Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 16/3, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội), Phó chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách cho rằng giảm thuế để giúp kìm giá xăng dầu là hợp lý nhưng việc chọn giảm thuế bảo vệ môi trường là không phù hợp, bởi bản chất sắc thuế này đánh vào các mặt hàng gây ô nhiễm, mức thuế được xây dựng trên mức độ gây ô nhiễm.
Theo đại biểu, giảm thuế này với xăng dầu sẽ bất hợp lý, vì sẽ có đối tượng gây ô nhiễm cao chịu thuế suất thấp, ngược lại đối tượng gây ô nhiễm thấp lại chịu thuế cao. Bên cạnh đó, xăng dầu đã mua dự trữ bắt buộc theo quy định, chịu thuế bảo vệ môi trường 4.000 đồng/lít, nhưng nếu bán ra sau thời điểm giảm thuế thì sẽ lỗ.
"Điều này chưa phù hợp điều hành giá cả, đảm bảo lợi ích các bên. Nếu chọn sắc thuế khác không phát sinh nghịch lý này. Bên cạnh đó, các quốc gia điều tiết giá xăng dầu đều chọn giảm thuế VAT, thuế nhập khẩu... Việc dùng thuế điều tiết giá cả là cần thiết, nhưng chọn sắc thuế nào thì Bộ Công Thương, Tài chính cần đưa ra giải pháp hợp lý", bà Mai nói.
Trả lời đại biểu Lưu Mai, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói "cũng chưa thấy cơ sở khoa học để định giá" mức thuế môi trường 4.000 đồng, với xăng. Nhưng nếu chọn giảm sắc thuế khác, thuộc thẩm quyền của Quốc hội và phải tới tháng 5 mới có thể thông qua và tháng 6, 7, Nghị quyết Quốc hội mới có hiệu lực.
"Bối cảnh Quỹ bình ổn không còn, thuế không được giảm thì làm sao hạ giá, trong khi giá thế giới vẫn tăng?. Để xử lý tình huống thì nhanh nhất là giảm thuế bảo vệ môi trường, do đây là thẩm quyền quyết định của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội", ông nói.
Sau trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Mai muốn tranh luận, nhưng do thời gian có hạn nên ở vị trí điều hành, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị "gửi ý kiến tranh luận và bộ trưởng trả lời bằng văn bản".
Cũng có đại biểu chất vấn tại sao xăng dầu lại là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Chia lửa cùng Bộ trưởng Công Thương, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc giải thích là loại thuế gián thu, do nhà sản xuất hoặc nhập khẩu nộp. Theo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, loại thuế này được áp dụng cho xăng với mục đích tiết kiệm trong sử dụng. Mặt hàng dầu không chịu loại thuế này.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tiếp tục tranh luận về việc điều hành giá xăng dầu 10 ngày/lần như hiện nay liệu có hợp lý.
Trả lời, Bộ trưởng Diên cho biết việc đưa ra chu kỳ điều hành như vậy là phù hợp với sự biến động chung với thị trường thế giới. Ông nhắc lại Việt Nam chưa phải chưa phải là nền kinh tế thị trường đầy đủ, vẫn điều hành theo sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.
"Đây là đề xuất được tập thể Chính phủ đồng tình và quyết định. Đồng thời, điều hành 10 ngày/lần phù hợp chu kỳ hạch toán của doanh nghiệp và phù hợp với chu kỳ lấy giá tính chỉ số CPI của ngành thống kê", ông nói.
Ông cho biết Bộ sẽ đề xuất điều hành giá dày hơn. Trên thực tế phải đặt mục tiêu lợi ích của người dân doanh nghiệp. Điều hành dày hơn thì lợi doanh nghiệp lại thiệt cho người dân.
PN (Nguoiduatin.vn)