Sau khi các nước phương Tây tràn vào triều đại nhà Thanh, đã mang thêm rất nhiều các phát minh tiên tiến vào Trung Quốc thời đó. Sự ra đời của máy ảnh cho phép lưu giữ lại nhiều tư liệu quý giá về cuộc sống hoàng gia bên trong Tử Cấm Thành.
Từ Hi Thái hậu, người có quyền lực và tầm ảnh hưởng lớn lúc bấy giờ, cũng rất thích chụp ảnh. Và trong nhiều bức ảnh chụp Từ Hi được lưu giữ và phục chế lại, người ta phát hiện bên cạnh bà luôn có bóng dáng của một nữ nhân xinh đẹp.
Người đó chính là Tứ Cách Cách, được công nhận là đệ nhất mỹ nhân cuối thời nhà Thanh.
Tứ Cách Cách, con gái của Khánh Thân Vương Dịch Khuông - người được tờ New York Times của Mỹ đánh giá là giàu nhất nhà Thanh thời điểm đó. Tứ Cách Cách từ nhỏ đã thông minh lanh lợi, được giáo dục đào tạo bài bản, sau khi lớn lên thì xinh đẹp, đoan trang nên rất được mọi người yêu quý.
Xinh đẹp là thế, nhưng cuộc đời của vị hồng nhan ấy lại khá buồn, thậm chí tên của nàng còn chẳng được lưu danh trong sử sách.
Ngay từ khi còn nhỏ, nhờ dung mạo hơn người lại biết kể chuyện cười nên Tứ Cách Cách được Từ Hi vô cùng yêu thích. Mỗi lần nàng vào cung thường dâng cho Lão phật gia những món đồ chơi thú vị của người phương Tây nên ngày càng được sủng ái.
Nếu Tứ Cách Cách không đến thăm trong vài ngày, Từ Hi Thái hậu sẽ cử người đến mời nàng vào cung cho bằng được.
Sự quan tâm của Từ Hi dành cho Từ Cách Cách nhiều đến mức ngay cả chuyện trăm năm của nàng cũng do bà định đoạt. Tứ Cách Cách sau đó được gả cho Hi Tuấn, con trai của Dụ Lộc, một vị quân cơ đại thần quyền cao chức trọng trong triều. Dẫu vậy, cuộc sống hôn nhân của nàng được mô tả lại vẫn ngập tràn hạnh phúc.
Chỉ tiếc rằng ngày vui không kéo dài quá lâu. Lý do là bởi, Từ Hi không thể chịu nổi những tháng ngày cô quạnh không có Tứ Cách Cách ở cạnh bên bầu bạn nên đã sớm cho đón Tứ Cách Cách về lại Di Hòa Viên để hầu hạ bên cạnh. Hẳn nhiên, chẳng ai dám cãi lời Thái hậu.
Không những phải sống trong cảnh phân ly, mỗi năm chỉ được gặp nhau đôi ba lần, một thời gian sau Tứ Cách Cách nhận được hung tin người chồng vì nhiều năm thương nhớ vợ mà lâm bệnh qua đời. Tứ Cách Cách đã trở thành góa phụ khi chưa đầy 30 tuổi.
Từ Hi Thái hậu đành phải để nàng xuất cung, về nhà chịu tang chồng. Nhưng ngay khi vừa lo liệu xong tang lễ, hương khói còn chưa tắt, Tứ Cách Cách đã nhận được ý chỉ hồi cung do Từ Hi không thể tiếp tục chịu cảnh vắng nàng.
Tứ Cách Cách rất tức giận, gia đình sợ nàng sẽ đắc tội với Từ Hi nên ra sức thuyết phục. Tứ Cách Cách chỉ biết khóc lóc và miễn cưỡng hồi cung. Kể từ đó, quãng đời còn lại của Tứ Cách Cách ở cạnh bên Từ Hi Thái hậu, một bước không rời.
Ghi chép trong "Cung nữ vãng đàm lục", ngay khi Tứ Cách Cách vừa hồi cung, Từ Hi Thái hậu đã kéo nàng đi chụp ảnh, còn bắt nàng hóa trang thành Long Nữ, một nhân vật thần thoại thường đứng sau bên phải Quan Thế Âm Bồ Tát.
Không khó để nhận ra là trong những bức ảnh khi ấy, vẻ mặt của Tứ Cách Cách không được tự nhiên. Bên cạnh nụ cười vô cùng miễn cưỡng, thì đặc biệt là ánh mắt luôn toát lên vẻ buồn đau thê lương.
Năm 1908, Từ Hi Thái hậu qua đời, Tứ Cách Cách khi đó cũng đã gần 40 tuổi. Nàng quyết định không tái giá, cũng không có con cái nên chấp nhận cả phần đời còn lại sống trong sự cô đơn, hiu quạnh.
(Tổng hợp)
Biên Thùy (SHTT)