Xóa thuế khoán: Cơ hội chuyển mình cho hộ kinh doanh

Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ không còn được áp dụng hình thức nộp thuế khoán. Thay vào đó, họ sẽ tự khai, tự nộp thuế dựa trên hệ thống sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, tương tự như doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.

Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Sơn cho biết, để chuẩn bị cho bước chuyển đổi này, Bộ Tài chính đang tích cực sửa đổi các luật liên quan, trong đó có Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân và các quy định về thuế giá trị gia tăng. Mục tiêu là xóa bỏ hoàn toàn cơ chế thuế khoán, đồng thời điều chỉnh mức doanh thu chịu thuế nhằm bảo vệ các hộ có quy mô nhỏ.

“Đây không đơn thuần là cải cách thủ tục hành chính, mà là một bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh từng bước phát triển thành doanh nghiệp”, ông Sơn nhấn mạnh.

Một trong những băn khoăn lớn nhất của nhiều hộ kinh doanh hiện nay chính là việc chuyển sang ghi chép sổ sách, sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai doanh thu thường xuyên. Từ một mô hình "tiện đâu thu đó", “thuế khoán cố định”, giờ đây hộ kinh doanh phải học cách làm quen với các quy trình kế toán – điều vốn được cho là “lĩnh vực của doanh nghiệp”.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo Bộ Tài chính, các quy định mới sẽ được thiết kế sao cho đơn giản, dễ áp dụng và không làm tăng gánh nặng thủ tục. Những ứng dụng, phần mềm do ngành thuế phát triển sẽ hỗ trợ tối đa người kinh doanh tự xác định thuế phải nộp, qua vài thao tác cơ bản trên thiết bị điện tử.

“Chúng tôi không đặt mục tiêu làm khó hộ kinh doanh, mà là giúp họ minh bạch hơn, chuyên nghiệp hơn và có cơ hội tiếp cận các chính sách hỗ trợ như một doanh nghiệp thực thụ”, ông Sơn khẳng định.

Việc xóa bỏ thuế khoán là một phần trong nỗ lực hiện đại hóa quản lý thuế, thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển đúng hướng. Dù không tránh khỏi những bỡ ngỡ ban đầu, nhưng nếu triển khai hợp lý và có lộ trình hỗ trợ cụ thể, đây sẽ là cơ hội để hàng triệu hộ kinh doanh vươn lên, từng bước trở thành những “doanh nghiệp nhỏ chính thức”, đóng góp nhiều hơn cho ngân sách nhà nước và nền kinh tế.

Bài học từ nhiều quốc gia cho thấy: minh bạch là nền tảng của phát triển bền vững. Việc dần đưa hộ kinh doanh vào quỹ đạo quản lý thuế hiện đại không chỉ bảo đảm công bằng trong hệ thống thuế, mà còn mở ra con đường rộng lớn cho khối kinh tế tư nhân ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Theo Nguyễn Đăng (Pháp Luật & Xã Hội)