Tỷ phú người Thái 'bỏ túi' gần 9.300 tỷ đồng tiền cổ tức sau 6 năm thâu tóm Sabeco

Thị trường chứng khoán Việt Nam từng chứng kiến một số thương vụ chuyển nhượng cổ phần "bom tấn" của các tổ chức ngoại. Các tập đoàn nước ngoài đã mạnh tay chi số tiền khổng lồ để trở thành cổ đông lớn hoặc thậm chí chi phối cả doanh nghiệp. Trong đó không thể quên lần “chơi lớn” của người Thái tại Tổng Công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã SAB).

Vào cuối năm 2017, Công ty TNHH Vietnam Beverage (thuộc Tập đoàn Thai Beverage của tỷ phú người Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi) đã gây chấn động chi gần 5 tỷ USD mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu SAB từ đợt thoái vốn của Bộ Công thương qua đó chính thức nắm quyền chi phối Sabeco. Sau khoảng 6 năm, cơ cấu cổ đông của Sabeco vẫn không đổi khi Vietnam Beverage vẫn nắm hơn 687 triệu cổ phiếu SAB, tương ứng 53,59% vốn điều lệ.

Dù vậy, đến thời điểm hiện tại, giá trị thị trường của số cổ phần trên chỉ còn khoảng 44.810 tỷ đồng (~1,8 tỷ USD), tức là Thaibev đang "tạm lỗ" 3,2 tỷ USD.

Đều đặn cổ tức "tiền tươi" hàng nghìn tỷ mỗi năm

Thực tế, Thaibev đầu tư vào Sabeco với tầm nhìn dài hạn, cùng tham vọng chiếm lĩnh thị trường bia Việt Nam qua đó tạo bàn đạp hướng đến khu vực Đông Nam Á. Vì thế, việc tạm lỗ với khoản đầu tư này không phải là vấn đề quá lớn đối với “đại gia” Thái Lan.

Thêm nữa, mỗi năm Sabeco vẫn đều đặn chi hàng nghìn tỷ để trả cổ tức và phần lớn số tiền lại chảy về túi người Thái.

Kể từ thời điểm cuối năm 2017 tới nay, đều đặn mỗi năm doanh nghiệp của tỷ phú người Thái đã bỏ túi hàng nghìn tỷ đồng “tiền tươi” từ cổ tức. Nhiều nhất là mức cổ tức của năm 2018 và cổ tức của năm 2022 với tỷ lệ 50% bằng tiền mặt, tương ứng mỗi năm có 1.718 tỷ đồng tiền cổ tức của Sabeco thuộc về Thai Beverage; còn lại các năm khác đồng loạt ở mức 35%.

Mới nhất, Sabeco đã thông báo chốt danh sách cổ đông tạm ứng cổ tức năm 2023 bằng tiền mặt tỷ lệ 15%. Thời gian thanh toán vào ngày 7/2/2024 (tức 28 Tết). Như vậy, ngay trước kỳ nghỉ Tết Âm lịch, Vietnam Beverage sẽ nhận về 1.031 tỷ đồng tiền cổ tức.

Tổng cộng sau hơn 6 năm, doanh nghiệp trong hệ sinh thái của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi thu về hơn 9.278 tỷ đồng cổ tức từ Sabeco . Dòng tiền từ cổ tức đã giúp Tập đoàn Thai Beverage thu lại khoảng 8% số tiền đầu tư vào Sabeco.

Riêng trong năm 2023, Sabeco đã lên kế hoạch tỷ lệ chi trả cổ tức là 35%. Do đó sau khi hoàn tất tạm ứng theo tỷ lệ 15%, Sabeco dự kiến còn chi trả cổ tức tỷ lệ 20% để hoàn tất kế hoạch và Vietnam Beverage còn có thể “đút túi" thêm 1.374 tỷ đồng.

Sức tiêu thụ yếu, kết quả kinh doanh gặp khó

Đón thông tin cổ tức tích cực song thực tế tình hình kinh doanh của Sabeco nói riêng và ngành sản xuất bia nói chung đang gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là từ sự suy giảm nhu cầu. Từng dẫn đầu tiêu thụ bia toàn Đông Nam Á, thị trường Việt Nam đang yếu đi rõ rệt trong năm 2023. Các nhà sản xuất bia lớn như Heineken và Carlsberg đều ghi nhận sụt giảm đáng kể trong doanh số bán hàng, đặc biệt tại thị trường Việt Nam. Trong một phát biểu, Chủ tịch Hiệp hội Nước giải khát Bia Rượu Việt Nam cho biết: "Ngành công nghiệp đồ uống của Việt Nam hiện đang trong giai đoạn rất khó khăn. Doanh số bán bia giảm 10 - 20% và giá nguyên vật liệu tăng đến 50%”.

Sau 9 tháng, Sabeco ghi nhận doanh thu 21.940 tỷ đồng, lợi nhuận ròng 3.170 tỷ đồng, lần lượt giảm 12% và 24% so với thực hiện cùng kỳ năm trước. Như vậy, sau 3 quý công ty chỉ mới hoàn thành khoảng 57% kế hoạch lợi nhuận năm. Sự phục hồi đã không diễn ra như ban lãnh đạo Sabeco kỳ vọng, trong khi Nghị định 100 vẫn tiếp tục làm giảm mức tiêu thụ của toàn ngành.

SSI Research trong báo cáo mới đây đã dẫn ý kiến của ban lãnh đạo Sabeco, cho biết người tiêu dùng đang chuyển từ sản phẩm cao cấp sang sản phẩm phổ thông, và SAB đang được hưởng lợi nhờ thương hiệu Bia Sài Gòn. Ban lãnh đạo kỳ vọng sản lượng tiêu thụ sẽ tăng trở lại khi nền kinh tế trong nước phục hồi, có thể muộn nhất là vào nửa cuối năm 2024.

Cho năm 2023, SSI Research dự báo doanh thu thuần và lợi nhuận ròng đạt lần lượt là 30,5 nghìn tỷ đồng (giảm 13% so với cùng kỳ) và 4,4 nghìn tỷ đồng (giảm 21%), thấp hơn khoảng 10% so với ước tính trước đây, nguyên nhân do giảm ước tính về sản lượng khi mức tiêu thụ bia yếu).

Cho năm 2024, doanh thu thuần và lợi nhuận ròng được dự báo lần lượt đạt 32,5 nghìn tỷ đồng (tăng 7%) và 5 nghìn tỷ đồng (tăng 15%). SSI giả định doanh thu sẽ phục hồi nhẹ trong năm 2024, đặc biệt vào nửa cuối năm 2024 và các hoạt động quảng cáo khuyến mại sẽ được thắt chặt hơn so với năm 2023.

Theo Phương Linh (Nhịp sống Thị trường)