Giải mã hiện tượng Hà Anh Tuấn: Bộ óc khôn ngoan và 'chiêu trò' được sử dụng thức thời

Hà Anh Tuấn không phải cái tên quá mới trong showbiz. Anh được biết đến từ Sao Mai Điểm Hẹn 2016 và lọt top ba ca sĩ được yêu thích nhất, cùng với Hoàng Hải, Anh Khoa.

Nhiều năm qua, Hà Anh Tuấn vẫn hoạt động nghệ thuật bền bỉ và cho ra mắt một số sản phẩm âm nhạc chất lượng, được đánh giá tốt về mặt chuyên môn như Café sáng, Saigon Radio, Acous’84, Street Rhythm.

Tuy nhiên, tên tuổi của anh mới chỉ cháy ở mức âm ỉ, chưa gây được sự chú ý với đông đảo công chúng.

Chỉ tới khi Hà Anh Tuấn quay trở lại với loạt chương trình See Sing Share và thực hiện liveshow kỉ niệm 10 năm ca hát mang tên Café in Concert vào năm 2016, anh mới thực sự bùng nổ như một hiện tượng.

Dù Hà Anh Tuấn không cố gắng kết thân với truyền thông để lăng xê tên tuổi và quảng bá sản phẩm, nhưng vẫn thu hút đông đảo khán giả đến với mình. Tất cả các bài hát của Hà Anh Tuấn đều sở hữu lượt nghe rất cao trên mạng xã hội, giúp anh tạo được cộng đồng nghe nhạc của riêng mình.

Và điển hình nhất là live show Romance Concert vừa qua của Hà Anh Tuấn đã "sập sàn" ngay trong ngày đầu tiên bán vé và chật kín Trung tâm Hội nghị Quốc gia với hơn 4000 khán giả.

Nhiều người cho rằng, Hà Anh Tuấn quá may mắn và gặp thời nên mới "khù khờ" mà vẫn hưởng thành quả lớn như vậy. Nhưng thực chất, đây là kết quả của những bước đi được tính toán bởi một cái đầu khôn ngoan và rất "tỉnh".

Nắm bắt đúng xu hướng đám đông và chọn được thời điểm vàng

Hà Anh Tuấn thực sự là một ca sĩ "giỏi tính toán chiêu trò" trong làng nhạc. Chỉ có điều, thứ "chiêu trò" anh dùng không phải chiêu trò showbiz, mà là các cuộc căn chỉnh, tính toán sâu xa về thị trường, để từ đó bày ra những cách thức chiếm hữu nó.

Hà Anh Tuấn không phô trương đời sống cá nhân hay cố gắng dẫn dắt khán giả bằng các scandal, phát ngôn sốc.

Anh chọn cho mình hướng đi "sạch" và "kín đáo" theo kiểu của Mỹ Tâm, chỉ tập trung vào âm nhạc để xây dựng hình tượng, thương hiệu riêng.

 Cách làm này có vẻ khó khăn hơn việc tạo phốt, nhưng một khi đã thành công thì sẽ rất bền và giữ chân được khán giả lâu dài.

Và quan trọng hơn cả, nó tiếp cận được đúng đối tượng khán giả trung thành để tạo thành cộng đồng riêng, giống như Mỹ Tâm từng làm.

Người ta tưởng rằng Hà Anh Tuấn làm nhạc thiên về đam mê, chỉ đơn thuần hát theo những gì mình thích, rồi vô tình được yêu mến để mà nổi tiếng. Nhưng thực tế, anh đã tính toán kĩ càng bằng một cái đầu rất "tỉnh" và khéo léo.

Vào cuối thập niên 90, đầu những năm 2000, nhạc Việt vẫn còn giản đơn, thuần pop và tồn tại một bộ phận không nhỏ nhạc ngoại phổ lời Việt một cách sướt mướt.

Vì thế, những nhân tố mới như Hà Trần, Tùng Dương… dễ dàng được chú ý, yêu thích vì sự dấn thân thể nghiệm những chất liệu âm thanh mới, phức tạp và đa chiều, nhiều tầng nghĩa.

Nhưng sau đó, việc du nhập Kpop, EDM và sự nở rộ của giới Underground đã khiến nhạc Việt trở nên đa dạng, nhiều màu sắc, loại thể hơn. Giới nghệ sĩ ngày nay cũng phát triển phong phú, đa phong cách hơn, không thuần nhất như trước đây. 

