Bên trong 'kinh đô' ma túy ở Tam Giác Vàng và những cuộc đấu súng đẫm máu với các 'ông trùm' Đông Nam Á

Khi quy mô những vụ vận chuyển ma túy đang tăng lên một cách đáng kinh ngạc, số lượng người chết trong cuộc chiến chống lại những kẻ sản xuất và buôn bán tinh vi cũng tăng theo.

Mọi việc càng trở nên khó khăn hơn do lãnh thổ được quân sự hóa mạnh mẽ và phần lớn nằm ở những vùng khó kiểm soát được các nhóm sản xuất và buôn bán ma túy chọn làm địa điểm hoạt động. Lãnh thổ đó được gọi là Khu vực Tam Giác Vàng, nơi giao nhau của biên giới rừng rậm giữa ba quốc gia là Thái Lan, Lào và Myanmar.

Lượng chất cấm trong các vụ bắt giữ ma túy đá thuộc Tam Giác Vàng thường được tính bằng đơn vị hàng triệu, trong khi các lô hàng methamphetamine, heroin và ketamine tinh thể được tính bằng hàng tạ. Cùng với đó, số người chết vì các cuộc đấu súng liên quan giữa lực lượng Thái Lan và những kẻ buôn ma túy xuyên quốc gia đã tăng lên hàng chục người, Al Jazeera đưa tin.

Một sĩ quan thuộc đơn vị đặc nhiệm chống ma túy Pha Muang của Thái Lan có trụ sở tại thành phố Chiang Mai đã mô tả lại mức độ nghiêm trọng của thách thức của việc phải đảm bảo an toàn cho hàng trăm km lãnh thổ biên giới với nước láng giềng Myanmar và Lào.

“Nếu chúng tôi gửi quân tiếp viện đến Chiang Rai, chúng sẽ chuyển địa bàn tới Chiang Mai. Chúng theo dõi nơi chúng tôi hoạt động để sau đó thay đổi lộ trình của mình.” Vị sỹ quan nói với Al Jazeera.

Viên chức này không được phép chia sẻ quá nhiều với truyền thông nên chỉ có thể cung cấp một vài chi tiết. Tuy nhiên những con số của lực lượng đặc nhiệm đã nói lên tất cả.

Trong khoảng thời gian 9 tháng tính đến tháng 6 năm ngoái, lực lượng này đã tiến hành 260 chiến dịch, thu giữ 54 triệu viên ma túy đá methamphetamine, 177kg thuốc an thần ketamine, 120kg ma túy đá tinh thể và 12kg heroin, theo Dịch vụ Phát thanh Công cộng Thái Lan (Thai PBS) cho biết. Những đợt càn quét giúp lực lượng chức năng Thái lan bắt giữ được 320 nghi phạm và tiêu diệt 27 kẻ khác.

Các vụ bắt giữ và đấu súng từ đầu năm đến nay liên quan đến Lực lượng Đặc nhiệm, được biết đến với tên gọi “đoàn quân tiên phong”, trong các hoạt động ngăn chặn ma túy từ Tam giác vàng của Thái Lan, như báo hiệu năm 2023 sẽ là một năm đẫm máu khác trong cuộc chiến không tên ở biên giới của khu vực sản xuất ma túy.

Hồi đầu tháng 1, lực lượng đặc nhiệm ở Chiang Rai đã thu hồi 500.000 viên ma túy đá và tiêu diệt 5 kẻ buôn lậu sau một cuộc đấu súng kéo dài trong vài phút.

Trước đó một tuần, lực lượng này đã bắt chặn các đối tượng vận chuyển hàng trăm kg ketamine được vận chuyển vượt biên từ Myanmar vào tỉnh Chiang Mai của Thái Lan. 6 phần tử buôn bán ma túy đã bị tiêu diệt trong vụ đụng độ trên.

Tháng 12/2022, 15 người đã thiệt mạng trong một băng nhóm với khoảng 30 tên buôn lậu mang theo những chiếc ba lô chứa đầy methamphetamine ở quận Fang của Chiang Mai. Lực lượng làm nhiệm vụ đã thu hồi một khẩu súng và một quả lựu đạn cùng ba lô chứa đầy ma túy.

Hai tuần trước, lực lượng này đã thu hồi 6,4 triệu viên ma túy đá, được vận chuyển bằng thuyền từ Myanmar đến quận Chiang Saen của Thái Lan. Con thuyền đã thả số hàng hóa khổng lồ của mình tại cảng ở phía Thái Lan của sông Mekong để những kẻ buôn lậu sau này tới gom hàng.

Quy mô của vụ bắt giữ ở Chiang Saen đã khiến Inshik Sim, điều phối viên của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) tại Bangkok, viết trên Twitter rằng “khu vực này có thể là điểm buôn bán ma túy đá lớn nhất toàn cầu”.

