Chuyện gì xảy ra sau khi toàn bộ thành viên ban điều hành Học bổng Fulbright danh giá thế giới bất ngờ từ chức?

Trong bức thư từ chức công khai, ban điều hành cũng đã đưa ra những cáo buộc đối với chính quyền vị Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ.

Họ cho biết Bộ Ngoại giao nước này đã đột ngột hủy học bổng của gần 200 học giả Mỹ và đang xem xét lại hồ sơ của khoảng 1.200 học giả quốc tế, dù tất cả đều đã được chấp thuận cho năm học 2025-2026.

Động thái này, theo các tài liệu nội bộ mà tờ New York Times thu thập được, không phải là ngẫu nhiên. Văn phòng Ngoại giao Công chúng, dưới sự điều hành của ông Darren Beattie, đã gửi thư từ chối các học giả chủ yếu dựa trên đề tài nghiên cứu của họ.

Những lĩnh vực bị "nhắm đến" bao gồm biến đổi khí hậu, di cư, giới tính, chủng tộc và nhiều ngành khoa học khác mà chính quyền cho là "nhạy cảm". Hành động này được xem là một đòn giáng mạnh vào các giá trị cốt lõi của Fulbright.

"Chúng tôi tin rằng những hành động này không chỉ trái với quy định pháp lý, mà còn đi ngược hoàn toàn với sứ mệnh Fulbright và các giá trị tự do ngôn luận, tự do học thuật," bức thư khẳng định.

Trong khi đó ở phía "bên kia", Bộ Ngoại giao Mỹ đã gọi cuộc từ chức là "một chiêu trò chính trị nhằm phá hoại Tổng thống Trump". Tuy nhiên, sự việc này không hề đơn lẻ. Nó là đỉnh điểm mới nhất trong một chuỗi các hành động cứng rắn mà chính quyền đang áp đặt lên giới giáo dục đại học Mỹ như:

- Điều tra hàng loạt: 45 trường đại học, bao gồm cả các trường danh giá thuộc nhóm Ivy League, đang bị điều tra liên quan đến chính sách đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI).

- Đóng băng tài trợ: Hơn 10 tỷ USD tài trợ liên bang cho các đại học lớn như Cornell, Northwestern và Harvard đang bị đóng băng hoặc xem xét lại.

- Cắt giảm ngân sách: Ngân sách cho các chương trình giáo dục và trao đổi văn hóa bị cắt giảm sâu, từ 691 triệu USD xuống chỉ còn 50 triệu USD.

- Nghi ngờ hợp tác: Ngoại trưởng Marco Rubio đang cân nhắc điều tra Đại học Harvard vì nghi ngờ vi phạm lệnh trừng phạt khi hợp tác với các quan chức Trung Quốc.

Được thành lập từ năm 1946, chương trình Fulbright đã trở thành biểu tượng cho sự trao đổi văn hóa và học thuật toàn cầu, hoạt động tại hơn 160 quốc gia. Việc chính trị hóa chương trình, từ chối các nhà khoa học dựa trên đề tài nghiên cứu của họ đang làm xói mòn nghiêm trọng uy tín quốc tế của học bổng này.

Các cựu thành viên ban điều hành đã đưa ra lời cảnh báo cuối cùng: những hành động can thiệp thô bạo này có nguy cơ "làm suy yếu, phá hủy, hoặc thậm chí xóa sổ một trong những chương trình giáo dục có uy tín và giá trị nhất nước Mỹ" đã được gìn giữ suốt gần tám thập kỷ qua.

QT (SHTT)