Theo Trí Thức Trẻ dẫn lời anh V.Đ.K (47 tuổi, Hà Nội) cho biết thời gian gần đây anh liên tục gặp tình trạng mệt mỏi, đi tiểu thường xuyên. Anh tưởng rằng thận mình đang có vấn đề. Trước đó, anh đã mua thuốc bổ thận về uống một thời gian dài nhưng không có hiệu quả.
Mỗi ngày, anh K đi vệ sinh khoảng 30 lần. Nhiều khi đi làm ngồi chưa nóng chỗ anh lại phải chạy vội vào nhà vệ sinh, nếu chậm có thể tiểu són ra quần. Anh thấy tự ti vô cùng. Anh K quyết định đi khám và được bác sĩ chẩn đoán có u tuyến tiền liệt, nghi ngờ ung thư. Kết quản sinh thiết dương tính với tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
Ung thư tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là tuyến chỉ có ở nam giới, vị trí nằm ở dưới bọng đái, phía trước ruột già. Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo, có chức năng vô cùng quan trọng đối với quá trình sinh sản, vì đây là bộ phận sản sinh ra tinh dịch và vận chuyển tinh trùng.
Ung thư tuyến tiền liệt hay còn gọi là ung thư tiền liệt tuyến, là bệnh thường gặp ở nam giới, hình thành do tế bào tuyến tiền liệt phát triển không bình thường hoặc mất kiểm soát. Thông thường, bệnh phát triển chậm trong giai đoạn đầu, nếu phát hiện và điều trị sớm người bệnh có thể sống được nhiều năm, thậm chí có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bệnh chuyển biến sang mức độ nặng thì tốc độ phát triển bệnh rất nhanh chóng, thậm chí có thể gây tử vong.
Mặc dù nguyên nhân gây ra bệnh ung thư tuyến tiền liệt hiện chưa được làm rõ, nhưng theo một số nghiên cứu, ung thư tiền liệt tuyến bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn và gen của người bệnh. Những người ăn nhiều chất béo sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt
Giai đoạn I: Mô ung thư chỉ được phát hiện ở tuyến tiền liệt, trông giống như một mô tuyến tiền liệt bình thường.
Giai đoạn II: Khối u có thể phát hiện thông qua thăm khám trực tràng, sinh thiết hay xét nghiệm PSA trong máu. Ở giai đoạn này các tế bào ung thư chưa có dấu hiệu di căn sang các bộ phận khác, nhưng đã có dấu hiệu phát triển nhanh hơn giai đoạn I.
Giai đoạn III: Tế bào ung thư đã xâm lấn sang các mô xung quanh tuyến tiền liệt, ngoài ra có thể lây lan sang túi tinh.
Giai đoạn IV: Tế bào ung thư đã di căn đến hạch bạch huyết, trực tràng, bàng quang hay thậm chí tới các bộ phận xa như xương, gan, phổi.
Nhờ sự phát triển vượt bậc của y học, chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau và đạt hiệu quả cao; trong đó nổi lên là phương pháp xét nghiệm PSA trong máu giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Bằng phương pháp này, người mắc bệnh có thể được phát hiện kịp thời, thậm chí bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn. Một nghiên cứu về ung thư tiền liệt tuyến với đối tượng là người Mỹ da trắng, cho biết tiên lượng bệnh phụ thuộc giai đoạn phát hiện bệnh, tỷ lệ sống trên 5 năm khi phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm là gần 100%, trong khi đó tỷ lệ khi phát hiện ở thời điểm tế bào ung thư đã di căn là 34%.
Dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tiền liệt tuyến tuy phát triển chậm nhưng bệnh có thể di căn lan sang các khu vực khác đặc biệt là vào xương và các hạch bạch huyết. Phần lớn người bệnh khám và phát hiện bệnh đã ở giai đoạn muộn do ung thư tuyến tiền liệt cũng có những triệu chứng tương tự như các bệnh khác như bệnh tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.
Thông thường ở giai đoạn đầu ung thư tuyến tiền liệt hầu như không có triệu chứng. Nó chỉ được phát hiện khi chuẩn đoán có PSA cao trong lần khám bệnh định kỳ.
Giai đoạn đầu một số biểu hiện của ung thư tiền liệt tuyến như:
- Các biểu hiện thể hiện sự xâm lấn hoặc chèn ép gây tắc thấp đường tiết niệu: đái khó, đái rắt, đái máu, đôi khi bí đái. Đôi khi có biểu hiện tắc niệu quản.