Kể từ đó, Twitter của Sim luôn đăng tải một loạt các vụ bắt giữ ma túy khổng lồ ở những vùng lân cận khu vực Tam Giác Vàng: 6,5 triệu viên thuốc yaba (methamphetamine trộn caffeine) và súng trường bị tịch thu ở Mong Hsat ở Bang Shan của Myanmar; 1,1 triệu viên ma túy đá ở tỉnh Nan phía bắc Thái Lan và 3,2 triệu viên ở tỉnh Bueng Kan lân cận; 800.000 viên ma túy đá và 30kg ma túy đá tinh thể ở tỉnh Songkhla phía nam Thái Lan với nguồn gốc rõ ràng tới từ Tam giác vàng.

Sản xuất ma túy tổng hợp đã bùng nổ ở Tam giác vàng trong nhiều năm qua. Tháng trước, Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng việc trồng cây thuốc phiện đã tăng mạnh ở khu vực này kể từ tháng 2/2021, khi lực lượng quân sự lên nắm quyền đất nước ở Myanmar.

Việc gia tăng sản xuất thuốc phiện, phần lớn được chế biến thành bạch phiến, sẽ làm gia tăng hoạt động buôn bán ma túy trong khu vực, ước tính trị giá đáng kinh ngạc là 10 tỷ USD.

Drone và thuốc phiện

Nguồn tin của lực lượng chống ma túy miền Bắc Thái Lan nói với Al Jazeera cho biết những kẻ buôn ma túy ở Tam Giác Vàng đang triển khai máy bay không người lái để giám sát các tuyến đường đã lên kế hoạch và đảm bảo các con đường có thể dẫn tới điểm hẹn ở dọc biên giới.

Việc vận chuyển ma túy vượt qua được lực lượng đặc nhiệm cũng như biên giới của Thái Lan chỉ là giai đoạn đầu tiên trong quá trình di chuyển về phía Nam để tiêu thụ cũng như chuyển tiếp đến các cảng chung chuyển để mang “hàng” đến thị trường khu vực và trên thế giới.

Báo cáo của UNODC cho biết, 1 tỷ viên ma túy đã bị thu giữ ở Đông Nam và Đông Á vào năm 2021. Theo cảnh sát và các chuyên gia chính sách, nếu chỉ riêng khâu kiểm soát và ngăn chặn sẽ không thể ngăn cản các trùm sản xuất lớn tại Tam Giác Vàng.

Jeremy Douglas, đại diện UNODC khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương, nói với Al Jazeera trong một cuộc phỏng vấn: “Rất khó để giải quyết triệt để vấn đề, đặc biệt là với ma túy tổng hợp, loại gần như vô hạn. Nhiều thập kỷ qua, lực lượng chức năng cố gắng thu giữ nhiều ma túy nhất có thể, nhưng mỗi năm lại càng có thêm nhiều ma túy hơn.” 

Cần phải nhắm mục tiêu đến toàn bộ mô hình kinh doanh của Tam giác vàng, từ giảm nhu cầu ma túy đến ngăn chặn việc di chuyển địa bàn và buôn bán hóa chất và các vật liệu cần thiết để sản xuất ma túy. Douglas giải thích rằng việc giám sát hoạt động rửa tiền từ ma túy thông qua các doanh nghiệp và làm việc với ngân hàng khu vực để đảm bảo họ không liên quan đến việc chuyển tiền thu được từ tội phạm cũng là điều cần thiết.

Đồng tình với quan điểm trên, một chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm thừa nhận rằng với những khoản lợi nhuận khổng lồ liên quan đến ma túy như vậy, “ngay cả khi những kẻ buôn bán ma túy tình nghi bị tiêu diệt hoặc bị bắt, thì lợi nhuận từ việc buôn bán bất hợp pháp cũng đáng để chúng mạo hiểm”.

Thiếu tướng Narit nói với Thai PBS vào năm ngoái rằng buôn bán ma túy xuyên biên giới có thể sẽ gia tăng mặc dù các vụ bắt giữ ngày càng quyết liệt.

Số lượng các quốc gia hiện đang tiếp xúc với ngành xuất khẩu đang phát triển của Tam giác vàng cho thấy tầm ảnh hưởng đáng kể của nó.

Theo Liên Hợp Quốc, Nam Á hiện là thị trường của ma túy Tam Giác Vàng, trong khi Malaysia “được sử dụng rộng rãi để vận chuyển và buôn bán” ma túy sang Indonesia, Philippines và xa hơn nữa là Nhật Bản, Úc và New Zealand.

Ngay cả Lào, một quốc gia không giáp biển, dân cư thưa thớt với bộ máy nhà nước giám sát chặt chẽ, cũng đã trở thành một "điểm trung chuyển chính" cho những kẻ buôn bán ma túy đưa vào Thái Lan, khu vực sông Mekong rộng lớn hơn và xa hơn là ở Châu Á Thái Bình Dương, Liên Hợp Quốc cho biết.

143 triệu viên ma túy đá đã bị thu giữ ở Lào vào năm 2021 sau khi nhập cảnh từ thành phố Bang Shan của nước láng giềng Myanmar là một con số khổng lồ. Trong tháng đầu tiên của năm 2022, chính quyền Lào cũng đã thu giữ 36 triệu viên ma túy đá và gần 600kg ma túy đá.

