Đề nghị bỏ hết thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa nhiệt độ

Điều hòa nhiệt độ: "Thiết yếu" hay "hao phí"?

Vấn đề gây tranh cãi lớn nhất là việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với điều hòa nhiệt độ. Mặc dù dự thảo đã được chỉnh lý theo hướng chỉ đánh thuế với điều hòa có công suất từ trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU (tức là miễn thuế cho điều hòa thông dụng dưới 24.000 BTU và loại công suất cực lớn trên 90.000 BTU), nhưng Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh vẫn bày tỏ băn khoăn.

Ông Thanh nhấn mạnh, nếu điều hòa đã được xác định là mặt hàng thiết yếu, bắt buộc phải sử dụng (đặc biệt trong bối cảnh thời tiết khắc nghiệt hiện nay), thì nên bỏ hoàn toàn thuế TTĐB với điều hòa. Thay vào đó, ông đề xuất chuyển sang đánh thuế môi trường dựa trên công nghệ hoặc loại ga mà điều hòa sử dụng, nhằm mục tiêu hạn chế phát thải khí nhà kính.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng đề nghị nghiên cứu bỏ thuế TTĐB với điều hòa và chuyển sang thuế môi trường. Ông lập luận rằng điều hòa đã trở thành thiết bị rất thiết yếu trong cả cuộc sống gia đình và công sở.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, đại diện cơ quan soạn thảo, giải thích rằng điều hòa có công suất dưới 90.000 BTU được sử dụng nhiều, tiêu thụ điện lớn và chất làm mát trong đó là tác nhân khiến trái đất nóng lên. Ông cũng đưa ra ví dụ về thực tế ở một số nước khi việc cấp phép lắp điều hòa mất nhiều năm.

Theo Thứ trưởng Tuấn, việc miễn thuế cho điều hòa dưới 24.000 BTU sẽ giảm thu ngân sách khoảng 840 tỷ đồng mỗi năm. Ông cũng lo ngại rằng nếu miễn thuế hoàn toàn, người tiêu dùng có thể chuyển sang lắp nhiều điều hòa công suất nhỏ để "né" thuế, dẫn đến tác động ngân sách còn lớn hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng cả xăng và điều hòa đều là thiết yếu nhưng vẫn nên khuyến khích sử dụng tiết kiệm. Ông ủng hộ việc xem xét nghiêm túc phương án chuyển sang đánh thuế môi trường, đảm bảo tính đúng, tính đủ và minh bạch để tăng tính thuyết phục xã hội.

Nước giải khát có đường: "Mềm hóa" lộ trình đánh thuế

Đối với nước giải khát có hàm lượng đường từ 5g/100ml, vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn. Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thanh Hải lo ngại cơ sở đánh giá nước giải khát có đường gây béo phì và các bệnh khác chưa rõ ràng. Bà cảnh báo việc đánh thuế có thể định hướng tiêu dùng sang các sản phẩm kém kiểm soát về chất lượng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn làm rõ rằng dự thảo luật quy định rõ việc loại trừ các loại đồ uống thiết yếu như sữa, thực phẩm dạng lỏng dinh dưỡng, nước khoáng thiên nhiên, sản phẩm từ trái cây tự nhiên... Ông cũng cho biết Bộ Y tế và Tổng hội Y học Việt Nam ủng hộ việc đánh thuế, thậm chí đề xuất mức thuế cao tới 40%.

Để hài hòa các yếu tố, Bộ Tài chính đã thiết kế mức thuế suất bước đầu là 8-10%, và đặc biệt là lùi thời hạn áp dụng tới năm 2027 (8%) và từ năm 2028 mới tăng lên 10%. Ông Tuấn nhận định lộ trình và mức thuế suất này rất hợp lý so với khu vực, nhằm từng bước tăng nhận thức và giảm sử dụng nước giải khát có đường.

Những đề xuất và thảo luận tại phiên họp cho thấy một nỗ lực lớn trong việc điều chỉnh chính sách thuế, không chỉ vì mục tiêu ngân sách mà còn hướng tới bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, đồng thời tạo ra một hệ thống thuế công bằng và minh bạch hơn.

PV (SHTT)