- Hiếm gặp hơn, có thể có biểu hiện chèn ép, gây tắc nghẽn ở trực tràng hoặc cương đau dương vật, xuất tinh ra máu.
Lúc này các bác sĩ sẽ thăm khám trực tràng: đây là động tác đơn giản nhưng có giá trị chẩn đoán cao để phát hiện khối u, đánh giá tuyến tiền liệt về mật độ, kích thước, mức độ xâm lấn xung quanh, đặc điểm của rãnh giữa; tình trạng của thành trực tràng, sự hẹp lòng trực tràng.
Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân sẽ có một số biểu hiện như:
- Di căn xương: đau xương, gãy xương bệnh lý...
- Các hội chứng về thần kinh do u di căn đốt sống gây chèn ép tuỷ sống: yếu liệt hai chi dưới, liệt nửa người...
- Muộn hơn có thể gặp di căn não, phổi, gan, dạ dày, tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hoá.
- Hội chứng cận ung thư: Hội chứng Cushing, hội chứng kháng hormon chống bài niệu, hội chứng tăng hoặc giảm can xi huyết.
- Hội chứng thiếu máu, đông vón nội mạc rải rác.
Ung thư tuyến tiền liệt đôi khi tiến triển trên nhiều người bệnh rất âm thầm không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên nếu thấy những dấu hiệu sau bạn cần đến thăm khám bác sĩ để được thăm khám, tư vấn kịp thời:
- Cảm thấy mắc tiểu thường xuyên hay bất thình lình.
- Thấy tiểu tiện khó khăn (thí dụ khó tiểu khi bắt đầu hay không tiểu được khi mắc tiểu hay nước tiểu chảy ra yếu).
- Khó chịu khi đi tiểu.
- Thấy có máu trong nước tiểu hay tinh dịch.
- Đau ngang thắt lưng, bắp vế hay hai bên hông.
Phác đồ điều trị ung thư tiền liệt tuyến
Có nhiều phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt, tùy thuộc vào từng giai đoạn mà bác sĩ lựa chọn, kết hợp các phương pháp khác nhau nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Xu hướng hiện nay là cá nhân hóa điều trị để việc điều trị đạt kết quả cao nhất, do đó tùy vào từng ca bệnh, bác sĩ sẽ có những chỉ định riêng.
- Phẫu thuật: Bệnh nhân được cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt, hai túi tinh và có thể nạo hạch vùng chậu hai bên. Phương pháp này áp dụng nhằm điều trị triệt để ung thư khi còn khu trú trong tuyến tiền liệt.
- Điều trị nội tiết: Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư nhạy với nội tiết tố nam nên nếu bằng cách nào cắt nguồn cung cấp nội tiết nam thì khối u sẽ ngừng phát triển.
Khoa học đã ứng dụng đặc tính này trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng cách cắt hai tinh hoàn của bệnh nhân hay dùng các loại thuốc có tác dụng ức chế, làm giảm nồng độ nội tiết nam ngang bằng với phương pháp cắt hai tinh hoàn nhằm cắt nguồn cung cấp nội tiết tố nam.
- Xạ trị: Chiếu tia phóng xạ để diệt các tế bào ung thư. Có thể chiếu xạ từ ngoài vào gọi là xạ trị ngoài, hoặc cấy các hạt phóng xạ vào trong lòng tuyến tiền liệt gọi là xạ trị trong.
- Hóa trị: không bao giờ là phương pháp điều trị tận gốc đối với ung thư tuyến tiền liệt. Hóa trị chủ yếu là điều trị khi ung thư không còn nhạy với điều trị nội tiết mà trong y khoa gọi là giai đoạn kháng cắt tinh hoàn.
Hiện nay đối với ung thư có độ ác tính cao các nghiên cứu cho phép điều trị nội tiết phối hợp với hóa trị sớm cho kết quả tốt hơn.
Các bác sĩ khuyến cáo với nam giới ở độ tuổi sau 40 nên thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để bảo vệ sức khỏe của mình trước căn bệnh ung thư tiền liệt tuyến bới càng phát hiện sớm thì khả năng điều trị thành công càng cao.
PN (Nguoiduatin.vn)