Vào ngày 8/5/1587, John White, một nhà thám hiểm kiêm nghệ sĩ đã lên thuyền cùng với 115 người Anh khác để di cư đến Roanoke, một hòn đảo nhỏ nằm ở vịnh của Bắc Carolina ngày nay.
Sau khi đến nơi vào tháng 7 cùng năm đó, những người di cư bị dân thổ địa trên đảo tấn công rất nhiều, và họ khẩn thiết yêu cầu John White quay trở về nước Anh để lấy thêm lương thực, công cụ, và kêu gọi thêm người di cư đến đây.
Để đáp ứng nhu cầu những người dân của mình, John White một mình lên tàu để quay lại Anh vào ngày 25/8/1587, chỉ một tháng ngay sau khi vừa đến nơi. Ở lại là 115 người di cư: 87 đàn ông, 17 phụ nữ, và 11 trẻ em, trong đó có cả con gái của ông, Eleanor White Dare, và cô cũng vừa hạ sinh đứa con đầu lòng, Virginia Dare, người gốc Anh đầu tiên được sinh ra ở Bắc Mỹ.
Tuy nhiên, John White đã lựa một thời điểm khá tệ để quay về. Tại thời điểm John cập bến ở Anh, một cuộc chiến với quân đội Tây Ban Nha đang chuẩn bị xảy ra, và ông đã không thể nào quay lại với những người dân của mình cho đến tận ba năm sau.
Vào tháng Tám năm 1590, sau khi trải qua nhiều vất vả, John cuối cùng cũng có thể quay trở lại đảo Roanoke. Và khi đến nơi, ông rất ngạc nhiên khi thấy rằng toàn bộ đoàn kiều dân đã biến mất.
Dấu vết duy nhất ông có thể tìm được là chữ Croatoan khắc trên một cây cột hàng rào, và một chữ Cro khắc trên một thân cây cũng gần đó. John White lại tiếp tục lên thuyền, hướng 80km về phía Nam đến hòn đảo Croatoan, ngày nay còn được biết đến với tên gọi Hatteras để tìm những người dân của mình.
Nhưng vận may lại tiếp tục chơi đùa với ông. Cả 2 chuyến đi đều bị bão ngăn cản, buộc John phải quay về cả 2 lần. Thất vọng, John chuyển đến Ireland sống một cuộc đời ẩn dật và lặng lẽ qua đời vào năm 1593, không bao giờ vén màn được sự thật về gia đình của mình.
Cho đến ngày hôm nay, vẫn không có ai biết chắc chắn được chuyện gì đã xảy ra với những người di cư ở Roanoke. Họ bị gì, đã đi đâu và làm gì trong suốt 3 năm John White vắng mặt, vẫn còn là một bí ẩn.
Và mặc dù một số lượng lớn người mất tích trong sự kiện đó, đã không có xác chết hay ngôi mộ tập thể nào được tìm thấy trong khu vực đảo Roanoke. Nhiều nhà sử học đã đưa ra quá nhiều giả thuyết trong suốt hơn vài thế kỉ vừa qua về tung tích của nhóm di cư.
Một trong những giả thuyết về sự biến mất của người Anh định cư ở đảo Roanoke là họ đã hợp nhất với cộng đồng người Croatan trên đảo Hatteras. Ví dụ, các nhà sử học người Anh kể về một nhóm người Indian ở phía Bắc đảo Croatan có thể nói lưu loát tiếng Anh, thực hành tín ngưỡng Kitô giáo và tự gọi mình là người Croatan.
Thêm nữa, có khoảng 20 đến 30 cái họ có nguồn gốc từ tiếng Anh trong số những người định cư Croatan trên đảo, cho thấy sự sáp nhập giữa hai nhóm người có thể đã xảy ra.
Cũng đã có nhiều giả thuyết khác cho rằng họ đã không di cư vào Croatan, nhưng thay vào đó tiến vào gần đất liền hơn. Nhưng đa số những giả thuyết này không có bằng chứng nào thật sự thuyết phục.
Theo Thùy Dung (Kienthuc.net.vn)