Tàu ngầm Kursk chạy bằng năng lượng hạt nhân của Nga bị chìm ngày 12/8/2000 ở độ sâu 108m, khiến toàn bộ 118 thành viên thuỷ thủ đoàn thiệt mạng. Kết quả điều tra được công bố hai năm sau đó cho thấy tàu ngầm có thể đã gặp nạn do một vụ nổ ngư lôi. Thảm họa năm 2000 đến nay vẫn là một trong những mất mát lớn nhất trong lịch sử Hải quân Nga.
Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn với RIA Novosti được phát sóng ngày 22/11, chỉ huy Hạm đội Phương Bắc từ năm 1999 đến năm 2001 - ông Vyacheslav Popov - đã đưa ra một giả thuyết khác.
Theo ông Popov, một tàu ngầm của NATO đã tiến quá gần tàu ngầm Nga, va chạm với mũi tàu và làm hỏng ống phóng ngư lôi, dẫn đến một vụ nổ. Khoang tàu sau đó bị ngập khiến con tàu chìm sâu xuống dưới đáy biển.
“Con tàu NATO đã bám theo Kursk nhưng không đảm bảo an toàn và nhiều yếu tố khác. Nó đã tiếp cận quá gần, hoặc do thao tác của tàu Kursk dẫn đến việc mất liên lạc”, ông Popov nói. Tàu ngầm NATO cũng bị hư hại sau cú va chạm và do sức công phá của vụ nổ.
Cựu quan chức hải quân tiết lộ ông “chắc chắn đến 90%” tên của tàu ngầm NATO. Dù vậy, ông không thu thập đủ bằng chứng để chứng minh cho giả thuyết này.
“Tàu ngầm nước ngoài lấy lại được khả năng di chuyển và trở về căn cứ. Con tàu này được phát hiện ngoài khơi bờ biển Na Uy bởi một máy bay chống ngầm của Hải quân Nga”, ông Popov nói.
Viktor Kravchenko - cựu tham mưu trưởng Hải quân Nga - cũng đồng ý với giả thuyết của Popov, dựa trên bối cảnh của vụ tai nạn.
Ông Popov nhắc lại các cuộc tập trận của Hạm đội phương Bắc hồi tháng 8/2000 đã diễn ra cả ở các vùng biển của Nga và vùng biển quốc tế. Cùng lúc đó, 3 tàu ngầm nước ngoài đã có mặt ở khu vực Nga tập trận để thu thập thông tin trinh sát. Các tàu này, theo báo giới Nga và phương Tây, là tàu ngầm USS Memphis, USS Toledo (của Mỹ) và HMS Splendid (của Anh).
Bộ Quốc phòng Nga đã đề nghị quân đội Anh và Mỹ cung cấp thông tin về tình trạng của các con tàu này, nhưng cả Washington và London đều từ chối.
Giả thuyết của Popov được đưa ra trong bối cảnh Mátxcơva đang gia tăng lo ngại về hoạt động của NATO gần biên giới Nga.
Trong phát ngôn mới nhất, Thư ký báo chí Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov từ chối bình luận về giả thuyết của ông Popov. “Đã có một cuộc điều tra và chúng tôi đã đi đến kết luận. Do đó, chúng tôi sẽ không bình luận về bất kỳ giả thuyết nào khác”, ông Peskov nói với các phóng viên.
Theo Minh Hạnh (Tiền Phong)