"Kẻ hưởng lợi" ra tay, Syria sẽ chìm trong cuộc chiến tàn bạo?

Tổ chức khủng bố này được cho là đang tiến hành quá trình thiết lập những trụ sở khác của mình ở Syria, đặt nền móng cho sự hình thành của một tiểu vương quốc thông qua chi nhánh của chúng là al-Nusra - vốn "đóng" sẵn ở Syria, cạnh tranh với IS.

Giới chức phương Tây nhận định, động thái trên của al-Qaeda báo hiệu cuộc đối đầu đẫm máu giữa 2 tổ chức khủng bố khét tiếng nhất thế giới, nhiều khả năng sẽ xảy ra ở Syria.

Theo học giả cấp cao Charles Lister từ Viện Trung Đông, al-Qaeda và IS đều có cùng một mục tiêu cuối cùng là thiết lập nhà nước Hồi giáo tự xưng, song sử dụng những chiến thuật khác nhau.

Trong khi IS nhanh chóng thắt chặt vòng kìm kẹp, rất khắc nghiệt và đơn phương kiểm soát các lãnh thổ ở Iraq và Syria, thì al-Nusra lại từng bước xây dựng ảnh hưởng tại các khu vực mà chúng muốn kiểm soát, đồng thời phối hợp với các nhóm nổi dậy chống Assad.

Và trong khi thế giới tập trung vào cuộc chiến chống IS, tình hình ở Trung Đông diễn biến phức tạp, al-Qeada và các vây cánh của chúng đã âm thầm lớn mạnh, giành quyền kiểm soát một số vùng lãnh thổ.

Ông Lister dự đoán: "Al-Qaeda sẽ rêu rao rằng, chúng là một phong trào thánh chiến thông minh, có đường hướng hoạt động và kiên trì, trái ngược với IS".

Nếu đúng như những gì mà New York Times đưa tin, thì đây sẽ là một chuyển biến lớn đối với tổ chức khủng bố này, bởi từ trước đến nay chúng vẫn cố tránh việc thành lập tiểu vương quốc hay nhà nước tự xưng, chờ thời cơ chín muồi.

Một số quan chức tình báo Mỹ và châu Âu đánh giá, những bước tiến nhỏ nhưng ổn định của al-Qaeda cho thấy nỗ lực tuyệt vọng để tìm tới "thiên đường" nằm giữa những hỗn loạn của quốc gia Trung Đông.

Theo giới phân tích, việc thiết lập hiện diện lâu dài ở Syria là cơ hội vô giá đối với al-Qaeda. Chúng không chỉ rút ngắn khoảng cách của mình với châu Âu, mà còn được hưởng lợi từ sự ủng hộ của các chiến binh Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan, Lebanon về mặt hậu cần hay chiêu mộ "thế hệ sau".

Thủ lĩnh tối cao của tổ chức này ở Pakistan, Ayman al-Zawahri, đã điều các chiến binh thánh chiến cấp cao tới Syria tăng viện cho al-Nusra từ năm 2013. 

Một năm sau đó, nhóm Khorasan tiếp tục được cử sang - những kẻ mà theo giới chức phương Tây, là chủ mưu các cuộc tấn công nhằm vào phương Tây.

Sự hiện diện của những nhân vật "cộm cán" của al-Qaeda ở Syria - một vài kẻ có kẻ có giá nhiều triệu USD - đã khiến Washington cũng như các thủ đô ở châu Âu, Trung Đông hay Bắc Phi nâng mức báo động.