'Tenet' nghịch đảo thời gian để lật ngược quá khứ như thế nào?

Thời gian là chủ đề đã quá quen thuộc, được sử dụng lặp đi lặp lại trong các bộ phim của Christopher Nolan. Trong "Inception", 5 giờ thời gian thực tại tương ứng với 50 giờ trong thế giới mơ. Trong "Dunkirk", câu chuyện được kể qua 3 khoảng thời gian khác nhau, 1 tuần trên bãi biển, 1 ngày trên biển và 1 giờ trên không. Trong "Memento", người xem liên tục được quay ngược thời gian 10 phút để bắt chước hành vi mất trí nhớ ngắn hạn của nhân vật. 

Nolan cho biết "Tenet" - siêu phẩm hack não mới của ông là câu chuyện "ý tưởng về thời gian và cách chúng ta trải nghiệm nó". Nhưng một lần nữa nó không chỉ là một chủ đề ẩn dụ, khái niệm về sự đảo ngược thời gian đã tạo ra một khuôn khổ vật lý cho bộ phim.

Cảm hứng ngược dòng thời gian trung tâm của "Tenet" là cuộc chiến giữa quá khứ, hiện tại và tương lai mà nhân vật chính The Protagonist (John David Washington) gia nhập tổ chức bí mật "Tenet" để tiêu diệt. Họ đang cố gắng ngăn chặn Thế chiến III khỏi một điều tồi tệ hơn cả thảm họa hạt nhân, sau khi phát hiện ra các vật thể có vật lý thời gian bị đảo ngược khiến chúng chạy lùi lại thay vì chạy lên phía trước. Những "mảnh vụn của cuộc chiến sắp tới" xuất hiện ở đoạn đầu phim đang được sản xuất trong tương lai và gửi về quá khứ. Vũ khí đảo ngược là thứ nguy hiểm được trang bị với kinh nghiệm của tương lai và có khả năng làm sáng tỏ quá khứ.

Trong "Tenet", chúng ta thấy sự đảo ngược thời gian như thể đang xem các vật thể trong một cuốn băng tua lại, trong khi phần còn lại của các cảnh quay chuyển động thẳng. Điều này được gợi mở trong câu nói của The Protagonist: "Bạn bị ngược, thế giới không". Nó có nghĩa là tàu thuyền dường như đang đi lùi lại, ô tô và súng bắn ngược lại, giống như huấn luyện viên của Protagonist - Laura (Clémence Poésy) giải thích khi anh ta bắn một viên đạn ngược chiều: "Anh không bắn viên đạn, anh đang bắt nó".

Nolan từng đưa vào ghi chú sản xuất của bộ phim: "Mọi định luật vật lý đều đối xứng - nó có thể chạy tới hoặc lùi theo thời gian và giống nhau - ngoại trừ entropy". Entropy trong bài học vật lý tuổi thiếu niên là mức độ rối loạn trong một hệ thống. Theo định luật thứ 2 của nhiệt động lực học, khi thời gian di chuyển về phía trước, entropy không bao giờ có thể giảm, nó tăng lên hoặc giữ nguyên. Điều đó có thể đồng nghĩa với việc những gì chúng ta nghĩ về thời gian, trên thực tế, chỉ đơn thuần là một nhận thức được điều chỉnh bởi những quan sát của chúng ta về entropy. Nếu chúng ta thấy rối loạn giảm dần, ta nghĩ rằng mình đang thấy thứ gì đó di chuyển ngược lại thời gian.

Nolan cho biết thêm: "Lý thuyết cho rằng bạn có thể đảo ngược dòng entropy đối với 1 vật thể, thì bạn có thể đảo ngược dòng thời gian cho vật thể đó, vì vậy câu chuyện này là có cơ sở vật lý đáng tin cậy". Nhà vật lý học kiêm cố vấn khoa học cho "Interstellar" Kip Thorne đã đọc kịch bản và giúp Nolan củng cố một số khái niệm. Mặc dù không đưa ra bất kì bằng chứng trường hợp nào là chính xác về mặt khoa học với lý thuyết này, nhưng đại khái kịch bản phim có dựa trên khoa học thực tế.

Nói cách khác, đây không phải "Back to the future" (trở về tương lai). Cơ sở khoa học của việc đảo ngược thời gian là điều phân biệt nó với du hành thời gian. Chúng ta thấy các nhân vật trong phim bị đảo ngược và phải sống ngược thời gian để đến một điểm khác trong dòng thời gian của câu chuyện, nghĩa là họ không thể quay trở lại 1 tuần trong quá khứ, họ phải sống lùi lại tuần đó để đạt đến điểm đích.

Từng người trở thành nghịch đảo khi bước qua cổng xoay kim loại khổng lồ. Sau khi bị đảo ngược và bắt đầu di chuyển ngược thời gian, các nhân vật phải đeo mặt nạ để cơ thể có thể hoạt động. Trong thế giới đối xứng này, như tiêu đề của bộ phim, mọi thứ diễn biến ngược lại, bao gồm tất cả các phản ứng của cơ thể. Oxy di chuyển từ phổi của người ra ngoài không khí thay vì hít vào như bình thường. Khi chìm trong biển lửa, lửa sẽ hút nhiệt từ cơ thể người, thay vì bị đốt cháy, người bị đóng băng.

Để ghi lại những chuyển động ngược chiều, chẳng hạn như 1 chiếc ô tô đang lùi về phía sau, Nolan đã sử dụng nhiều kĩ thuật khác nhau, bao gồm "diễn viên đóng thế và diễn viên đóng thế có thể thực hiện các cảnh chiến đấu để set up bối cảnh chạy và đi theo các hướng khác nhau, để các phương tiện có thể lái tới hoặc lái lùi theo nhiều hướng lộn xộn.

Nếu khái niệm về thời gian trong phim khiến bạn nhũn não khó chịu thì đừng sợ, cứ mạnh dạn vứt bỏ nó sang một bên và thưởng thức, "Tenet" vẫn rất thú vị mà không cần hiểu về vật lý phức tạp đằng sau cốt truyện. Thực ra, chính đạo diễn Nolan cũng đã gửi gắm thông điệp này ngay từ đầu phim, khi nhân vật Laura nói: "Đừng cố hiểu nó. Hãy cảm nhận nó."

Bom tấn "Tenet" do Christopher Nolan đạo diễn chính thức ra rạp vào 28/8.

Trúc An (Nguoiduatin.vn)