hành có thể sẽ buộc phải đuổi hàng chục ngàn cư dân ra khỏi khu vực sinh sống lâu năm.
"Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi xây dựng The Line?", đoạn video kết thúc bằng phần hỏi đáp. "Một cuộc cách mạng dài 170 km trong cuộc sống đô thị. Bảo vệ thiên nhiên tuyệt đẹp nhất của trái đất, đồng thời tạo ra khả năng sống chưa từng có. Một ngôi nhà cho tất cả chúng ta. Chào mừng đến với The Line."
Theo Bảo Nam (Pháp Luật & Bạn Đọc)