Một vài năm gần đây, những lời quảng cáo sẵn sàng cho vay tiền mặt nhanh hay vay tiền online xuất hiện ngày càng nhiều, từ mạng xã hội cho đến ngoài đường phố. Kèm theo đó là rất nhiều mỹ từ như nhanh chóng, dễ dàng, nhận tiền ngay trong ngày… Điều này đã khiến không ít người hiểu lầm rằng đây là một giải pháp tài chính khẩn cấp dành cho giới lao động phổ thông. Vậy nên hiểu việc cho vay tiền nhanh như thế nào cho đúng?
Quan trọng nhất ở đây là tư cách pháp nhân của đơn vị cho vay. Hiện nay, các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ tín dụng cá nhân được biết đến nhiều nhất là ngân hàng, công ty tài chính tiêu dùng và các cửa hàng cầm đồ. Với từng loại hình như vậy, thời gian phê duyệt các khoản vay cá nhân là khác nhau.
Tại ngân hàng, nếu vay tín chấp theo lương, ngay cả khi đã hoàn tất các loại giấy tờ thì thời gian duyệt vay đối với khách hàng mới là 3 đến 5 ngày làm việc, với khách hàng quay lại cũng 2 ngày làm việc. Hạn mức vay tín chấp trung bình là 30 đến 50 triệu đồng, vay trong 4 đến 5 năm và lãi suất bình quân khoảng 20%/năm. Nếu vay thế chấp, thời gian duyệt vay với khách hàng mới là 7 đến 10 ngày và với khách hàng quay lại cũng từ 2 đến 3 ngày làm việc. Hạn mức vay thế chấp tương đương 80% giá trị tài sản, vay trong 5 đến 10 năm, lãi suất dưới 15%/năm. Các công ty tài chính tiêu dùng có điều kiện vay đơn giản hơn, có thể dùng một số thông tin thay thế khác như hoá đơn điện nước chính chủ hay hợp đồng bảo hiểm nhâm thọ… để xác minh khả năng trả nợ nhưng thời gian duyệt vay cho khách hàng mới cũng từ 2 đến 3 ngày và từ 1 đến 2 ngày với khách hàng cũ. Hạn mức vay từ công ty tài chính vào khoảng 20 đến 30 triệu đồng, trong 3 đến 4 năm và lãi suất từ 25% đến dưới 50%/năm. Cuối cùng là các cửa hàng cầm đồ. Hiện nay, thị trường cầm đồ đang có sự phân chia mạnh mẽ với sự xuất hiện của các chuỗi cầm đồ lớn, hoạt động minh bạch, uy tín và chịu sự quản lý chặt chẽ của cơ quan chức năng. Tiêu biểu như các chuỗi cầm đồ Người bạn vàng, Vietmoney, Tienngay, Happy Money… và đặc biệt là F88, chuỗi cầm đồ có quy mô lớn nhất với 868 phòng giao dịch trên toàn quốc. Tuy nhiên, tổng số các cửa hàng hoạt động theo mô hình chuỗi hiện nay chiếm không quá 2.000 đơn vị, một con số được xem là nhỏ trong tổng số hơn 27.000 của hàng cầm đồ trên toàn quốc theo thống kê của Bộ Công an (2022). Số còn lại là các cửa hàng truyền thống, đa phần hoạt động theo hướng đơn lẻ, thậm chí một bộ phận còn hoạt động tự phát. Chính vì thế, các vấn đề như lãi suất, thời gian, hạn mức vay của thị trường này chưa được đồng nhất như tại các ngân hàng. Lãi suất mà F88 công bố là 1,6%/tháng, tương đương 19,2%/năm. Còn các cửa hàng cầm đồ truyền thống thì thường thu lãi theo ngày, thường ở mức 3.000đ/triệu/tháng. Thời gian cho vay thì tương đối giống nhau, lâu nhất cũng chỉ 18 - 24 tháng và hạn mức vay nằm trong khoảng 80% giá trị tài sản, trung bình là khoảng 10 đến 30 triệu nếu vay bằng đăng ký xe máy và 100 triệu đến 500 triệu nếu vay bằng đăng ký xe ô tô.
Nhưng trên thị trường còn có nhiều cá nhân, tổ chức cho vay mà chưa được nhà nước cấp phép mà phần nhiều trong đó bị coi là tín dụng đen. Thời gian tín dụng đen duyệt vay là “siêu tốc”, có khi chỉ 3 đến 5 phút là đã nhận tiền. Tuy nhiên đằng sau đó là những rủi ro được báo trước, từ mức lãi suất “trên trời” đến cách thức đòi nợ kiểu “giang hồ”. Nhận diện hình thức vay này là không khó vì những cá nhân, tổ chức như thế chủ yếu quảng cáo qua các kênh mạng xã hội và thông qua các tờ rơi, tờ quảng cáo dán vội ở các tờ tường, cột điện trong các khu công nghiệp, khu chợ, khu dân cư tập trung nhiều lao động phổ thông sinh sống và trên đó, chỉ có duy nhất một số điện thoại cá nhân, không có website, không có tổng đài, không có địa chỉ giao dịch cố định.
Dịch vụ vay tiền nhanh là hợp pháp, đáp ứng trực tiếp nhu cầu vay gấp của người lao động có hoàn cảnh khó khăn nhưng đó là khi các khoản vay được cung cấp bởi các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp hợp pháp. Dẫu vậy, các chuyên gia vẫn đưa ra lời khuyên người lao động nên cân đối chi tiêu, cố gắng chủ động nguồn tài chính và chỉ vay khi thực sự cần cũng như tránh việc vay vượt quá số tiền mình cần để rồi dễ rơi vào vòng xoáy nợ nần.
PV (SHTT)