Tập đoàn Việt Phương từ cổ đông lớn nhất đến muốn giảm sở hữu tại VietABank

Vì sao Việt Phương muốn giảm tỷ lệ sở hữu tại VietABank?

Tập đoàn Đầu tư Việt Phương vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán sẽ bán 17 triệu cổ phiếu VAB của Ngân hàng VietABank. Giao dịch dự kiến được thực hiện theo phương thức thỏa thuận hoặc khớp lệnh trên sàn, trong khoảng thời gian từ ngày 28/5 đến 26/6.

Nếu giao dịch thành công, tập đoàn này sẽ hạ tỷ lệ sở hữu còn 9,06% vốn điều lệ. Lý do bán ra, theo báo cáo, là điều chỉnh tỷ lệ sở hữu theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng là một cổ đông là tổ chức không được sở hữu cổ phần vượt quá 10% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng.

Chốt phiên 28/5 cổ phiếu VAB dừng ở 13.800 đồng/cp, tạm tính với mức giá này, Tập đoàn Việt Phương sẽ thu về 235 tỷ đồng.

Theo cập nhật danh sách cổ đông sở hữu từ 1% vốn trở lên của Ngân hàng này vào ngày 16/11/2024, VietABank có 2 cổ đông lớn tổ chức là Tập đoàn Đầu tư Việt Phương sở hữu 12,21% và CTCP Đầu tư Phát triển Hòa Bình nắm 5,52% vốn VietABank.

Các cổ đông tổ chức khác như Văn phòng Thành ủy TPHCM sở hữu 4,97%, Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn - SJC sở hữu 2,77%, CTCP Đầu tư Phát triển Công nghiệp Thương mại Củ Chi sở hữu 1,2%.

Đối với các cổ đông cá nhân khác là ông Phương Hữu Việt - Chủ tịch Tập đoàn Việt Phương sở hữu 4,55%, ông Trần Tiến Dũng - Thành viên HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc VietABank sở hữu 1,02% và bà Đỗ Thị Ngọc Hà - em dâu bà Phương Minh Huệ (Tổng Giám đốc Tập Đoàn Việt Phương) sở hữu 0,13%.

Hiện tại VietABank đang giao dịch trên UPCoM và đã nộp hồ sơ đăng ký niêm yết lên HOSE. Ngân hàng này đang có vốn điều lệ 5.400 tỷ đồng.

Tính đến thời điểm hiện tại, sàn HOSE đang có tổng cộng 18 mã cổ phiếu ngân hàng (VCB, BID, CTG, TCB, MBB, VPB, ACB, LPB, HDB, STB, SHB, VIB, SSB, EIB, TPB, MSB, OCB, NAB). Trong khi đó, HNX chỉ có 2 mã (BAB, NVB) và UPCoM có 7 mã gồm: Vietbank, Kienlongbank, Saigonbank, BVBank, ABBank, PGBank và VietABank.

Mối quan hệ giữa Tập đoàn Việt Phương và VietABank

Qua cơ cấu cổ đông đã nói ở trên, có thể thấy Tập đoàn Việt Phương và cá nhân ông Phương Hữu Việt - Chủ tịch Tập đoàn đang là cổ đông lớn nhất tại VietABank. Song, mối quan hệ giữa tập đoàn và ngân hàng không chỉ đơn thuần như vậy.

Theo giới thiệu trên website, Tập đoàn Việt Phương tiền thân là Công ty TNHH Thương mại, Đầu tư và Du lịch Việt Phương, được thành lập ngày 5/1/1996, là một trong những công ty đầu tiên ra đời trong thời kỳ đầu đổi mới kinh tế đất nước với lĩnh vực kinh doanh chính là bất động sản và vận tải hành khách công cộng. Việt Phương thời kỳ đó đã là một trong những doanh nghiệp thành công nhất trong các lĩnh vực hoạt động này.

Tập đoàn tiếp tục phát triển và mở rộng cả về quy mô và lĩnh vực hoạt động với nhiều dự án lớn: Bất động sản, Khoáng sản, Tài chính – Ngân hàng, Dược phẩm Y tế và Năng lượng, như: Khu Du lịch nghỉ dưỡng Sontra Resort & Spa; Dự án Xây dựng Tòa nhà Thị chính Thủ đô Viêng Chăn, CHDCND Lào; Xây dựng Nhà máy sản xuất và chế biến gỗ tại Tỉnh Khăm – Muộn, nước CHDCND Lào (Công ty Yedco); Dự án Xây dựng nhà máy chế biến bột cát Thạch anh ít sắt chất lượng cao theo công nghệ Châu u tại Thừa Thiên Huế; Phát triển Dự án Khai thác và chế biến Bauxit tại Tỉnh Sê-kông, CHDCND Lào; Đầu tư để trở thành đối tác chiến lược của Tổng Công ty Dược Việt Nam…

Website tập đoàn giới thiệu đã có hơn 2.000 dự án triển khai thành công, doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng (không công bố cụ thể năm nào).