Cùng với đó là sự bộn bề, phức tạp ngày càng gia tăng trong cuộc sống công nghiệp thị trường đầy khói bụi, bon chen.

Bởi vậy, tâm lí và xu hướng của công chúng là tìm về những thứ mộc mạc, giản dị để giải tỏa căng thẳng và xoa dịu đầu óc. 

Sau những giờ làm việc mệt mỏi, khán giả ít có hứng thú tìm đến những loại hình thưởng thức phức tạp, nhiều chiều sâu, đòi hỏi họ phải suy nghĩ thêm. Đó là lí do vì sao Vintage và Bolero lên ngôi và những nghệ sĩ như Hà Trần bị thất sủng (điển hình như thất bại của album Bản Nguyên).

Nắm bắt được dòng tâm lí thưởng thức này, Hà Anh Tuấn đã mau chóng thực hiện loạt chương trình See Sing Share, lấy Acoustic và hát mộc làm chủ đạo.

Âm hưởng chung của See Sing Share là lãng mạn, dịu nhẹ, với bộ phối mềm, giai điệu không quá dồn dập, cầu kì, như một li cocktail ngọt dành cho phụ nữ.

Chưa kể, nó còn được thực hiện ở những không gian mang tính thư giãn cao như quán cà phê mộc theo kiểu Vintage, sân khấu ngoài trời (trên Đà Lạt), với sự hiện hữu cao của thiên nhiên…

 Trong đó, Hà Anh Tuấn xuất hiện dưới hình tượng lãng tử, không cầu kì, màu mè nhưng mang tính cổ điển, giống với các nghệ sĩ ngày xưa, từ mái tóc tới chiếc áo măng tô dài.

Tất cả các nhân tố trên đã đánh trúng thị hiếu khán giả đương đại, khiến họ dễ dàng xiêu lòng. Đặc biệt với khán giả nữ, họ mê mẩn trước hình tượng soái ca cổ điển hát nhạc trữ tình, theo một kiểu cách rất phiêu lãng, ngẫu hứng.

Tại sao Hà Anh Tuấn ít thể hiện lại những ca khúc trong Café sáng hay Street Rhythm, dù chúng khá chất và được đánh giá chuyên môn cao hơn loại nhạc "Pop thập cẩm" anh đang hát? Đơn giản vì anh biết thừa rằng, nó khó nghe đối với khán giả ngày nay, và họ dễ bị "ru ngủ" bởi những ca khúc kiểu kia hơn.

Ngay trong đêm Romance Concert vừa qua, Hà Anh Tuấn đã tỏ rõ mình là người lắm "chiêu trò" và bắt kịp xu hướng bằng việc đưa hình ảnh Song Hye Kyo, Hậu duệ mặt trời lên sân khấu, rồi hát cả Vợ người ta… để khiến khán giả phát cuồng.

Rõ ràng, Hà Anh Tuấn không chỉ đơn giản là người làm nhạc thuần đam mê. Anh còn là người tài giỏi trong việc nghiên cứu thị trường và tâm lí đám đông.

Hướng đi cũ nhưng hiệu quả lớn

Trong âm nhạc, nếu muốn nổi tiếng nhưng lại e ngại về việc làm sản phẩm mới, thì hướng đi khôn ngoan, an toàn nhất là cover lại những bài hit đã cũ. Cách làm này vốn đã được nhóm nhạc Westlife áp dụng thành công, và được Hà Anh Tuấn học hỏi.

Hà Anh Tuấn rất khéo léo khi cover lại những bài hit cũ như Người tình mùa đông, Trái tim ngục tù, Chỉ còn những mùa nhớ, Tình em ngọn nến, Nếu như, Tự khúc mùa đông, Em đã yêu, Giấc mơ chỉ là giấc mơ… 

Thậm chí, anh còn sẵn sàng hát cả một số bài nhạc đậm tính thị trường như Chiếc khăn gió ấm, hay hát "thập cẩm" nhạc phim Hàn Quốc như Ngôi nhà hạnh phúc, Ước mơ vươn tới một ngôi sao, Hậu duệ mặt trời.

Đặc điểm chung của những ca khúc này là dễ nghe, dễ thấm, chủ yếu là giai điệu Ballad với tiết tấu ít phức tạp nên cũng không quá khó khăn để hát được chúng. Vì vậy, Hà Anh Tuấn không cần mất nhiều công sức để tìm tòi cách thể hiện.

