Bác sĩ Lê Quang Mỹ, khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện (BV) Nhi đồng 2 (TP.HCM) cho biết, nơi đây đang điều trị cho trường hợp một bé trai người dân tộc Raglai bị một loại rắn độc cắn khi theo người nhà vào rừng làm việc.
Trước đó, bé được chuyển từ BV tỉnh Ninh Thuận với tình trạng toàn thân sưng phù, chảy máu chân phải không cầm được. Kiểm tra thấy chức năng đông cầm máu của cháu bị rối loạn hoàn toàn.
Các chế phẩm máu được huy động để điều chỉnh cho bệnh nhi nhưng vẫn không cải thiện. Nghi ngờ bé bị rắn độc Chàm Quạp cắn, các bác sĩ đã sử dụng huyết thanh kháng độc truyền mới kiểm soát được tình trạng chảy máu.
Sau gần 2 tuần điều trị, hiện tại chức năng đông cầm máu của cháu bé đã trở về bình thường, tình trạng nhiễm trùng cẳng chân cũng đã cải thiện dần.
Theo lời kể của người nhà, cha mẹ bé trai bỏ rơi cháu từ lúc 2 tuổi nên người cô đảm nhận việc nuôi dạy. Hằng ngày, cô lên rẫy gần bìa rừng để làm việc. Để cháu ở nhà thì không yên tâm nên đưa bé trai được đưa đi cùng.
Hôm xảy ra sự việc, bé chạy đi bắt ếch trong lúc cô đang làm rẫy thì quay về với chân sưng phù chảy máu. Từng bị rắn cắn trước đây khiến ngón chân bị biến dạng, người cô nghi ngờ và đưa cháu tới BV.
Cô ruột bé cho biết trong làng có nhiều người bị rắn cắn, và cách điều trị thường là sẽ garo và sau đó lấy lá đắp kèm với nặn để lấy nọc độc ra.
Bác sĩ cảnh báo bên cạnh mối nguy từ việc bị rắn độc cắn thì việc sơ cứu ban đầu sai cách luôn chầu chực lấy đi mạng sống cũng như có thể để lại những di chứng nặng cho người dân.
Bác sĩ Mỹ hướng dẫn người dân cách sơ cứu tại chỗ khi rắn cắn:
- Cố gắng xác định được loài rắn đã cắn; màu sắc, kích thước, hình dạng đầu, cách thức tấn công, tất cả đều hữu ích.
- Để nạn nhân nằm yên và trấn an họ. Việc cử động sẽ khiến máu chảy và truyền nọc đọc đến tim nhanh hơn.
- Cố định chân tay nhưng không được hạn chế sự lưu thông của máu trừ khi chúng ta biết chắc loài rắn đã cắn có nọc độc tác động đến thần kinh.
- Nới lỏng quần áo của nạn nhân và nếu cần thiết có thể cởi các đồ trang sức (nhẫn, vòng) ở vùng bị cắn.
- Cần phải theo dõi sát tình trạng hô hấp của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân thở nhanh, yếu, hoặc xuất hiện tím môi phải hô hấp nhân tạo ngay. Vì nguyên nhân tử vong hàng đầu là suy hô hấp do liệt cơ hô hấp nên nếu không được hô hấp nhân tạo kịp thời, có thể bệnh nhân sẽ chết trước khi đến được BV.
- Nếu bệnh nhân bị hoại tử tại vết cắn: rửa sạch bằng nước muối sinh lý, dùng gạc sạch đậy lên, băng lại, rồi chuyển đi bệnh viện.
- Đưa nạn nhân đến BV càng sớm càng tốt đặc biệt là BV lớn, nơi có sẵn huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu.Tuy nhiên nếu bệnh nhân lơ mơ, hôn mê hay yếu liệt nên đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Có thể mang theo con rắn đã cắn bệnh nhân đến cơ sở y tế để bác sĩ xác định thuốc kháng nọc rắn phù hợp.
Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại BV ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu trễ sau 24-48 giờ, việc điều trị hiệu quả rất kém hoặc không hiệu quả.
Theo Hoàng Lê (Thời Đại)