Phiếu đại cử tri và giải thích cách bầu cử Tổng thống ở Mỹ

Cả nước Mỹ hiện có 538 đại cử tri. Các ứng cử viên tổng thống cần giành được tối thiếu 270 phiếu đại cử tri để đắc cử, cho nên phiếu đại cử tri rất quan trọng. Số phiếu đại cử tri được tính theo nguyên tắc ứng viên nào giành được đa số phiếu phổ thông (50,1% số phiếu phổ thông trở lên) sẽ được trao 100% số phiếu đại cử tri của bang đó.

Ví dụ: bang California có 55 phiếu đại cử tri, khi 50,1% dân thường ở đây bầu cho ông Trump thì ông Trump giành được 55 phiếu. Bang Alaska có 3 phiếu đại cử tri, dù do 99% dân số ở bang này bầu cho ông Biden thì ông cũng chỉ được 3 phiếu.

Số phiếu đại cử tri được tính theo nguyên tắc ứng viên nào giành được đa số phiếu phổ thông (50,1% số phiếu phổ thông trở lên) sẽ được trao 100% số phiếu Đại cử tri của tiểu bang đó. Điều này đồng nghĩa một ứng viên có thể trở thành Tổng thống kể cả khi họ thua phiếu phổ thông so với đối thủ.

Minh chứng rõ ràng nhất cho trường hợp "tréo ngoe" này là cuộc bầu cử năm 2016 khi "ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump" đắc cử dù ông thua đối thủ Hillarry tới 2 triệu lá phiếu phổ thông.

Vì sao nước Mỹ lại chọn hệ thống bầu cử kiểu đại cử tri?

Thứ nhất, Mỹ sợ sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các phe phái. Thứ hai, giới lập pháp Mỹ cho rằng, những cử tri Mỹ sẽ không đủ sáng suốt để lựa chọn tổng thống Mỹ. Vì vậy, việc chia phiếu đại cử tri cho tất cả các bang được Mỹ cho là sáng suốt nhất. Theo đó, từng bang có quyết định riêng và không bị chi phối bởi các bang khác.

Mỗi bang ở Mỹ có ít nhất 3 đại cử tri. California, bang đông dân nhất nước Mỹ, có 55 phiếu đại cử tri. Các bang sẽ chịu trách nhiệm lựa chọn đại cử tri của riêng mình. Các đại cử tri có trách nhiệm tôn trọng kết quả bầu cử. Tổng số 538 phiếu đại cử tri là không thể thay đổi trừ khi giới lập pháp Mỹ sửa đổi hiến pháp

Số lượng phiếu đại cử tri chia cho từng bang có thể thay đổi 10 năm một lần, dựa trên kết quả điều tra dân số.

Ở Mỹ, có một số bang luôn dành sự ưu ái cho ứng viên của đảng Cộng hòa hoặc Dân chủ. Các ứng viên tranh cử cần giành chiến thắng ở những bang này để có thể tiếp tục hy vọng ở những bang “chiến địa”.

Đa số các cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ đều rất căng thẳng và biểu tình bạo lực có thể nổ ra giữa các nhóm ủng hộ. Vì vậy, chọn tổng thống bằng phiếu đại cử tri sẽ tốt hơn là kiểm đếm một lúc khoảng hơn 130 triệu lá phiếu giữa những hỗn loạn, cáo buộc, kiện tụng, biểu tình, theo CNN.

Theo giới lập pháp Mỹ, việc kiểm phiếu ở từng bang rồi chọn tổng thống bằng phiếu đại cử tri sẽ chính xác và ít gây tranh cãi hơn là kiểm phiếu phổ thông trên toàn quốc.

Đức Minh (nguoiduatin.vn)