Giai đoạn 2010-2015, Tập đoàn trở thành cổ đông lớn nhất của VietABank đồng thời nghiên cứu đầu tư lĩnh vực năng lượng.

Giai đoạn 2016-2020, Việt Phương đẩy mạnh khai khoáng và tham gia vào dược phẩm y tế bằng việc trở thành cổ đông chiến lược của Vinapharm.

Việt Phương Group gắn liền với tên tuổi của Chủ tịch Phương Hữu Việt (sinh năm 1964), vị doanh nhân quê Bắc Ninh từng có cả thập kỷ giữ chức Chủ tịch HĐQT VietABank giai đoạn 2011 - 2021.

Hiện nay, dù không còn lãnh đạo VietABank nhưng cập nhật đến tháng 11/2024, ông Phương Hữu Việt vẫn còn sở hữu 24,55 triệu cổ phiếu VAB, chiếm tỷ lệ 4,55% vốn tại ngân hàng này.

Bên cạnh đó, nhóm cổ đông liên quan đến ông Phương Hữu Việt cũng nắm giữ 75,87 triệu cổ phiếu chiếm tỷ lệ 14,05% vốn VietABank. Hiện Chủ tịch HĐQT VietABank là ông Phương Thành Long - cháu ruột của ông Phương Hữu Việt.

Không những vậy, hệ sinh thái của Tập đoàn Việt Phương đã thực hiện nhiều giao dịch thế chấp đáng chú ý tại VietABank. Năm 2014, tập đoàn này đã thế chấp 2,1 triệu cổ phiếu DXG của Tập đoàn Đất Xanh tại VietABank.

Ngoài ra, VietABank đã và đang nhận một loạt tài sản đảm bảo thế chấp cho hàng nghìn tỷ đồng khoản vay/nghĩa vụ tài chính của CTCP Sơn Trà - một doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái của Việt Phương, dữ liệu từ Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm và bồi thường nhà nước.

Cụ thể, từ năm 2019 đến nay, nhà băng này đã nhận thế chấp hàng loạt tài sản, quyền tài sản liên quan đến việc triển khai dự án Tổ hợp du lịch quốc tế cao cấp 5 sao – Sơn Trà Resort & Spa do CTCP Sơn Trà làm chủ đầu tư.

Tài sản đảm bảo là các khoản lợi thu được từ việc kinh doanh, khai thác giá trị của quyền sử dụng đất hoặc hạ tầng từ dự án. Các khoản phải thu, quyền thụ hưởng bảo hiểm, các khoản phí thu được trong quá trình đầu tư, kinh doanh dự án. Quyền đòi nợ hoặc các khoản phải thu phát sinh từ hợp đồng chuyển nhượng, hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác kinh doanh, hợp đồng thuê cơ sở hạ tầng kỹ thuật được chủ đầu tư giao kết hợp pháp theo quy định của pháp luật về nhà ở tại Dự án.

Ngày 12/3/2024, Sơn Trà cũng đã đăng ký thế chấp cho VietABank – Chi nhánh Đà Nẵng “toàn bộ các quyền tài sản phát sinh từ giai đoạn II Dự án ‘Tổ hợp du lịch quốc tế 5 sao Sơn Trà Resort & Spa’ địa chỉ tại Bãi Nam – Bãi Con, Phường Thọ Quang, Quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng”, làm tài sản bảo đảm cho khoản vay/nghĩa vụ tài chính lên đến 700 tỷ đồng.

Chưa đầy một tuần sau, ngày 19/3/2024, CTCP Sơn Trà tiếp tục vay của VietABank số tiền 750 tỷ đồng, đồng thời thế chấp cho “toàn bộ các quyền tài sản phát sinh từ Dự án ‘Giai đoạn II - Tổ hợp du lịch quốc tế 5 sao Sơn Trà resort & spa’ Bãi Nam – Bãi Con, Phường Thọ Quang, Quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng” làm tài sản bảo đảm cho khoản vay/nghĩa vụ tài chính lên đến 750 tỷ đồng. Đây cũng là giao dịch thế chấp mới nhất của CTCP Sơn Trà tại VietABank.

Bên cạnh Công ty Sơn Trà, một số doanh nghiệp khác có liên quan với hệ sinh thái Việt Phương như Capella Group, Infinity Group, LEC Group,… thời gian qua cũng phát sinh các giao dịch thế chấp tài sản cho VietABank.

Tại ngày 31/3/2025, khoản cho vay khách hàng của VietABank hơn 84.900 tỷ đồng, chiếm hơn 65% tổng tài sản của ngân hàng. Trong đó khoảng 31% đế từ ngành thương mại, sản xuất và chế biến.

Theo Minh Hằng (SHTT)