Tại sao Michelin - một hãng lốp xe lại phát hành cẩm nang đánh giá nhà hàng uy tín nhất thế giới?

Gordon Ramsay, đầu bếp người Anh nổi danh khắp thế giới, từng khóc khi nhà hàng của mình ở New York, Mỹ, bị mất 2 sao Michelin. Được ví như Oscar của điện ảnh hay Grammy của âm nhạc, sao Michelin là một "giải thưởng" quan trọng trong làng ẩm thực thế giới. Khi nhà hàng của bạn nhận được sao Michelin, nó đồng nghĩa với việc bạn đã trở thành một đầu bếp thành công.

Ngày nay, sao Michelin đã vượt xa chức năng của một giải thưởng mà trở thành tiêu chuẩn tin cậy để đánh giá chất lượng của nhà hàng, tay nghề của các đầu bếp. Thậm chí, nhiều nhà hàng chỉ cần sở hữu 1 sao Michelin thôi thì cũng sẽ gặp nhiều thuận lợi trong kinh doanh.

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết Michelin là một hãng lốp xe của Pháp. Vậy tại sao một hãng lốp xe lại đi phát hành cẩm nang đánh giá các nhà hàng trên thế giới?

Nguồn gốc của sao Michelin

Năm 1889, hai anh em Ándre Michelin và Édouard Michelin, sống tại vùng Clermont-Ferrard, nước Pháp, đã cùng nhau thành lập một công ty lốp xe. Họ đã cải tiến các loại lốp xe để giúp ngành vận tải trở nên dễ dàng và tiết kiệm hơn. Tuy nhiên ở thời điểm đó, chỉ có khoảng 2.200 ô tô ở Pháp, chính phủ vẫn chưa thiết lập một hệ thống đường xá rộng rãi và xăng phải được mua tại một số hiệu thuốc. Điều đó đồng nghĩa với việc công việc kinh doanh của anh em nhà Michelin chẳng khá khẩm gì.

11 năm sau, tức là vào năm 1900, anh em nhà Michelin đã đưa ra một ý tưởng đột phá. Họ quyết định phát hành cuốn cẩm nang Michelin Guide (Sách hướng dẫn Michelin) để chấm điểm các nhà hàng, khách sạn, quán ăn... trên khắp nước Pháp rồi phát cho khách hàng. Họ thậm chí còn đặt các biển báo giao thông tự chế để hỗ trợ khách du lịch. Hai anh em nghĩ đơn giản rằng mọi người càng lái xe đi chơi, đi ăn càng nhiều thì lốp xe càng dễ hỏng, như vậy họ cũng bán được nhiều lốp xe hơn.

Khi công ty lốp xe phát triển, Michelin Guide cũng vậy. Hai anh em Michelin đã tung ra các ấn bản dành riêng cho từng quốc gia trên khắp châu Âu. Đến năm 1920, những ấn bản này đã vô cùng nổi tiếng. Năm 1926, Michelin Guide mở rộng sang lĩnh vực đánh giá ẩm thực cao cấp. Đây cũng là điều giúp Michelin Guide trở nên nổi tiếng hơn bao giờ hết.

Hiện nay, Michelin Guide đã có mặt ở hơn 30 quốc gia trên khắp thế giới. Gần đây nhất, 102 nhà hàng tại Việt Nam đã lọt vào danh sách Michelin Guide, trong đó có 4 nhà hàng được trao 1 sao của Michelin.

Quá trình đánh giá sao Michelin

Cơ cấu sao Michelin bao gồm 3 thứ hạng: 1 sao, 2 sao và 3 sao. 1 sao dành cho nhà hàng "có chất lượng món ăn ngon, xứng đáng để dừng chân thưởng thức". 2 sao là "nhà hàng có chất lượng món ăn xuất sắc, xứng đáng để khách quay lại". 3 sao (cao nhất) là nơi "chất lượng món ăn tuyệt hảo, xứng đáng để lên kế hoạch đến tận nơi thưởng thức".

Hằng năm, các chuyên gia ẩm thực của Michelin Guide với vai trò là những thực khách sẽ "trà trộn" vào các nhà hàng để âm thầm "ăn thử". Họ là những người rất yêu thích và say mê ẩm thực, có cảm nhận tuyệt vời về hương vị, có kiến thức sâu rộng về ẩm thực, từng là đầu bếp và phải vượt qua khóa đào tạo chính thức của Michelin Guide tại Pháp. Công việc của các chuyên gia ẩm thực này luôn là một điều bí mật, ngay cả với những người thân của họ để đảm bảo được tính khách quan nhất.

Sau khi được phục vụ, họ sẽ hoàn thành một bản đánh giá kỹ lưỡng về những trải nghiệm tại nhà hàng, sau đó cùng nhau thảo luận và chọn ra những nhà hàng xứng đáng được trao tặng sao Michelin. Bằng cách đánh giá này mà những ngôi sao Michelin luôn được cả giới ẩm thực thế giới và thực khách vô cùng trân trọng.

Hãng lốp xe phát hành cẩm nang đánh giá ẩm thực: Lãi hay lỗ?

Mặc dù Tập đoàn Michelin không công bố chính thức con số về Michelin Guide nhưng theo nghiên cứu của chuyên gia David Levinson thuộc Transportist, việc cuốn cẩm nang này tiếp cận một thị trường mới sẽ giúp doanh số của hãng lốp xe này tại nước đó tăng khoảng 3%.

Tony Fouladpour, giám đốc quan hệ công chúng của Michelin Bắc Mỹ, phát biểu trên tờ Business Insider: "Từ quan điểm hình ảnh, Michelin Guide chắc chắn đã giúp tạo nên ánh hào quang cho một thương hiệu lốp xe. Bởi vì lốp xe, tất nhiên, không phải là sản phẩm quyến rũ nhất. Hình ảnh của Michelin Guide là hình ảnh của một thương hiệu cao cấp, chất lượng cao. Một số người nói rằng Michelin Guide chẳng khác nào Kinh thánh của tất cả các hướng dẫn ăn uống".

Theo một số ước tính, Michelin Guide đã bán được hơn 30 triệu bản khắp thế giới, tương đương khoảng 250.000 bản mỗi năm. Trên toàn cầu, báo cáo của Michelin cho thấy hãng bán được 1,2 triệu bản vào năm 2007 và nếu tính giá bán lẻ khoảng 20 USD/cuốn trên Amazon thì tập đoàn này thu về 20,4 triệu USD cho tiền bán sách.

Tuy nhiên, để phát hành được cuốn cẩm nang này thì Michelin cũng cần tuyển dụng đội ngũ chuyên gia, giám sát viên đi đến hơn 62.000 nhà hàng trên toàn thế giới, bao gồm cả chi phí đi lại, ăn ở... Con số này ước tính có thể lên đến 17,8 triệu USD.

Báo cáo trên tờ Financial Times năm 2011 cho biết Michelin Guide lỗ đến 24 triệu USD mỗi năm, tức là tiền bán sách không đủ bù chi phí đánh giá. Mặc dù vậy, khoản lỗ này cũng chỉ bằng 0,1% doanh số bán lốp của Tập đoàn Michelin. Như vậy, khoản lỗ đó chẳng khác nào chi phí marketing cho hãng.

Theo Doãn Kỳ (Phụ nữ & Pháp luật)