“Những vụ bắt giữ lớn này cho thấy các nhóm tội phạm có tổ chức ngày càng chuyển hướng hoạt động buôn bán của chúng qua CHDCND Lào,” LHQ cho biết.

Vậy tại sao một quốc gia nhỏ bé, dân cư thưa thớt, được kiểm soát chặt chẽ lại trở thành một địa điểm ngày càng lý tưởng cho các ông trùm ma túy.

Thành phố của những sòng bạc

Một số điểm cho thấy sự ưu ái của chính phủ Lào đối với nhà đầu tư là việc mở cửa tự do của khu phức hợp sòng bạc Kings Romans ở tỉnh Bokeo phía tây bắc của đất nước. Ở vùng nông thôn này, một thành phố cờ bạc thuộc sở hữu của những ông chủ Trung Quốc đang mở rộng dọc theo sông Mekong, nơi trung tâm địa lý của khu vực Tam Giác Vàng.

Sòng bạc Kings Romans đã được khởi công cách đây 15 năm tại Đặc khu kinh tế Tam giác vàng (SEZ). Tổ hợp cờ bạc đang phát triển được vận hành theo một hợp đồng thuê dài hạn do chính phủ Lào cấp cho Zhao Wei, một doanh nhân 70 tuổi người Trung Quốc.

Vào năm 2018, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã mô tả Zhao và các doanh nghiệp của ông ta là một "tổ chức tội phạm xuyên quốc gia" đã tham gia "vào một loạt các hoạt động bất hợp pháp khủng khiếp". Bộ Tài chính cho biết việc chỉ định được phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý Thực thi Ma túy Mỹ.

Bộ Tài chính Mỹ cho biết: “Kể từ năm 2014, chính quyền Thái Lan, Lào và Trung Quốc đã bắt giữ các lô hàng ma túy lớn có nguồn gốc từ Sòng bạc Kings Romans.

Bộ này cũng cáo buộc rằng “mạng lưới tội phạm Zhao Wei” tham gia vào hoạt động mại dâm trẻ em, buôn người và buôn bán động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng cũng như dễ bị tổn thương.

Trong một cuộc họp báo được tổ chức để đáp lại những cáo buộc của Chính Phủ Mỹ, Zhao phủ nhận và nói rằng chúng là "vô căn cứ". Ông cũng cho biết các biện pháp trừng phạt đã công bố của Hoa Kỳ là "vô lý và lố bịch".

Dù thực tế có địa bàn ở Lào nhưng mọi thứ khác của Kings Romans đều nằm trong sự điều khiển từ phía Trung Quốc.

Từ những hình ảnh vệ tinh cho thấy một sân bay mới đang được xây dựng tại địa điểm này. Truyền thông địa phương cũng cho biết các nhà điều hành sòng bạc muốn sân bay tạo điều kiện thuận lợi cho các con bạc quốc tế đến nhưng lo ngại việc mở một sân bay tư nhân tại khu phức hợp sòng bạc có thể tạo điều kiện cho tội phạm tiềm ẩn, Al Jazeera đưa tin.

Vào tháng 10, chính phủ Lào đã trao tặng Zhao huân chương dũng cảm, theo phương tiện truyền thông địa phương, nhờ sự hỗ trợ của ông đối với an ninh công cộng và quốc phòng tại thành phố sòng bạc của mình.

Các chuyên gia chống ma túy từ lâu đã cảnh báo về mối liên hệ giữa tội phạm có tổ chức, các sòng bạc biên giới ở khu vực sông Mekong và hoạt động buôn bán ma túy Tam giác vàng.

Họ giải thích rằng các sòng bạc là hình thức kinh doanh được ưa chuộng đằng sau hình thức rửa tiền từ ma túy vì chúng giao dịch bằng tiền mặt.

Xử lý hiệu quả các tập đoàn ma túy từ Tam Giác Vàng đòi hỏi một cách tiếp cận liên quan đến các mối liên kết trong nước và khu vực, từ lĩnh vực ngân hàng của khu vực cho đến cảnh sát, cùng với những nỗ lực giảm thiểu những gì thúc đẩy nhu cầu về ma túy.

Jeremy Douglas từ UNODC cho biết: “Bạn phải phá bỏ mô hình kinh doanh của tội phạm có tổ chức, làm gián đoạn hoạt động ngân hàng của họ, phá vỡ hoạt động buôn bán hóa chất của họ, phá vỡ những người hỗ trợ hoạt động kinh doanh của họ, luật sư của họ, những kẻ rửa tiền của họ. Họ phải bị xử lý”

“Vấn đề là nếu tiếp tục theo đuổi việc càn quét nguồn cung cấp ma túy và thực hiện các vụ bắt giữ, và đánh giá thành công bằng các vụ án như vậy rõ ràng là không hiệu quả.” Ông Douglas nói thêm.

QT (Nguoiduatin.vn)