Xoài Úc Cam Lâm rớt thảm còn 1.000 đồng/kg, nông dân 'khóc ròng' chờ giải cứu

Những ngày đầu tháng 5, không khí thu hoạch xoài Úc tại huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) trở nên u ám. Tại các xã Cam Đức, Cam Hiệp Bắc, Cam Thành Bắc, hàng loạt vườn xoài vào kỳ chín rộ, trái to đẹp, vàng óng nhưng thương lái thưa thớt, người thu mua gần như biến mất. Nhiều quả không kịp hái đã rụng đầy gốc.

Theo UBND huyện Cam Lâm, năm nay xoài Úc vào mùa đúng thời điểm Trung Quốc và Campuchia cũng thu hoạch, dẫn đến cung vượt cầu. Trong khi đó, Trung Quốc - thị trường chủ lực của xoài Cam Lâm - lại siết nhập khẩu và ưu tiên hàng nội địa giá rẻ hơn.

Bên cạnh đó, chi phí sản xuất tăng mạnh từ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đến nhân công cũng khiến nông dân càng lỗ nặng khi giá bán xuống thấp chưa từng thấy. Hiện toàn huyện Cam Lâm còn khoảng 1.800 tấn xoài Úc chưa tiêu thụ được.

Chị Trần Thị Duyên, chủ vườn xoài 2,5ha tại xã Cam Thành Bắc bày tỏ bất lực: “Gia đình tôi đầu tư hơn 120 triệu đồng vụ này, nhưng giá thương lái trả chỉ còn 2.000 - 3.000 đồng/kg, có loại chỉ 1.000 đồng mà vẫn không ai lấy. Họ sợ không xuất được như mọi năm nên ép giá hoặc từ chối mua”.

Không riêng gì nông dân, tiểu thương cũng lâm vào cảnh điêu đứng. Chị Phạm Thị Lành, tiểu thương chợ Cam Đức cho biết: “Tôi có mối ở TP HCM và Bình Dương, nhưng năm nay không ai dám nhập hàng. Xoài Trung Quốc vào cùng thời điểm, mẫu mã tương đương mà giá còn rẻ hơn, khiến xoài Việt bị ép giá thậm tệ”.

Trên mạng xã hội, phong trào “giải cứu xoài Úc Cam Lâm” đang lan rộng, giá bán lẻ chỉ từ 8.000 - 15.000 đồng/kg. Tuy nhiên, người bán vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận người tiêu dùng.

Anh Nguyễn Văn Thế, bán hoa quả online tại quận 3, TP HCM thông tin: “Tôi nhập hơn 200kg xoài Cam Lâm loại 1, bán 12.000 đồng/kg nhưng vẫn ế. Dù tôi chụp ảnh cận từng quả, khách vẫn nghi ngờ ‘có phải xoài Trung Quốc không?’. Hàng đẹp, giá rẻ mà bán chậm do tâm lý e ngại”.

Tại Hà Nội, khảo sát cho thấy xoài Úc Cam Lâm chưa xuất hiện phổ biến tại các cửa hàng trái cây. Một số tiểu thương lý giải do hàng đang trên đường vận chuyển, số khác thì dè dặt nhập về vì lo “bị nhầm xoài Trung Quốc”. Trái xoài to, giá thấp lại trở thành yếu tố khiến khách hàng nghi ngại.

Dù vậy, một bộ phận người tiêu dùng trẻ vẫn tích cực ủng hộ nông sản nội địa. Chị Trần Minh Anh (nhân viên văn phòng, Hà Nội) chia sẻ, xoài Cam Lâm ăn rất ngon, vị ngọt thanh. Thậm chí, chị còn rủ đồng nghiệp đặt chung cả chục ký để vừa ăn, vừa giúp bà con.

Một số cá nhân, cơ sở kinh doanh còn chủ động nhập xoài Úc Cam Lâm để đưa vào thực đơn. Anh Nguyễn Hoàng Tú, chủ quán cà phê tại quận Đống Đa đã sáng tạo ra các món đồ uống và món tráng miệng từ xoài và được khách hàng hưởng ứng.

Trước tình trạng cấp bách, UBND huyện Cam Lâm đã kiến nghị lên UBND tỉnh Khánh Hòa, đề xuất kết nối doanh nghiệp, siêu thị và các chuỗi cửa hàng bán lẻ để hỗ trợ tiêu thụ.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Khánh Hòa, hội đã gửi công văn kêu gọi Hội Doanh nhân trẻ và các địa phương cùng chung tay hỗ trợ: “Chúng tôi khuyến khích bà con kiên trì giữ vững thương hiệu xoài Úc Cam Lâm - đặc sản nổi tiếng nhiều năm nay”.

Trong dài hạn, nhiều chuyên gia cho rằng nông dân cần chuyển hướng sang chế biến sâu như xoài sấy, nước ép, mứt xoài... Đồng thời, liên kết với sàn thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc, đạt các chứng nhận VietGAP, GlobalGAP để tăng giá trị sản phẩm và chinh phục thị trường cao cấp.

Theo Công Thành (SHTT)