Thứ trưởng Công Thương: Đừng tin quảng cáo đa cấp một vốn 400 lời

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh khẳng định Bộ Công Thương không chối trách nhiệm nhưng theo ông, không nên cho rằng với những người hiểu biết, nắm luật pháp là nạn nhân khi chạy theo đa cấp.

- Những câu chuyện về kinh doanh đa cấp bất chính như Liên kết Việt đã xảy ra và trách nhiệm của cơ quan quản lý, của những Sở Công Thương không hoàn thành nhiệm vụ như thế nào, thưa ông?

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho rằng cần có sự tố giác của cá nhân, báo chí để phát hiện sai phạm trong kinh doanh đa cấp.

- Tại sao Bộ không công bố khi thanh tra và xử lý, thu hồi giấy phép của công ty đa cấp?

- Để thu hồi giấy chứng nhận đăng ký bán hàng đa cấp phải làm đúng Nghị định 42. Chính phủ hiện quy định quản lý bán hàng đa cấp không phải do riêng bộ Công Thương mà còn UBND các tỉnh. Đăng ký chất lượng một đằng bán một nẻo không phải hiện tượng của riêng bán hàng đa cấp. Cục Quản lý cạnh tranh chỉ hiểu ở góc độ họ kinh doanh đúng quy định không. Do đó chúng tôi phải làm việc với Ban chỉ đạo 389 để tìm hiểu về chất lượng hàng hóa.

Nói một cách sòng phẳng, có những người hiểu biết mà vẫn tham gia bán hàng đa cấp. Do đó không thể nói là họ bị lừa được. Trong hợp đồng nói rõ các điều kiện khi tham gia bán hàng. Với những người hiểu biết, đọc Nghị định 42 và đọc các điều khoản hợp đồng thì không thể nói bị lừa được.

Xin phép đừng cho rằng tôi coi thường nỗi đau của người bán hàng đa cấp, nhưng khi đã đặt bút ký vào một văn bản thì phải hiểu về điều đó.

- Pháp luật cũng quy định các công ty không được trả thưởng một cách quá cao nhưng tại sao vẫn xảy ra tình trạng này, liệu có nguyên nhân nào từ những kẽ hở trong quy định hiện nay?

Theo ông Khánh, không nên cho rằng tất cả mọi người đều bị lừa khi tham gia đa cấp.

- Rõ ràng không thể kiểm soát được hết, nhưng người tham gia hệ thống bán hàng đa cấp nên đọc Nghị định 42. Khi đặt bút ký vào hợp đồng thì không thể không hiểu về nó. Tôi sẽ không trả hoa hồng cho anh nếu anh không lôi kéo được người tham gia. Đó là hoạt động cấm. Nếu người đó ngồi tại nhà bạn để chào mời thì chúng tôi không thể kiểm tra hết được. Vì vậy chúng tôi kêu gọi sự tham gia của những cá nhân tố cáo hành vi bất chính.

Các công ty bán hàng đa cấp thường hướng đến những cách lôi kéo như thu nhập cao. Hoạt động tuyên truyền của Sở phải đi vào những khía cạnh đó, rất cụ thể thì người dân mới tránh được. Đó là những biện pháp đã, đang và sẽ làm. Tuy nhiên như tôi đã nói, chúng tôi cần những khiếu nại cụ thể để có thể xử lý các doanh nghiệp.

- Kết quả thanh tra 7 doanh nghiệp đa cấp như thế nào, thưa ông?

- Khoảng tháng 5 mới hoàn thiện đợt thanh tra. Tôi cho rằng một Nhà nước suốt ngày đi thanh tra thì không phải là cách làm tốt. Nhiệm vụ chính là phải xây dựng khuôn khổ pháp lý. Bên Cục Quản lý Cạnh tranh chỉ có 4 người phụ trách bán hàng đa cấp nên chúng tôi rất cần sự phối hợp của các cá nhân tố cáo.

- Liệu cơ quan quản lý có quá trông chờ vào khiếu nại của người tiêu dùng?

- Tôi không có ý đó. Chúng tôi có tiến hành nhiều cuộc kiểm tra nhưng chủ yếu kiểm tra chỉ trên giấy tờ, khó phát hiện sai phạm. Tuy nhiên khi có khiếu nại thì việc xử lý nhanh hơn nhiều.

- Nhiều sản phẩm bán hàng đa cấp đội giá cao, bịp bợm người tiêu dùng, gây khó khăn cho công tác quản lý thì phải quy trách nhiệm như thế nào?

- Giá cao hay thấp hoàn toàn là giao dịch dân sự, cơ quan quản lý không can thiệp được. Ví dụ iPhone giá thành chỉ 200 USD nhưng bán ra đắt gấp vài lần. Chúng ta không thể quy điều đó là bịp bợm. Còn nếu sản phẩm đó quảng cáo có sâm nhung thì mới là lừa đảo. Mà hiện tôi chưa nhận được phản ánh nào như vậy. Cáo buộc đó phải có bằng chứng.

- Liệu có hàng rào để tránh thả gà ra đuổi?

- Chúng tôi sẽ cố gắng đi tìm nguyên nhân tại sao nhưng không đi theo cách không quản được thì cấm. Vì rõ ràng trên thế giới vẫn tồn tại và nhiều doanh nghiệp vẫn phát triển được. Chúng tôi sẽ xem lại khuôn khổ pháp lý và tìm hiểu thêm ở các quốc gia khác. Nếu có thể cải thiện được thì tốt. Phương thức quản lý cũng phải thay đổi và có sự tham gia của người dân, báo chí. Những điều đó nhằm hoàn thiện khuôn khổ, sự phối hợp ngày càng tốt hơn, làm sạch thị trường chỉ có công ty bán hàng đa cấp chân chính.

- Thứ trưởng nói gì về việc từng có công ty bán hàng đa cấp đã bị rút giấy phép nhưng lại mở công ty mới?