Các đảng phái chính trị ở Thái Lan vừa trải qua đợt đăng ký lại thành viên theo quy định để được thừa nhận chính danh và tham gia kỳ bầu cử dự kiến vào tháng 2.2019. Đây được xem là dịp quan trọng để các nhân vật chủ chốt xuất hiện, tạo thanh thế trước cuộc đua lớn. Tuy nhiên, nhân vật được cho là quyền lực nhất nhì của đảng Pheu Thai hiện nay là bà Yaowapa, em gái cựu Thủ tướng Thaksin Shinwatra và chị của cựu Thủ tướng Yingluck, lại không có mặt đăng ký. Phát biểu trước báo giới, chồng bà Yaowapa, cựu Thủ tướng Somchai Wongsawat, tuyên bố vợ mình đã “buông tay” và không muốn tham gia chính trường nữa.
Trong khi ông Thaksin và bà Yingluck đều đang lưu vong thì bà Yaowapa lâu nay được xem là con chủ bài của gia tộc Shinwatra. Người phụ nữ 63 tuổi này được đánh giá là một chính trị gia thực thụ, am hiểu các ngõ ngách chính trường Thái không kém anh trai. Bà từng giữ vị trí nghị sĩ quốc hội đại diện Chiang Mai, và theo nhiều nguồn tin, nếu không dính lệnh cấm năm 2008, chính bà mới là thủ tướng thứ 28 của Thái Lan chứ không phải bà Yingluck. Khi đó, đảng Thai Rak Thai (tiền thân của đảng Pheu Thai) bị ra lệnh giải tán vì cáo buộc gian lận bầu cử và nhiều lãnh đạo đảng, bao gồm Yaowapa bị cấm hoạt động chính trị trong 5 năm. Sau khi lệnh cấm hết hạn, bà tiếp tục ra tranh cử ghế nghị sĩ Chiang Mai năm 2013 và lại chiến thắng vang dội. Không giữ vị trí quan trọng nào trong nội các của ông Thaksin lẫn bà Yingluck trước đây nhưng bà Yaowapa được cho là có tiếng nói rất lớn trong đảng Pheu Thai. Thậm chí từng xuất hiện tin đồn bà là người “điều hành phía sau”, nắm quyền sắp xếp nhân sự trong chính phủ của người em gái Yingluck.
Theo luật, việc bà Yaowapa không đến đăng ký lại tư cách thành viên đồng nghĩa với việc bỏ đảng và sẽ không được tham gia điều hành Pheu Thai. Hồi cuối tháng 3, ông Thaksin cũng tuyên bố “không còn dính líu” đến Pheu Thai còn bà Yingluck từ chối câu hỏi liệu có tiếp tục tham gia chính trị hay không. Những diễn biến trên khiến dư luận Thái Lan và giới quan sát đặt câu hỏi phải chăng dòng họ Shinawatra đã thật sự thoái lui.
Trả lời Thanh Niên, chuyên gia Yuthaporn Issarachai thuộc Đại học mở Sukhothai Thammathirat, cho rằng đây là chiến thuật của anh em nhà Shinawatra trong tình thế bị chính quyền quân sự truy ép về nhiều mặt. Trong đó, con trai ông Thaksin là Panthongtae đã bị khởi tố về cáo buộc gian lận tài chính. “Danh tiếng của gia đình Shinawatra đang đi xuống trong khi vị thế của chính phủ hiện tại lại vững chắc. Vì vậy, họ buộc phải ẩn mình nếu không sẽ tiếp tục trở thành mục tiêu tấn công”, ông Yuthaporn nói.
Trong khi đó, Chủ tịch Liên đoàn Các nhà báo Thái Lan Thepchai Wong cho rằng đây là bước tạm co cụm để chờ thời cơ của dòng họ Shinawatra. “Về mặt luật pháp, Yaowapa không còn là thành viên của Pheu Thai nhưng giống như anh trai, bà ấy vẫn có thể điều khiển từ phía sau bởi nguồn tài chính của đảng đến từ dòng họ Shinawatra”, ông Thepchai nhận định với Thanh Niên.
Theo giới quan sát, nhà Shinawatra và Pheu Thai đều đang cố tạo ấn tượng không còn liên quan đến nhau để đảng này có thể yên ổn tham gia tranh cử. Hiện ứng viên số 1 của Pheu Thai chính là cựu Thủ tướng Somchai và một số ý kiến cho rằng vợ ông sẽ hoạt động trong hậu trường để hỗ trợ chồng. Như vậy, gia tộc Shinawatra sẽ vẫn tiếp tục hiện diện trên chính trường Thái Lan dù mức độ ảnh hưởng không còn như trước.
Theo Minh Quang (Thanh Niên Online)