Nó cũng phù hợp và thuận lợi với giọng hát của anh (vốn không tốt về kĩ thuật). Chỉ cần Hà Anh Tuấn hát lại những ca khúc này thôi, khán giả cũng đủ thấy hay rồi.

Hơn nữa, các bài hit này còn gắn với quá khứ, in đậm kí ức của khán giả nên dễ khơi dậy xúc cảm trong họ, khiến họ thích thú, hào hứng khi được nghe lại nó. Đánh trúng vào hoài niệm của người nghe là một trong những chiến thuật đắc đạo của Hà Anh Tuấn.

Hà Anh Tuấn khá thông minh khi phối lại các hit cũ theo chất riêng của mình và thể hiện ngẫu hứng trên âm hưởng Jazz/Blue/R&B. Nó giúp anh làm chủ được ca khúc, không lệ thuộc vào bản gốc và tạo được phong cách âm nhạc cá nhân.

Không biết phong cách hát này có thực sự sang trọng, văn minh như người ta nói không, nhưng dù sao đi nữa, nó cũng nhận được phản hồi tích cực từ phía khán giả và được đánh giá tốt.

Biết chọn mặt gửi vàng

Một trong những bước đi khôn ngoan của Hà Anh Tuấn là chọn được người hát chung với mình.

Hà Anh Tuấn không cần mời quá nhiều khách mời trong live show của mình như những ca sĩ khác. Với cách làm "ít nhưng chất", anh đã mời được Mỹ Tâm – ngôi sao sáng nhất trong làng nhạc Việt hiện nay.

Có nhiều ca sĩ nổi tiếng trên mạng nhưng lại ít người chịu bỏ tiền mua vé đi xem. Ngược lại, có những ca sĩ bán vé tốt nhưng lại ít thu hút được truyền thông hay cộng đồng mạng. Mỹ Tâm là ca sĩ hiếm hoi hội tụ đủ cả hai yếu tố này. 

Không những vậy, cô còn sở hữu lượng fan trung thành ở nhiều độ tuổi, trải dài từ Bắc vào Nam và là bảo chứng bán vé cho mọi show diễn.

Và với tài phân tích thị trường của mình, Hà Anh Tuấn đã nhanh chóng nhận ra điều đó để mời Mỹ Tâm. Không ai biết rõ trong số hơn 4000 khán giả chật cứng tại đêm Romance Concert hôm đó, có bao nhiêu người đến vì Mỹ Tâm. 

Chỉ biết rằng, live show ấy là của Hà Anh Tuấn và anh đã thành công rực rỡ.

Chưa kể, việc mời Mỹ Tâm còn giúp Hà Anh Tuấn có thêm một số bài hit vốn đã in đậm trong lòng khán giả để thể hiện, tạo nên hiệu ứng sân khấu tối ưu, gây nức lòng người xem.  

Ăn nói duyên dáng và không cầu kì

Hà Anh Tuấn rất được lòng khán giả trong việc giao tiếp khéo léo. Anh nói bằng chất giọng trầm ấm, nam tính và có tính tự sự. Cách phát âm của Hà Anh Tuấn chậm rãi, từ tốn nhưng lại có sự đưa đẩy ngữ điệu. Điều này tạo nên cái duyên ăn nói cho anh, thể hiện đúng chất học thức, có văn hóa.

Trong thời đại ngày nay, kiểu cách của Hà Anh Tuấn được cho là ít thấy và dễ dàng gây thiện cảm. Anh gây cuốn hút bởi phong thái lịch lãm, điềm đạm, không quá cầu kì của mình, giống như một chàng ca sĩ thời trước 1975 bước ra vậy.

Khán giả coi Hà Anh Tuấn là hiện thân của âm nhạc văn minh và trẻ trung, không quá già cỗi, nên anh thu hút được khá nhiều đối tượng trẻ - những người đang tìm kiếm chút thanh tao trong đời sống âm nhạc bát nháo.

Cái duyên của Hà Anh Tuấn cũng đến từ chính thái độ kín đáo của anh, không phô trương, khoe mẽ, phát ngôn nhiều, cứ lẳng lặng mà làm. Đó chính là điều khiến công chúng thích anh.

Với những điều trên, hoàn toàn có thể thấy rằng, thành công vượt trội của Hà Anh Tuấn không phải sự ăn may, gặp thời mà là cả một quá trình nỗ lực, phấn đấu và tính toán một cách thông minh, khéo léo.

Theo Long Phạm (Soha/Trí Thức Trẻ)