"Qua sự cố lần này, Trang cảm ơn mọi người đã quan tâm và giúp Trang nhận ra mình được yêu thương nhiều, nên tất cả những nội dung đưa lên kênh riêng phải thật cẩn trọng, không gây hiểu lầm không đáng có, chất lượng sản phẩm phải được công nhận. Và một lần nữa Trang muốn xin lỗi mọi người về những hiểu lầm đáng tiếc mà Trang đã đưa đến trong bài đăng gần đây".
Đó là những lời xin lỗi của Vân Trang sau khi bị chỉ trích vì quảng cáo mỹ phẩm lố: "Bật hẳn 5 tông so với da mộc. Một bước thôi, thay đổi cả làn da, da trắng phát sáng. Đảm bảo xinh từ sáng tới đêm chỉ cần dùng đúng một tuýp này".
Xin lỗi và lại xin lỗi
Mặc dù xin lỗi, Vân Trang lại không nhận được sự đồng cảm từ cư dân mạng. Bởi lẽ cô cho rằng đây là "những hiểu lầm đáng tiếc". Hơn thế, trong nhiều tháng qua, công chúng đã nghe quá nhiều lời xin lỗi từ các nghệ sĩ nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng trên MXH vì việc quảng cáo chưa chính xác cho các nhãn hàng. Để rồi sau đó sai phạm từ sao Việt vẫn xảy ra.
Trường hợp gần nhất phải kể đến MC Cát Tường. Cuối tháng 9 vừa qua, nữ nghệ sĩ gặp gỡ truyền thông để giải thích, xin lỗi khán giả sau ồn ào quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sữa có thể chữa "dứt điểm" bệnh tiểu đường.
Sau 8 tháng im ắng từ lúc vướng tranh cãi, nữ diễn viên bật khóc thừa nhận bản thân đã sai vì phát ngôn lố, không sử dụng đúng từ ngữ chuyên môn khi quảng cáo: "Tôi nói 'lấy uy tín của mình ra đảm bảo chất lượng sản phẩm' là sai, tôi không sản xuất thì không thể đảm bảo được. Tôi cũng đã hiểu mình không được cam kết sử dụng sản phẩm sẽ được kết quả thế này hay thế kia, 'dứt điểm' triệu chứng này hay triệu chứng kia". Nữ nghệ sĩ khẳng định đây là bài học nhớ đời trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật của mình, cam kết không tái phạm. Sau khi MC Cát Tường lên tiếng xin lỗi, khán giả vẫn phản ứng mạnh, yêu cầu tẩy chay nữ nghệ sĩ.
Trước nữa, một nghệ sĩ gạo cội có danh NSND từng gây tranh cãi khi quảng cáo sản phẩm sai sự thật. Nữ nghệ sĩ giới thiệu đến khán giả một viên sủi thảo dược có công dụng phòng các loại bệnh u xơ, cân bằng nội tiết tố. Tuy nhiên, thực phẩm chức năng này. Đối mặt với nhiều chỉ trích, nghệ sĩ này lên tiếng xin lỗi, hứa sẽ cẩn trọng hơn với phát ngôn, đồng thời kêu gọi đồng nghiệp hạn chế lỗi lầm tương tự để tránh ảnh hưởng đến uy tín của nghệ sĩ với công chúng. Phương Mỹ Chi, Nam Thư cũng từng gửi lời xin lỗi vì quảng cáo với nhiều lý do được đưa ra.
Theo chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh nhận định: "Đa phần nghệ sĩ không có nhân sự kiểm tra các điều khoản hợp tác, chất lượng sản phẩm một cách chuyên nghiệp mà nhận lời theo thói quen, kinh nghiệm. Một số người nhận quảng cáo sản phẩm chỉ vì bạn bè, đồng nghiệp của họ đã quảng cáo trước đó mà không hề quan tâm hay tìm hiểu thêm… Việc các nghệ sĩ lặp đi lặp lại những nội dung quảng cáo sai sự thật cũng đã ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần của người dùng mạng".
Thực tế phải nhìn nhận, nghệ sĩ là những người có sức ảnh hưởng truyền thông, vì vậy việc đưa ra những lời quảng cáo sai sự thật hoàn toàn có thể để lại hậu quả khôn lường với người tiêu dùng. Không ít ý kiến cho rằng sự dễ dãi khi nhận lời quảng cáo của nghệ sĩ là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến mọi tranh cãi sau này. Do đó, lời xin lỗi là chưa đủ: "Việc nghệ sĩ quảng cáo lố, sai công dụng sản phẩm là vi phạm các quy định về hoạt động quảng cáo, mà đã vi phạm quy định của pháp luật thì phải phạt chứ không thể chỉ xin lỗi là xong".
Cần lắm danh sách đen với nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật
Trong cuộc họp báo vào tháng 10, liên quan đến một diễn viên nhận lỗi vì đã quảng cáo sai sự thật, đại diện Sở Thông tin Truyền thông TP.HCM cho biết, không chỉ riêng diễn viên này, với các cá nhân, đơn vị được xác định là vi phạm, Sở sẽ xem xét đưa các cá nhân này vào "blacklist" (danh sách đen) của Bộ Thông tin và Truyền thông. Các nhãn hàng, đại lý quảng cáo, doanh nghiệp được khuyến cáo không hợp tác với các kênh nằm trong danh sách này.
Sau nhiều lần đề xuất, một quy trình xử lý nghệ sĩ, người có ảnh hưởng trên mạng (KOLs) vi phạm pháp luật, trái thuần phong mỹ tục đã được xây dựng với sự phối hợp chặt chẽ của hai cơ quan, đó là Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Theo đó, những nghệ sĩ, người có ảnh hưởng vi phạm bộ quy tắc ứng xử cho người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, không trung thực trong quảng cáo, cung cấp sai thông tin tới công chúng..., ngoài xử lý theo quy định pháp luật, hai bộ đưa vào diện xem xét kiểm soát hạn chế hình ảnh, hoạt động.
Quy trình xử lý sẽ là Bộ Thông tin và Truyền thông lập một danh sách nghệ sĩ vi phạm. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch dựa trên danh sách này và mức độ vi phạm chuẩn mực đạo đức, vi phạm quy định trong bộ quy tắc ứng xử dành cho người hoạt động nghệ thuật, sẽ có hình thức thông tin, phối hợp với các cơ quan liên quan, các cơ quan báo chí, truyền hình để kiểm soát sự hiện diện của những nghệ sĩ này, từ sự xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng đến các hoạt động xã hội...
Đối với việc thiết lập chế tài mang tính răn đe các nghệ sĩ vi phạm từ các cơ quan chức năng, ông Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội chia sẻ với chúng tôi: "Tôi nghĩ rằng, không ai mong muốn phải xử phạt bất kỳ một ai đó vì đó chỉ là biện pháp cuối cùng khi chúng ta không còn một cách nào khác để giải quyết. Vì thế, việc xử lý các nghệ sĩ, người nổi tiếng vì một thông điệp làm trong sạch, lành mạnh hơn môi trường nghệ thuật và môi trường xã hội, từ đó giúp xã hội định hướng lối sống và đạo đức của con người".
Theo Đan Thư (Phụ nữ mới)